Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap trekt vijf jaar lang financiering uit om emancipatie te bevorderen. Movisie heeft, samen met verschillende migrantenorganisaties, een Alliantie gevormd met de naam Verandering van Binnenuit. Doel is om acceptatie van gendergelijkheid, de gelijkheid van home- en biseksuelen, transgenders en intersekse personen (LHBTI) en de sociale veiligheid van vrouwen en LHBTI’s in migranten- en vluchtelingengemeenschappen te verbeteren.

Sociale veiligheid

Officieel is de Alliantie begin 2018 van start gegaan, maar Internationale Vrouwendag is een mooi moment om dit ook groot bekend te maken. Hilde Bakker, adviseur Aanpak Huiselijk en seksueel geweld & Veiligheid bij Movisie: ‘We hebben het de laatste tijd vaak over de sociale veiligheid van vrouwen en meisjes, er is bijvoorbeeld de #metoo discussie en in met name vluchtelingen- en migrantengemeenschappen wordt het beschrijven van meisjes en vrouwen als “kechs” ter discussie gesteld, evenals  exposure en chantage van meisjes die op pikante foto’s staan. Actuele ontwikkelingen die passen in het brede beeld van problemen rond gendergelijkheid en ze kunnen, zeker in bepaalde gemeenschappen, leiden vrijheidsbeperking en zelfs tot eer gerelateerd geweld en gedwongen huwelijken.’

Ernstige consequenties

Ondanks dat de problemen van sociale onveiligheid spelen in zowel autochtone als migrantengemeenschappen, richt de Alliantie zich vooral op de laatste groep. Bakker: ‘De consequenties zijn voor deze meisjes en vrouwen vaak ernstiger. Kijk bijvoorbeeld naar de “bangalijst” van meisjes die naar buiten komen bij een studentenvereniging. Dat is vervelend, maar de ouders van deze meisjes zijn geneigd achter hun dochters te staan. In een deel van de migranten- en vluchtelingengemeenschappen zijn de gevolgen groter. Niet alle ouders zullen hier achter hun dochter staan als er over haar geroddeld wordt of er een pikante foto van haar circuleert op sociale media. Zij vinden dat ze de eer van de familie geschaad heeft. Het kan zijn dat het meisje daardoor ernstig wordt bedreigd, te maken krijgt met huiselijk geweld of opsluiting of een gedwongen huwelijk moet ondergaan om de eer van de familie te redden. Nederlandse meisjes kunnen ook sneller bij iemand terecht, is het niet bij hun ouders, dan wel bij een ander familielid of vrienden. In veel migrantengemeenschappen is dat lastiger. Verleen je steun aan een meisje dat bekend staat als hoer of kech, dan zal je zelf ook wel niet zuiver zijn.’

Voorlichting

Wat gaat de Alliantie doen om dergelijke problemen aan te pakken? De eerste stap is volgens Bakker voorlichting binnen de allochtone gemeenschappen. De migranten organisaties uit het partnership geven al langer dergelijke bijeenkomsten, maar deze worden nu uitgebreid. ‘In totaal gaan we zevenhonderd voorlichtingen geven over sociale veiligheid, gendergelijkheid en LHBTI. Om dit te doen, combineren we het netwerk en de praktijkkennis van de migrantenorganisaties met de kennis die we vanuit Movisie hebben over welke methoden effectief zijn in dergelijke voorlichtingsbijeenkomsten.’ De kleinste organisatie binnen de Alliantie, Doetank PEER, ondersteunt de campagne via de social media.

Meerdere gemeenten vroegen Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS) hoe ze om kunnen gaan met huiselijk geweld-problematiek onder asielzoekers. Onderzoeker Eliane Smits van Waesberghe: ‘De borging van samenwerking tussen organisaties rondom dit thema kan en moet op regionaal niveau beter. Je wilt niet morgen over een incident in de krant lezen. Dan ben je te laat.’ Lees meer >>

Bewustzijn bij professionals

Vervolgens kijken de partners uit de Alliantie met elkaar wat sociaal professionals kunnen doen. Bakker: ‘Ze moeten meer weten over het thema, zich meer bewust zijn van de risico’s die deze meisjes en jonge vrouwen lopen, meer de samenwerking zoeken met migrantenorganisaties en meer intercultureel kijken en werken. Bijvoorbeeld om te weten welke vragen je wel of niet moet stellen en welke acties je wel of niet onderneemt. Nu betrekken professionals de ouders van een meisje vaak in dergelijke zaken. Dat zijn we gewend in Nederland, om actie te ondernemen vraag je toestemming aan de ouders. In dit soort zaken maak je het vaak alleen maar erger voor het meisje als je de ouders erbij betrekt. Wat dat betreft ben ik bang dat er nu nog veel fout gaat. Het is dus van belang dat professionals alert zijn en risico’s herkennen.’ In de grote steden hebben professionals hiermee al veel ervaring, maar dat geldt volgens Bakker niet alleen voor professionals die elders werken. ‘Nederland is een divers land geworden. Het is wel zaak dat we er zijn voor álle Nederlanders. Daar moet dit project aan bijdragen.’

Gendergelijkheid in beleid

De laatste pijler van de Alliantie, is om gemeenten handvatten te bieden om de thema’s genderongelijkheid en gendergeweld in de migrantengemeenschappen aan te pakken. Bakker: ‘Omdat de Alliantie voor een periode van vijf jaar wordt gefinancierd, kunnen we langere tijd werken aan deze thema’s en het opbouwen van relaties tussen gemeenten en migrantenorganisaties. En dat is van belang. Want gemeenten werken vaak met tijdelijke projecten en subsidies. In vijf jaar kun je meer vastleggen in beleid en structuur. Van gemeenten, maar ook van maatschappelijke organisaties en instellingen. En je kunt een zekere waarborg bieden dat er aandacht voor het onderwerp blijft. Dat is de grote winst van deze Alliantie.’