Het zorgleefplan is wettelijk verplicht bij de zorg aan ouderen en andere zorgvragers. Het doel is om de eigen regie en de kwaliteit van het leven van cliënten te verbeteren. Maar zo werkt het dus niet. Uit het onderzoek “Ouderen aan zet” blijkt dat het zorgleefplan alleen zoden aan de dijk zet als de zorgorganisatie de doelen, kwaliteit van leven en zeggenschap van de cliënt omarmt en uitdraagt onder de medewerkers. Ook wordt duidelijk dat cliënt, zorgwerkers en sociaal netwerk hoogst zelden ter plekke samen praten.

Eindrapportage

“Ouderen aan zet”, is een project om de uitvoering van de zorgleefplannen te toetsen. De uitvoerders van de toetsing zijn het LOC Zeggenschap in zorg en kenniscentrum Perspectief. Het onderzoek is uitgevoerd in 15 onderdelen van vijf zorgorganisaties verspreid door het land. Alle zorgorganisaties hebben eigen regie en kwaliteit van het leven als uitgangspunt voor hun zorg. De daadwerkelijke invloed van het zorgleefplan op de kwaliteit van leven van de cliënt, bleek al in de beginfase van het project ‘zeer gering’. Vervolgens is de focus verlegd naar handvatten om de cultuur in de zorgorganisatie te verbeteren teneinde de kwaliteit van leven te verbeteren.

Zorgleefplan

Binnen het project is men gaan werken met zogenoemde “dialoogbijeenkomsten”, omdat bleek dat medewerkers van zorgorganisaties, en de mensen rondom de cliënt, grote behoefte hadden om met elkaar in gesprek te gaan over het zorgleefplan. Deze bijeenkomsten leidden ertoe dat mensen zich gehoord voelden, dat er samenwerking tussen de deelnemers ontstond en dat iedereen het idee kreeg een gelijkwaardige partner te zijn.

Eigen regie

De conclusie uit de toetsing van zorgleefplannen is dat in die plannen er veel nadruk ligt op kwalitatief goede zorg, de dagelijkse zorg en medische zorg. Het gewone leven en de eigen regie van de cliënt raken daardoor op de achtergrond. Ouderen hebben bijvoorbeeld de behoefte om er zelf op uit te gaan om te winkelen of bezoekjes afleggen. Daarvoor is vaak ondersteuning van medewerkers of sociaal netwerk nodig. In de praktijk blijkt het lastig dat de betrokkenen dit met elkaar bespreken en regelen.

Kwaliteit

Alle betrokkenen maken duidelijk dat zij dat onderkennen, maar geen handvatten hebben om deze trend te keren. De bij de cliënt betrokken helpers kregen gezamenlijk een training, die hen hielp om in de zorg ook thema’s rondom de kwaliteit van leven aan te kaarten. Dat was succesvol, aldus de onderzoekers. Verder is het belangrijk dat leidinggevenden en het management in de zorgorganisatie de cultuur uitdragen om zorg te verlenen die aansluit op het persoonlijke leven van mensen.

Download hier de eindrapportage Ouderen aan zet>>