Veilig Verkeer Nederland waarschuwde onlangs voor de gevaren in het verkeer na bijna 1000 verkeersongevallen dit jaar waarbij lachgasgebruikers betrokken waren. In diverse gemeenten gaan stemmen op een lachgasverbod in te stellen nu het excessieve gebruik stijgt.

Populair

Je komt direct in een roes, de risico’s zijn relatief klein, het is redelijk goedkoop en na vijf minuten is het grootste effect weer verdwenen. Lachgas wint aan populariteit onder het uitgaanspubliek. Het bezorgt je een soort dronken gevoel, waarbij je dingen in je omgeving waziger gaat zien en geluiden langzamer lijken te gaan. Soms moet je er ook van lachen, vandaar de naam. ‘We zien dat ongeveer dertig procent van de uitgaanders ervaring heeft met het gebruik van lachgas. Onder schoolgaande jongeren ligt dat ietsje lager’, aldus Floor van Bakkum, manager preventie Jellinek.

Stijging

De afgelopen vijf tot tien jaar is een stijging te zien in het lachgasgebruik. Volgens Van Bakkum niks nieuws: ‘In de jaren negentig was er ook zo’n lachgashoos.’ Wel geeft ze aan een toename in het problematisch gebruik waar te nemen nu het lachgas sinds 1 juli 2016 niet meer onder de geneesmiddelenwet valt.

Medicijnwet

‘Nu het lachgas uit de medicijnwet is gehaald en onder de warenwet valt, is het ook makkelijker om erin te handelen. We zien hierdoor veel vaker grote cilinders lachgas op de markt. Dit werkt het veelvuldig gebruik in de hand. Je kunt je voorstellen dat als je steeds kleine patronen in een slagroomspuit moet draaien, je op een gegeven moment last krijgt van je pols en er wel mee stopt. Daarnaast wordt de slagroomspuit op een gegeven moment zo koud dat die niet meer te hanteren is. De grote cilinders maken het makkelijk maar door te gaan met het vullen van ballonnen en daardoor zullen lachgasgebruikers ook sneller meer gebruiken.’

Geen enorme risico’s

Een keer lachgas gebruiken tijdens het uitgaan, brengt niet direct enorme risico’s met zich mee. Het gas zorgt voor zuurstoftekort, waardoor alles wazig wordt en je kan gaan hallucineren. Doordat het via een ballon geïnhaleerd wordt, kun je er bij eenmalig gebruik niet snel te veel van binnen krijgen. Zodra het zuurstoftekort zo groot wordt dat de gebruiker zijn bewustzijn dreigt te verliezen, vliegt de ballon weg en is er weer toevoer van zuurstof mogelijk. Hierdoor verdwijnt het effect van het lachgas weer. Wanneer je meerdere malen achter elkaar lachgas gebruikt, is er uiteraard wel een risico om te veel binnen te krijgen. Dan kan onder andere een te groot zuurstoftekort ontstaan.

Problematische gebruikers

Van Bakkum: ‘We zien naast het uitgaanspubliek waarvan een deel weleens lachgas gebruikt of heeft gebruikt, met name in de steden ook steeds vaker groepen jongeren die op straat hangen en zeer regelmatig lachgas gebruiken.’ Op de grootte van deze groep is nog weinig zicht, maar het is slecht een klein deel van de dertig procent die ervaring heeft met lachgasgebruik. Wel is het een groep die wat toe lijkt te nemen. Deze groep wordt gezien als de groep problematisch gebruikers omdat de hoeveelheid lachgas die zij gebruikt wel degelijk gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. De omvang van deze groep en de mate van gebruik wordt op dit moment nog onderzocht.

Gevaren

Volgens Van Bakkum zitten er zeker gevaren aan het gebruik van lachgas. ‘We zien steeds vaker dat lachgas gebruikt wordt in het verkeer. Dit zorgt voor ongelukken en is sterk af te raden.’ Veilig Verkeer Nederland liet de afgelopen week al weten dat er dit jaar een kleine 1000 verkeersongevallen hebben plaatsgevonden waarbij lachgasgebruikers betrokken waren. Ook de politie krijgt steeds meer meldingen van jongeren die met een lachgasballon achter het stuur worden gezien. Doordat het effect van lachgas slechts vijf minuten duurt, lijkt het al snel weer veilig om door te rijden. Het lachgas is echter pas na een uur volledig uit je lijf verdwenen, waardoor geadviseerd wordt niet eerder te gaan rijden. Bij veelvuldig gebruik van lachgas kunnen de effecten zelfs nog langer aanhouden.

Risico’s op lange termijn

Jellinek adviseert gebruikers van lachgas ten allen tijde om dit op een veilige plek te doen waar je kunt gaan zitten. ‘Je wordt erg duizelig van het gebruik, waardoor er valgevaar ontstaat waarbij je jezelf lelijk kunt bezeren.’ Op de lange termijn brengt lachgas wel grote gezondheidsrisico’s met zich mee. Van Bakkum: ‘Risico’s op de lange termijn zijn met name het tekort aan opname van vitamine B12. Hierdoor kunnen uitvalsverschijnselen ontstaan. Er zijn al verhalen bekend van jongeren die in een rolstoel terecht zijn gekomen door het gebruik van lachgas. Ook is er een risico op verslaving. Dit zal niet heel snel optreden, maar dagelijks gebruik van lachgas werkt verslaving wel in de hand.’

Preventie

Om jongeren bewust te maken van de gevaren van lachgas doet Jellinek actief aan preventie. Op festivals en feesten wordt voorlichting gegeven aan het uitgaanspubliek over de risico’s van het gebruik. Daarnaast wordt in samenwerking met jongerenwerk en scholen in verschillende steden voorlichting gegeven en waar sprake is van problematisch gebruik worden jongeren naar de juiste zorg geleid.