Als een van je cliënten het overlijden van haar dochter niet kan onthouden, moet je als professional haar dan steeds wijzen op het verlies als de cliënt naar haar dochter vraagt? De volledige waarheid is niet altijd helpend, zegt psycholoog Ronald Geelen in het oktobernummer van Activiteitensector. Maar hoe ver kan de professional gaan in een leugentje om bestwil?

Harde waarheid

‘Ten principale kun je niet een loopje met de waarheid nemen zodanig dat de cliënt aanvoelt dat wat je zegt niet klopt’, aldus Ronald Geelen. ‘Daar staat tegenover dat de harde waarheid een beschadigend effect kan hebben op kwetsbare mensen. Dan is het beter om eerst voorzichtig te polsen wat je cliënt wil weten van de negatieve feiten.’

Waar moet je op letten bij mensen met dementie?
– klare lichaamstaal: maak oogcontact, praat kalm en duidelijk
– consequente uitleg: Maak afspraken met collega’s en naasten hoe wordt gereageerd op vragen die steeds terugkomen
– doseren van feiten: onder sommige omstandigheden is het goed nieuws in stukjes te brengen omdat de cliënt nminder kan “opnemen”
– lagen van waarheid: behalve de naakte feiten zijn er nog andere lagen van waarheid, zoals die van behoefte en bedoelingen, lagen van gemoedstoestand zoals angst, zinloosheid. Elke achtergrond van de cliënt vraagt een andere insteek van de professional
– wat is de feitelijke bedoeling van de informatie 

Dementie

Bij mensen met dementie is niet altijd duidelijk wat ze wel en niet begrijpen en aankunnen. ‘Dan is het zinvol’, zegt Geelen, ‘om je af te vragen: “wat helpt deze persoon?”. Dan moet je rekening houden met cognitief vermogen en draagkracht, of iemands gesteldheid op dat moment. De demente vrouw van wie de dochter een ernstige ziekte heeft, kan bijvoorbeeld eerst horen dat haar dochter ernstig ziek is en misschien niet beter wordt. Verdere informatie aan de cliënt hangt af van wat zij op dat moment wil weten’, aldus Geelen.

Contact

Volgens psycholoog Geelen is het hoe dan ook erg belangrijk dat professionals goed inschatten en aanvoelen wat de cliënt met dementie onrustig kan maken. ‘We moeten het informeren bij ernstige ziektes en lotgevallen niet alleen opvatten als een contract, als iets wat je aan elkaar verplicht bent. Minstens zo belangrijk is het contact, ofwel: helpt jouw benadering je cliënt om het nieuws op te nemen en een plek te geven?’

Lees het gehele artikel in Activiteitensector van oktober 2016>>