Door Alexandra Sweers – De eerste twee jaar zal de arbeidsmarkt van de zorg, welzijn, maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg en kinderopvang nog enigszins ruim zijn. Maar op de langere termijn zal dit drastisch veranderen. Organisaties voelen zich daardoor nu nog minder gedwongen om naar oplossingen te zoeken.

Goede boterham
Adriaan Wirtz, manager werkgeversbeleid bij brancheorganisatie ActiZ geeft aan dat er nu een tekort van 3,6 procent aan verzorgenden is. ‘En dat terwijl een tekort van 2 procent op de Nederlandse arbeidsmarkt als problematisch wordt gezien. Het personeelsbeleid verdient dus zeker aandacht.’ Juist nu moeten organisaties investeren in het personeel door aantrekkelijke arbeidsomstandigheden te bieden, vindt Wirtz. ‘Meer autonomie, een goede verhouding tussen werk en vrije tijd, een goede verlof- en pensioenregeling. Het Florence Nightingale syndroom gaat niet altijd meer op, men wil ook een goede boterham verdienen.’

Vruchten afwerpen
In het rapport stellen de onderzoekers dat het arbeidsmarktprobleem om concrete maatregelen vraagt die al op korte termijn moeten worden ingezet, willen zij op tijd hun vruchten afwerpen. Problemen waar zorginstellingen voor staan zijn: het behoud van (jonge) werknemers, het bieden van voldoende stageplaatsen, de werkdruk waardoor personeel moeilijker langer door kan werken en het aantrekken van nieuw personeel.

Bereiken
Mogelijke oplossingen waar zorgorganisaties volgens het rapport naar kunnen kijken zijn talentontwikkeling en innovaties in de zorg. ‘In de zorg is je carrière vaak beperkt’, legt Wirtz uit. ‘In verpleeghuizen bijvoorbeeld, is het maximale wat je kunt bereiken vaak de functie leidinggevende. En dat wil lang niet iedereen. Wij willen daarom kijken of we meer gespecialiseerde functies in de zorg kunnen ontwikkelen zoals bijvoorbeeld de geriatrisch verzorgende.’

Domotica
Vernieuwingen in de inrichting van de zorg kunnen in de toekomst een belangrijke rol gaan spelen, stellen de onderzoekers. Domotica, technische toepassingen zoals de tv voor zorg op afstand, kunnen ervoor zorgen dat er minder personeel nodig is. Wirtz: ‘Het gebruik van domotica zie je al wel in de thuiszorg. Dat bespaart zeker personeel, maar vraagt ook om een andere manier van werken.’

Opgave
Wirtz concludeert dat het arbeidsmarktprobleem vraagt om investeringen van zorginstellingen. ‘Dat is best een opgave en het is maar de vraag of organisaties dat wel willen en kunnen. Met name in de thuiszorg is er zo bezuinigd dat organisaties zoveel mogelijk hun overhead uitdunnen. En dat zijn vaak de personeelsafdelingen.’

Geldkwestie
Toch is het niet alleen een geldkwestie, benadrukt Wirtz. ‘Het heeft ook te maken met de wil om het beleid anders aan te pakken. Bovendien worden instellingen geplaagd met regeltjes, financiële maatregelen zoals de zorgzwaartebekostiging, en systeemwijzigingen.’ Er moet volgens Wirtz op dat vlak een enorme slag gemaakt worden, waardoor daar alle aandacht naar toegaat. En zo komt de arbeidsmarktproblematiek weer even op de achtergrond te staan.

Rapport Arbeid in Zorg en Welzijn, Prismant 2009

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.

Bron: Foto: ANP/Robin Utrecht