Polarisatie is de toenemende tegenstelling tussen groepen die kan leiden tot grotere afstand tussen groepen mensen. Ook wel: het toenemende wij-zij-denken. ‘Het probleem begint als mensen tegenover elkaar staan en niet meer in gesprek komen met elkaar’, zegt Ron van Wonderen. Hij is onderzoeker bij het Verwey-Jonker Instituut en themacoördinator bij KIS, Kennisplatform Integratie&Samenleving. Van Wonderen heeft een e-learning ontwikkeld voor sociaal professionals om te gebruiken bij polarisatie in de wijk.
Spanningen
De e-learning “Polarisatie herkennen, aanpakken en voorkomen” van KIS is gemaakt om professionals te leren wat ze in de praktijk kunnen doen als ze merken dat in hun buurt mensen of groepen tegenover elkaar komen te staan. Van Wonderen: ‘Als je spanningen tijdig aan ziet komen, dan kun je voorkomen dat er bijvoorbeeld veiligheidsproblemen ontstaan.’ Volgens Van Wonderen zien sociaal werkers in hun buurt vaak wel de spanningen oplopen, maar is er geen goede methode om samen met andere professionals er iets aan te doen.
Explosief
‘Het gebeurt niet zelden dat een incident in de wijk niet door politie en gemeente is ingeschat als explosief. Terwijl jongeren- of opbouwwerkers het allang hadden zien aankomen’, zegt Van Wonderen. ‘Zo’n incident moet je vóór zijn, door op tijd met collega-professionals in de wijk aan tafel te gaan en te bespreken wat er moet worden gedaan aan tegenstellingen die almaar groter worden.’
Speldenprikken
De herkenning van oplopende spanningen in de wijk hangt volgens Ron van Wonderen vooral samen met het bewustzijn dat “er iets speelt”. ‘Ik noem het “speldenprikken”. Je krijgt signalen van omgangsvormen, van hoe je elkaar aanspreekt of je voelt de onderhuidse spanningen. De sociaal werker moet zich bewust zijn van zijn rol om die spanningen te herkennen en hij of zij moet een goede manier vinden om dat te delen met andere professionals. Dat kunnen gemeenteambtenaren zijn, beleidsmakers, politie, de huismeester en de maatschappelijk werker. Iedereen die contact heeft met bewoners in de wijk.’
Oplossing
Professionals in de wijk werken wel samen, zegt Van Wonderen, maar niet gestructureerd, ‘Waardoor er eigenlijk veel oplopende spanningen gemist worden. De e-learning geeft de professional handvaten om structuur aan te brengen aan het maken van een analyse van wat er aan de hand is. Daarbij geeft de e-learning ook oplossingsrichtingen aan om polarisatie aan te pakken.’
Aanpak van polarisatie
Een goed voorbeeld van de aanpak van polarisatie zijn de buurt-praktijkteams in Amsterdam-West. Daar zitten alle professionals in de wijk elke twee maanden aan tafel om met elkaar te bespreken wat er speelt, waar knelpunten zijn en welke taak zij zelf hebben. ‘Ze hebben bijvoorbeeld met elkaar afgesproken dat degene die vertrouwelijk contact heeft met een bewoner of jongere die in de problemen zit, ook het eerste contact achter de voordeur doet. Een sport-buurtwerker bijvoorbeeld staat niet alleen op het plein, maar legt ook contact met ouders als een van zijn jongeren in de problemen zit. Dan kan deze opbouwwerker nog altijd later meer specifiek naar een andere professional doorverwijzen. Dit werkt heel goed, we zien dat deze aanpak de samenhang in de buurt doet kantelen.’
Meld je aan voor de e-learning “Polarisatie herkennen, aanpakken en voorkomen”>>
Hoe kun je als sociaal professional tijdig signaleren dat polarisatie in de buurt ontstaat? En hoe voorkom je dat ongemak en ergernissen tussen groepen bewoners escaleren tot spanningen en incidenten? Daarover leer je in deze e-learning.
De e-learning bevat ook mogelijkheden om zelf signalen te analyseren en te duiden. Je krijgt middelen om op basis van een goede analyse tot een oplossing te komen voor polarisatie in jouw wijk. De e-learning bevat een analyseinstrument polarisatie en de handreiking ‘van polarisatie naar verbinding in buurten’ concreet aan de slag in je eigen buurt.
Deelname aan e-learning levert 4 registerpunten op voor de geaccrediteerde deskundigheidsbevordering voor bij Registerplein geregistreerde professionals.
