Lees het hele artikel in maandblad AS (Activiteitensector) december 2012 >>

‘Het leven overkomt mensen met ernstige meervoudige beperkingen in hoge mate.’ Dat stelt Heleen Bense-van Swigchem, coach spelactiviteiten voor mensen met EMB en trainer Doedels. Zij werkt al meer dan twintig jaar met cliënten met EMB bij ’s Heeren Loo Zorggroep, een grote organisatie die mensen met een verstandelijke beperking ondersteunt. ‘Toch kunnen ook mensen met EMB plezier beleven aan alledaagse activiteiten en materialen’, is de overtuiging van Heleen. ‘Je kunt deze bovendien benutten om hun zintuigen te stimuleren.’ Samen met ergotherapeut Marianne van Vuuren bedacht Heleen een methode om mensen met EMB meer te betrekken bij wat er om hen heen gebeurt. Zij ontwikkelden en testten deze aanpak vier jaar lang uitgebreid in de praktijk.

Snoezelen
‘Aanvankelijk was Doedels bedoeld voor pubers, omdat we merkten dat de overgang van de kinderdagbesteding naar de dagbesteding voor volwassenen dikwijls niet goed verliep’, legt Heleen uit. ‘De dagbesteding voor volwassenen bestond vaak uit snoezelen en muziek. Prettig, maar ook tamelijk passief. Wij wilden graag iets actievers. Dat werd Doedels. We merkten dat de methode bij veel jongeren een glimlach op hun gezicht toverde. Toen besloten wij om deze ook uit te proberen bij volwassenen en ouderen. Bij deze groepen viel Doedels eveneens in de smaak.’

Handboek
Marianne en Heleen legden hun methode vast in een Handboek Doedels. Dit beschrijft activiteiten in en om het huis aan de hand van twaalf thema’s: ramen lappen, stoffen en zuigen, band plakken, klussen, auto wassen, tuinieren, soep koken, baby verzorgen, afwassen, kleding wassen, voetballen en persoonlijke verzorging/relaxen. Bij ieder thema horen spelsuggesties en een keur aan tips voor materiaalgebruik.

Stoffen
Elke Doedelsbijeenkomst kent een vaste opbouw en duurt ongeveer een uur. Tryfena de Greef, trainer Doedels en casemanager EMB bij ’s Heeren Loo, vertelt aan de hand van het thema “Stoffen en zuigen” hoe zo’n bijeenkomst kan verlopen: ‘Eerst zetten we een cd op met toepasselijke muziek. Ondertussen leggen we de materialen klaar. Het gaat bij Doedels altijd om heel gewone materialen die in de meeste organisaties aanwezig zijn, zoals stofdoeken, borstels en een stofzuiger.

Ervaren
Vervolgens zetten we de deelnemers in hun voorkeurshouding. Bij degenen die in een rolstoel zitten halen we het rolstoelblad eraf, zodat ze de voorwerpen die aan bod komen ook met hun benen kunnen ervaren. Daarna gaan we met z’n allen in de kring zitten. Dan gaat de muziek uit en zingen we het welkomstlied Wie zijn de Doedels?. In het lied noemen we de namen van alle cliënten die meedoen en onze eigen namen.

Voorwerpen
‘Daarna delen we voorwerpen uit. De begeleiders gaan vervolgens bij iedere cliënt individueel aan de slag. Bij de een strijk je bijvoorbeeld met een plumeau langs diverse lichaamsdelen, terwijl je bij de ander door de stofzuigerslang heen praat en blaast’, vertelt Tryfena. ‘Het is maar net wat je met de activiteit beoogt.

Doelen
Plezier beleven is belangrijk, maar daarnaast wordt er ook gewerkt aan individuele doelen. Die helpen ons beter af te stemmen op de capaciteiten en wensen van de cliënt. Bijvoorbeeld als je wilt weten vanaf welke zijde een cliënt het beste waarneemt. Om hierachter te komen probeer je de verschillende opties uit tijdens de activiteit. Je kunt hem bijvoorbeeld de stofzuigerslang en de borstel aanbieden vanaf alle zijden.

Lees meer over deze methode in het artikel van Femke van den Berg in maandblad Activiteitensector december 2012.

Meer informatie over de methode Doedels, het handboek en de training is te vinden via: www.methodedoedels.nl.