Voor de gecoördineerde zorgverlening aan jeugdigen kan een lokale of provinciale variant van het ZBO een aantal voordelen hebben. In dit artikel laten we zien hoe een mogelijke toekomstige positionering van de jeugdzorg alvast kan vorm geven worden binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Vertrekpunt is dat de uitvoeringstaak binnen een private rechtspersoon wordt uitgevoerd.
Evaluatie jeugdzorg
Minister Rouvoet heeft de evaluatie van de wet op de jeugdzorg bewust naar voren gehaald. In oktober verscheen het evaluatierapport dat is opgesteld door BMC. De minister heeft aangekondigd dat hij in januari 2010 met een reactie op het rapport wil komen en nog in deze kabinetsperiode voorstellen wil lanceren om de jeugdzorg beter te laten functioneren.
Decentralisatie
Dat heeft geleid tot een aantal adviezen en rapporten van een serie maatschappelijke organisaties en adviescolleges. Een van die rapporten is “Van Klein naar Groot” van de VNG-commissie onder voorzitterschap van René Paas. Paas pleit voor een decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten. Dat is ook het standpunt van de G4 en van de G32. Paas wil toe naar grote (inter)gemeentelijke uitvoeringsorganisaties die ook de regie (en het geld) moeten krijgen om de verschillende zorg- en hulpverlenende instellingen gecoördineerd met elkaar te kunnen laten samenwerken. Inmiddels heeft de VNG dat standpunt overgenomen.
Strakkere regie
De SER lijkt in zijn op handen zijnde advies niet zozeer te kiezen voor decentralisatie naar gemeenten, maar wel voor een veel strakkere regie op de jeugdzorg, waardoor de zorgverlening sneller en efficiënter tot stand kan komen. Bij de uitvoering van beide belangrijke adviezen zal hoe dan ook de vraag rijzen hoe de verschillende partijen gecoördineerd kunnen samenwerken in dezelfde cases, zonder het gezin op te zadelen met een veelheid aan coördinerende medewerkers.
ZBO
In dat licht bezien pleiten wij voor de invoering van een variant op het Zelfstandig BestuursOrgaan (ZBO) dat we kennen uit de praktijk van landelijk, onder de verantwoordelijkheid van een minister, opererende uitvoeringsorganisaties. In deze nieuwe vorm worden Wmo-taken ondergebracht in een Zelfstandig Bestuursorgaan. Een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) is in Nederland een organisatie die overheidstaken uitvoert, maar die niet direct onder het gezag van een minister valt. Het ZBO als constructie binnen een welzijnsorganisatie verricht op contractbasis taken voor een opdrachtgever. Binnen de welzijnsorganisaties is het onderwerp ZBO voor zover ons bekend (nog) niet aan de orde.
Regiefunctie gemeente
Een ZBO kan onafhankelijk gemeentelijke taken uitvoeren terwijl sprake blijft van een eenduidig geregelde verantwoordings- en bevoegdheidsverdeling. Als de Kaderwet ZBO’s wordt toegepast op de gemeentelijke context vertaalt de gemeentelijke regiefunctie zich in:
• aanbrengen van ordening in contractrelaties
• bieden van een heldere regeling van de gemeentelijke (College van B en W) verantwoordelijkheid
• scheppen van helderheid m.b.t. de financiële controle
• vergroten van de autonomie m.b.t. uitvoering van de welzijnstaken (en mogelijk op termijn jeugdzorgtaken)
De relatie tussen gemeente en uitvoeringsorganisatie wordt hiermee op simpele wijze verzakelijkt. Door hiermee te experimenteren binnen de Wmo-markt (jeugdbeleid) kan ervaring worden opgedaan voor een eventuele overgang van jeugdzorgtaken.
Yolanda Gagliardi, zelfstandig adviseur en werkzaam als organisatieadviseur en interimmanager in de gezondheidszorg; Harry Woldendorp, directeur van Virtuoos BV te Rijswijk en Groningen en organisatieadviseur en interimmanager in de gezondheidszorg.
Bron: Foto: ANP/Robert Vos
Het veld zit muurvast. Die conclusie deel ik.
De grote instellingen en de provinciale-en landelijke politiek trekken zich voorlopig niet veel aan van de uitkomsten van genoemde onderzoeken.
Op ieder kind dat bekend is bij jeugdzorg is er nog een kind met de zelfde problematiek die nu niet wordt geholpen.
Wij de professionele hulpverleners komen deze kinderen/jongeren tegen in ons dagelijks werk.
De instellingen roepen er is tekort aan geld en de poluitiek roept er is een grens aan de mogelijkheid tot uitbreiding van financiele middelen.
We moeten met elkaar om tafel werkgevers, werknemers en politiek/financiers om een delta plan te maken voor zorg aan onze jeugd.
Het zal met bestaande middelen moeten en we zullen dus veel efficienter moeten gaan werken. Er moeten lagen uit in de organisaties, er moeten organisaties weg in plaats van bij, hulp zal zo veel mogelijk aan huis of zo dicht mogelijk rondom dat huis moeten worden geboden.
Iedereen in het veld zal posities op moeten geven en krachten moeten bundelen.
Een volk dat leeft bouwt aan zijn toekeomst.
De toekomst van een volk is de jeugd.
Niet weer een andere instantie erbij nee een aantal instanties weg en hulp aan huis.
Ik ben blij met dit artikel, omdat ik worstel met verschillende financieringsstromen,verschillende culturen en ooooh zo veel regels.
Dit maakt het erg lastig als je veranderingen wilt ten behoeve van de client, en je vraagt organisaties te gaan bewegen.
het veld zit muurvast!
met vriendelijke groet,
Sandra Klokman
Dankers consulting
senior consultant Jeugd&gezin
vraag:
wat is het verschil tussen ZBO en een stichting?
kan via een stichting niet precies hetzelfde?