Het ministerie van VWS beweert dat het in deze kabinetsperiode is gelukt om de administratieve druk met bijna één derde terug te dringen en de bedrijfskosten met haast 80 procent. Dat is bevestigd door Actal, de enige echte anti- bureaucratieautoriteit. Maar net als met die gevoelstemperatuur, is er ook in de zorg helemaal niemand die gelooft dat de bureaucratie zo sterk afneemt. Sterker nog: als Actal dat beweert, dan moet er wel iets mankeren aan de manier waarop ze de bureaucratie meet.
Eerlijk gezegd, vertrouw ik het meetinstrument van Actal ook niet. Actal, ook het ministerie, meet de afname van de administratieve druk die door de overheid wordt veroorzaakt. Ik denk dat deze inderdaad afneemt. Het afschaffen van de Commissie Bouw, haast de verpersoonlijking van alle irritatie en frustratie over procedures en vertragingen, heeft zeker geholpen. Het automatiseren van de aanvragen bij het CIZ ook, net als het in één keer weergeven van allerlei organisatieprestaties en wetenswaardigheden, namelijk alleen in het jaardocument zorg. Deze veranderingen hebben de administratieve druk verminderd, maar het zijn verminderingen die alleen voor de directietafel en de stafafdelingen relevant zijn.
De medewerkers in de zorg klagen over het gegeven dat het CIZ de standaard indicatie procedures (SIP’s) introduceert. Je zou zeggen, dat deze het werk moeten vergemakkelijken. Maar in de praktijk komt het erop neer, dat niet het CIZ, maar de medewerkers van de zorgaanbieder al die formulieren invullen. Verplaatsen van de administratieve druk, maar helemaal geen vermindering.
Ook de introductie van de zorgzwaarte- financiering heeft in veel organisaties geleid tot verhogen van het aantal papieren dat ingevuld moet worden. Niet dat dit door VWS wordt gevraagd, dus Actal ‘ziet’ het niet. Maar werkgevers willen wel weten of de kosten die men maakt, een beetje in verhouding staan met het tarief dat er tegenover staat. En dus moeten alle medewerkers lijstjes bijhouden en tijd schrijven.
Verder wil het zorgkantoor weten, of meneer Jansen of mevrouw Pietersen wel echt de zorgzwaarte krijgen die het CIZ aan ze heeft toegekend. En dus schrijven de medewerkers weer de rapporten over meneer Jansen en mevrouw Pietersen. Het Actal ‘ziet’ deze registraties niet, want ze worden niet voorgeschreven vanuit wet- of regelgeving. Maar al die extra registratievragen bepalen voor de mensen in de zorg wél de gevoelstemperatuur rond de registraties. En zolang Actal niet gaat meten wat de medewerkers allemaal moeten registreren en alleen kijkt naar wat vanuit de overheid wordt gevraagd, zolang zal de gevoelstemperatuur helaas niet verbeteren.
Agnes Wolbert is Kamerlid voor de Partij van de Arbeid sinds 2006. Ze is van huis uit gedragswetenschapper en heeft ook bedrijfskunde gestudeerd. Voordat ze volksvertegenwoordiger werd, werkte ze in het (speciaal) onderwijs en de jeugdzorg. Agnes Wolbert is lid van de vaste Kamercommissies VWS, WWI en Jeugdzorg. Ze is nu woordvoerder AWBZ, Wmo en ouderenbeleid en heeft veel te maken met verpleeg- en verzorgingshuizen, thuiszorg, vrijwilligersorganisaties en bijvoorbeeld mantelzorg.
