‘Dementerenden zijn zelden zichtbaar in de buurt. Schaamte en vraagverlegenheid spelen een rol. Ga zelf maar na: ken jij dementerenden in je buurt? Waarschijnlijk niet. Terwijl er steeds meer dementerenden zijn. En de trend is dat ook dementerenden met een complexe zorgvraag thuis wonen. Dat is een hele opgave voor de mantelzorger. Een dementievriendelijke buurt helpt hierbij’, zo legt Oude Avenhuis uit.
Netwerk
MOVISIE werkt aan dementievriendelijke buurten waar de sociale netwerken van kwetsbare ouderen groter worden. Dit voorjaar is het kennisinstituut gestart met een experiment in de Groningse binnenstad, samen met Buurtzorg Groningen en Young Designers. Zij zijn op zoek gegaan naar een manier om een woonwijk dementievriendelijk te maken. Een affectieve aanpak is daarbij belangrijk, weet Oude Avenhuis. ‘Als je hier puur cognitief met mensen over praat, gebeurt er niets. Pas als je hen weet te raken, komen ze in beweging en zijn ze bereid om echt iets te doen voor de dementerenden in de buurt. En dan ontstaat een groter sociaal netwerk voor dementerenden, hun mantelzorgers en buurtbewoners.’
Fietsenmaker
Peik Suyling en Dennis Lohuis van Young Designers bedachten twee manieren om te laten zien dat je een wijk dementievriendelijk kan maken. Allereerst trokken zij met professionals van Buurtzorg en grote kannen koffie door Groningen en boden mensen koffie aan in een wit porseleinen kopje. Op dat kopje stonden startvragen over dementie, door de deelnemers zelf bedacht. Suyling: ‘Koffie brengt mensen bij elkaar en levert mooie gesprekken op. Zo kwamen we in gesprek met een fietsenmaker die eigenlijk niets had met dementie, maar door ons initiatief gemotiveerd werd om aanspreekpunt in de buurt te worden voor dementerende ouderen.’ Alle koffiedrinkers konden op het kopje hun idee kwijt over een dementievriendelijke buurt. Vervolgens konden ze het kopje meenemen en een plekje geven in huis, hun bedrijf of in de etalage van hun winkel.
Colbertjes
De tweede manier was net zo verrassend: medewerkers van Buurtzorg Groningen trokken met halve colbertjes door de binnenstad van Groningen om aandacht te vragen voor dementie. Wie zich aan wilde aansluiten, kreeg de helft van een colbertje. Gea Nijhoff, wijkverpleegkundige bij Buurtzorg Groningen, deed mee. ‘Eerst vond ik het spannend om op deze manier de wijk in te gaan. Ik deed dit samen met een mantelzorger, maar al snel hadden we de smaak te pakken. En dan merk je dat mensen het leuk vinden om erover te praten. Mensen willen ook best wat doen voor buurtgenoten, maar ze zijn het niet gewend. Het effect van de twee nieuwe manieren is groot. Het is echt een prikkel om het anders te doen. We zijn nu alerter op mantelzorgers en dementerenden.’
Zorgnetwerk
Een dementievriendelijke buurt moet zorgen voor een groter zorgnetwerk van dementerenden en daarmee voor ontlasting van mantelzorgers. Annie Oude Avenhuis: ‘We gaan bij de start het zorgnetwerk van de mensen in kaart brengen met de MantelScan en de buurt analyseren met de Buurtscan. Na een jaar zullen we de Mantelscan herhalen en moet het verschil te zien zijn.’
MOVISIE en Young Designers starten een pilot in Amsterdam, Groningen en Wijk aan Zee als de financiering rond is. De bedoeling is om een werkzame methodiek te ontwerpen waarmee een buurt dementievriendelijk wordt. Wilt u meedoen? Neem contact op met: Annie Oude Avenhuis: a.oudeavenhuis@movisie.nl of 030 789 21 15.
Van 20 tot 29 september is de campagneweek DementieEnDan. In het hele land zijn debatten, filmavonden en andere activiteiten. Kijk voor het programma op www.dementieendan.nl
