Als gevolg van overheidsbeleid is er vanaf 2015 structureel minder geld voor professionele zorg. Heel veel zorginstellingen hebben al aangekondigd dat er honderden mensen hun baan zullen verliezen. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) zag vorig jaar zo’n twintigduizend banen verlorgen gaan en de verwachting is dat er dit jaar nog een keer twintigduizend banen in de zorg- en welzijnssector verdwijnen.
Verzorgingshuizen
Vooral bij de ouderenzorg, de thuiszorg, de jeugdzorg en de gehandicaptenzorg is er een verlies van arbeidsplaatsen. De oorzaken liggen vooral bij het sluiten van de verzorgingshuizen en het overhevelen van zorgtaken naar de gemeente. De gemeente wordt vervolgens nog eens gekort en moet met fors minder geld de zorgtaken gaan uitvoeren. Het UWV ziet in de WW-cijfers terug dat het met name gaat om de laaggekwalificeerde functies. Die worden het hardst getroffen.
Behoefte
Is het verstandig om die banen weg te halen? Door de vergrijzing is de verwachting dat er juist meer zorgpersoneel nodig is. Nieuwsuur vraagt het aan Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de Universiteit van Tilburg. ‘De behoefte aan zorg verdwijnt niet, die wordt alleen maar groter. Nu zien we mensen uit de zorg verdwijnen met een echt zorghart, die zijn enorm gemotiveerd. Maar de kans is groot dat die mensen niet meer terugkeren op de arbeidsmarkt. Bezuinigen is één, maar als je dat ongericht doet en veel onzekerheid creeert verlies je aan kwaliteit.’
Ontslaan
Zorginstellingen gaan pro-actief ontslaan, omdat zij bang zijn dat ze de contracten die zij nu hebben, straks niet meer op tijd kunnen beëindigen, legt Wilthagen uit. ‘Dat heeft te maken met alle onzekerheid en met de budgettaire gevolgen die op hen afkomen.’ Hij voorspelt dat de werkdruk bij de zittende mensen groter zal worden en ook de druk op de kwaltiteit van de zorg en de mantelzorgers en vrijwilligers. ‘Het zorgsysteem zal daar moeilijk mee kunnen omgaan. Het risico dat dit niet lukt, is groot.’
Werkgevers in de zorg gingen vorig jaar akkoord met de bezuinigingen en dus de onvermijdelijke ontslagen. Ik zie ze nog trots staan bij de presentatie van het zorgakkoord. Lijdzaam voeren zij (pro-actief!) de bezuinigingen uit en waarschuwen ze voor een ontslaggolf. Waarom hebben zorginstellingen niet gewaarschuwd voor een ontslaggolf voordat ze hun handtekening zetten onder het zorgakkoord?