Door Alexandra Sweers – Het filmproject heeft een lange voorgeschiedenis. Saadet Metin vertelt over de Turkse vrouw Kezban die de aanleiding vormde voor haar eerdere onderzoek en film over huiselijk geweld in allochtone kringen. Kezban werd in 1999 na een huwelijk vol mishandeling voor de ogen van haar kinderen doodgeschoten door haar ex-man.

Metin, betrokken als correspondent voor een Turkse krant, maar ook persoonlijk geraakt, zet met een aantal vrouwen Stichting Kezbanop. De stichting geeft voorlichting aan vrouwen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld

Hot item
‘Eerwraak was toen nog geen hot item in Nederland’, legt Metin uit. ‘Maar na Kezban werd een vrouw in Amersfoort vermoord en kwamen er in korte tijd steeds meer gevallen van eerwraak in het nieuws.’ De interesse bij opvanghuizen, instanties en overheid was gewekt en de filmmaakster haakte er op in met haar film over Kezban: ‘Als ik haar was’.

Importbruiden
Om een einde te kunnen maken aan huiselijk geweld en eerwraak, moeten ook de mannen geholpen worden, stelt de filmmaakster. ‘Zij moeten beseffen dat de vrouw niet alleen slachtoffer is, maar ook de kinderen, familie en uiteindelijk zij zelf ook.’ Het gezin verlaten om hulp te zoeken en zo het huwelijk kapotmaken willen mishandelde allochtone vrouwen eigenlijk niet, stelt Metin. ‘Vaak zijn het de importbruiden die vrij geïsoleerd leven. Zij hebben geen familie in Nederland en kennen de taal niet. Zo is het nog moeilijker om hun man te verlaten.’

Schuldig
De films van Metin laten voor het eerst de achtergrond van de allochtone daders zien. Metin: ‘Er zijn allerlei redenen vanuit de cultuur waardoor deze mannen zich schuldig maken aan huiselijk geweld. Het begrip geweld heeft een andere betekenis voor allochtone mannen dan voor autochtone mannen. Zij zijn vaak opgegroeid in een land waar overheidsgeweld voorkomt, het slaan van kinderen bij de opvoeding hoort.’

Echte man
Maar traditionele gewoontes mogen geweld niet rechtvaardigen, zegt de filmmaakster. ‘De daders profileren zich natuurlijk als slachtoffer. Het is lastig om te zien waar de grens ligt tussen culturele invloeden en persoonlijke keuzes. Het grote probleem is dat allochtone mannen niet geëmancipeerd zijn. Ze houden zich bezig met praktische zaken als werk, een mooie auto. Alles wat hen een ‘echte’ man maakt. Ze hebben geen goed beeld van de maatschappij en kunnen niet omgaan met mondige Marokkaanse meiden of hoogopgeleide, Turkse zakenvrouwen.’

Kinderschoenen
Het doel van de films is niet om aan te geven waar de oorzaak van het geweld precies ligt. ‘Het gaat er niet om of de mannen slachtoffer zijn van hun cultuur en tradities. Het gaat erom hoe zij het beste te benaderen zijn. Hoe kunnen de hulpverleners hen beter begrijpen? Dat is nodig want de hulpverlening voor daders staat nog in de kinderschoenen’, aldus Metin.