Hoe je zorgmijders met succes benadert: ‘Zij willen best hulp, maar ándere hulp’

Bert Santema (63) werkt als ambulant trajectondersteuner met zorgmijders. ‘Een cliënt vertelde mij: “Ik wil geen hulpverlener, ik wil gewoon hulp.” Impliciet zei hij dat wij hulpverleners vaak iets fout doen. Dat heeft volgens mij te maken met onze houding.’

Wat je in dit artikel kunt leren: 

• Bert Santema onderscheidt twee groepen zorgvragers: de groep die alle contact vermijdt en de groep die een gezellig praatje maakt, maar de aangeboden zorg afslaat. Daarom klopt de term zorgmijders in zijn ogen ook niet.
• Waarom het zo belangrijk is om je grondhouding als sociaal werker onder de loep te nemen.
• Wat angst, wantrouwen en regie met zorgvragers doen.

Lees Hoe je zorgmijders met succes benadert: ‘Zij willen best hulp, maar ándere hulp’

Het vertrouwen van zorgmijders terugwinnen: hen zelf om hulp vragen doet wonderen

Hoe win je het vertrouwen van zorgmijders en mensen met onbegrepen gedrag? Stichting Ervaring die Staat in Eindhoven is gepokt en gemazeld in het aansluiten op de leefwereld van mensen die afgehaakt zijn in het reguliere systeem. Directeur Els Keet: ‘Dit werk lukt alleen als je verbinding maakt met anderen en jezelf ter discussie durft te stellen.’

Wat je in dit artikel kunt leren:

• Zorgmijders kunnen het zat zijn dat er steeds voor hen wordt besloten. ‘Geen mens vroeg mij ooit wat ík wilde, alsof ik een hond was.’
• Waarom ‘systemen’ en procedures niet functioneren bij mensen met onbegrepen gedrag.
• Hoe je als hulpverlener het vertrouwen wél terugwint.

Lees het vertrouwen van zorgmijders terugwinnen: hen zelf om hulp vragen doet wonderen

Bauke Koekkoek: ‘Hulpverleners denken te snel dat gespecialiseerde zorg nodig is’

De hulp aan mensen met onbegrepen gedrag escaleert te vaak naar meer specialistische zorg, zegt Bauke Koekkoek, lector Onbegrepen gedrag en samenleving aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Terwijl je meestal meer bereikt als je blijft focussen op hun gewone leven en leert begrijpen waar hun problemen vandaan komen.

In dit artikel kun je leren: 

• Waarom het nuttig kan zijn om als hulpverlener het verdiepende gesprek aan te gaan. Te snel wordt in de ogen van Koekkoek doorverwezen naar specialistische hulp.
• Waarom steun van professionals in de wijk, groepen gelijkgestemden en betrokken burgers waarschijnlijk meer kan betekenen voor mensen met verward gedrag.
• Welke andere houding dat van hulpverleners vraagt. 

Lees Bauke Koekkoek: ‘Hulpverleners denken te snel dat gespecialiseerde zorg nodig is’

Deze hulpverleners gaan eropaf als niemand een oplossing ziet

Contact maken met mensen met verward gedrag volgens de presentiebenadering. Dat is de rol van de wijk-GGD’er. In de gemeenten Veldhoven en Waalre was een pilot succesvol. De wijk-GGD’ers zijn daar volgens een evaluatie een belangrijke aanvulling op het werk van politie en zorg. ‘‘Als zij er bij komen, weten we: het is opgepakt. En alles wat wij niet hoeven op te pakken, kunnen we aan het echte politiewerk besteden.

Wat je in dit artikel kunt leren:

• Hoe je ‘verwondervragen’ in kunt zetten.
• Waarom tijd zo belangrijk is om een band op te bouwen.
• Wat het profiel van een wijk-GGD’er is.

Lees het artikel deze hulpverleners gaan eropaf als niemand een oplossing ziet

Hoe sociaal werkers en wijk-GGD’ers elkaar omhoog tillen

Hoe de samenwerking tussen sociaal werkers en wijk-GGD’ers succesvol wordt kun je leren van een team in Oisterwijk. Wijk-GGD’er Karlijn Poelmans en maatschappelijk werker Jacqueline van den Acker werken nauw samen om mensen met verward gedrag de juiste hulp te bieden. ‘Soms zijn casussen zo complex dat je het echt met z’n allen moet doen.’

Wat je in dit artikel kunt leren:

• Hoe sociaal werkers en wijk-GGD’ers elkaars expertise kunnen verkennen.
• Waarom het zo belangrijk is om als hulpverlener ook zelf om hulp te vragen.
• Praktische tips over contact maken met zorgmijders aan de hand van diverse casussen.

Lees Hoe sociaal werkers en wijk-GGD’ers elkaar omhoog tillen

Floortje Scheepers: ‘Mensen met psychische problemen hebben geen afwijking’

Floortje Scheepers, onder meer hoogleraar Innovatie in de ggz, wil af van de gedachte dat mensen met psychische problemen een hersenstoornis of een afwijking hebben. Daarvoor is de menselijke psyche te complex en te ingewikkeld. ‘De psyche van mensen komt vooral tot stand in interactie met de omgeving. We moeten het simpele lineaire denken van oorzaak, gevolg en fixen, loslaten.’

Wat je in dit artikel kunt leren:

• Waarom er geen ‘mal’ bestaat van gezonde en zieke hersenen. ‘Je kunt geen harde grens trekken tussen wat normaal en abnormaal is.’
• Waarom het nuttig is dat in het sociaal domein integraal, holistisch en vanuit complexiteit gewerkt wordt.
• Wat ‘drinkplekken’ kunnen zijn waar we elkaar kunnen ontmoeten zonder oordeel.

Lees Hoogleraar Floortje Scheepers: ‘Mensen met psychische problemen hebben geen afwijking’

‘Openstaan voor verandering, loslaten en durven experimenteren’

Hoge werkdruk, te weinig tijd voor cliënten en contact met ketenpartners, privacyregels, gescheiden financieringsmodellen. In Zaanstreek-Waterland loopt de hulpverlening aan mensen met psychische kwetsbaarheid vast. Veel mensen dreigen tussen wal en schip te vallen. Een betere samenwerking in de wijk moet dit voorkomen.

Wat je in dit artikel kunt leren:

• Waarom professionals mensen met onbegrepen gedrag soms te snel doorsturen naar specialistische hulp.
• Wat samenwerkingsverbanden tussen wijkteams, ggz, ervaringsdeskundigen en andere professionals op kan leveren op het gebied van preventief en outreachend werken.
• Het belang van openstaan voor verandering en experimenteren: ‘Belangrijk is dat we op de eerste plaats doen wat een bewoner echt nodig heeft en dat we daarna pas kijken welke organisatie, indicatie of diagnose kan helpen. Terwijl nu de financiering vaak leidend is.’

Lees ‘Openstaan voor verandering, loslaten en durven experimenteren’

‘Sociaal werker, doe jezelf niet tekort, ook niet bij probleemgedrag’

Aan onbegrepen gedrag ligt altijd een tekort ten grondslag, stelt Gerben Bergsma, trainer en consulent bij het CCE. ‘Als je op zoek gaat naar dat tekort en het aanpakt, zal het gedrag langzaam verdwijnen. Dat is een hoopvol perspectief.’ 

Wat je in dit artikel kunt leren:

• Waarom je niet te snel moet overgaan op zorg verlenen terwijl er nog onvoldoende contact is gemaakt.
• Volgens Bergsma komt veel probleemgedrag voort uit een complexe wisselwerking van gedragingen tussen de cliënt, de omgeving en de zorgverleners. De balans tussen geven en nemen is vaak verstoord.
• In veel situaties kost het weken, maanden soms, om probleemgedrag te veranderen. Maar mogelijk is het wel: Bergsma acht het noodzakelijk dat hulpverleners een scherpe analyse maken van de situatie en de juiste kaders plaatsen.

Lees ‘Sociaal werker, doe jezelf niet tekort, ook niet bij probleemgedrag’

Anonieme melding? Durf te wachten. En nog 3 tips om tóch achter de voordeur te komen

Mensen met verzamelwoede, een buurman met een licht verstandelijke beperking waar stankoverlast uit het huis komt of die alleenstaande vrouw die na het overlijden van haar man nauwelijks meer uit bed komt. Hoe leg je het eerste contact als je bij zorgmijders op de stoep staat? Wijk-GGD’er Ton Derks geeft tips.

Wat je in dit artikel kunt leren:

• Waarom het zo waardevol is om met je netwerk samen te werken. Met anonieme meldingen stuit je simpelweg op veel weerstand.
• Hoe je creatief te werk kan gaan: via andere ingangen kun je ook zorgmijders benaderen.
• Dat een neutrale plek als het gemeentehuis voor ontmoeting uitermate geschikt kan zijn.

Lees ‘Anonieme melding? Durf te wachten. En nog drie tips om achter de voordeur te komen