Maar dan wel zo professioneel mogelijk. ‘Toewerken naar ervaringsdeskundigheid is een bewustwordingsproces. Het is niet iets wat je zo maar even verwezenlijkt.’ Tino is een van de ervaringsdeskundigen die geportretteerd worden in de brochure Aan het woord, een initiatief van kenniscentrum MOVISIE.
Erkenning en herkenning
Anouk Poll, een van de redacteuren van Aan het woord, stelt dat ervaringsdeskundigen een belangrijke meerwaarde hebben. ‘Hulpverleners doen hun uiterste best maar kunnen ook niet alles. ‘De erkenning en herkenning die ervaringsdeskundigen bieden zijn heel waardevol.’
Lotgenoten
Hoe dat in de praktijk werkt legt Tino uit. Ik heb nu 25 jaar, met tussenpozen, een carrière als cliënt in de ggz. De hulpverlening die ik kreeg was vaak weliswaar goedbedoeld, maar niet van hoge kwaliteit. Daarom wilde ik zelf een bijdrage leveren aan het leven van ‘lotgenoten’. Ik train bijvoorbeeld hulpverleners in wat het betekent om cliënt te zijn.’
Emoties
Daarbij is het cruciaal om afstand te houden van je eigen problematiek, weet hij. Anders gaan je emoties je aanpak beïnvloeden en dat werkt averechts. Daarnaast moet je volgens hem, wil je ervaringsdeskundige kunnen zijn, in staat zijn een helikopterview te gebruiken en procesmatig te werken.
Methodiek
De afgelopen jaren zijn er veel initiatieven gestart om mensen te scholen tot ervaringsdeskundigen; zo introduceerde GGZ Eindhoven een opleiding op mbo- en hbo-niveau, de Hanzehogeschool Groningen startte dit jaar met een opleiding en ook op diverse ROC’s zijn opleidingen te volgen. Poll en Tino zijn blij met die ontwikkeling. Wel ligt er nog een belangrijke taak voor gemeenten, zorgaanbieders en welzijnsorganisaties, vindt Poll: inbedding. ‘Daarom is een van onze aanbevelingen het ontwikkelen van een methodiek, omdat we zo ervaringsdeskundigheid kunnen ontwikkelen en laten zien hoe die vorm van ondersteuning kwetsbare mensen helpt.’
Jeugdzorg
Ervaringsdeskundigen worden vooral ingezet in de geestelijke gezondheidszorg, maar ook op andere terreinen kunnen ze van grote waarde zijn, vervolgt ze. In ‘Aan het woord’ vertelt bijvoorbeeld Petra van Amersfoort hoe zij ouders van kinderen die jeugdzorg krijgen adviseert en verhaalt Frits van den Bosch wat hij doormaakte toen hij zijn boerenbedrijf kwijtraakte. ‘Deskundige mensen die vanuit een moeilijke situatie zijn gekomen, en door die ervaring mensen in een soortgelijk situatie kunnen helpen.’
Ervaringsdeskundige ben je en blijf je door bij jezelf te blijven en niet voorgeschoteld moet krijgen hoe te zijn. En zeker niet aangesloten zijn bij een FACT-team en dan een zogenaamd collectief invoelend vermogen hebben? Mensen met een psychiatrisch probleem zijn naar mijn ervaring, heel gevoelig. En ieder mens is anders en uniek en leeft vanuit zijn of haar eigen unieke verleden. Geef elk mens in de psychiatrie de ruimte om te ontdekken hoe zijn of haar unieke leven in te delen en verder hiermee te willen leven. En steun ze bij deze weg. Dat vind ik ondersteuning vanuit ervaringsdeskundigheid. En zeker niet vanuit normen van de Zorg, waarin je om als ervaringsdeskundige te kunnen functioneren, je wordt aangeleerd om je hierin ten behoeve van deze Zorg, je te kunnen aanpassen. Blijf bij jezelf en ontwikkel jezelf. Ook in het zijn naar de ander. Agnes.
ervaringdeskundigheid door ervaring en studie, nou wie stel wie nou boven wie
Chapeau @Tino en @Anouk dat ze hier het belang van inzien. Kritisch als ik ben: Bedoelingen zijn altijd goed, dat is iets waar je vanuit kan gaan. Maar de uitvoering is in mijn oogpunt waardeloos. Hokjesdrukken en papierkennis. Ik juich het van harte toe dat NIET degenen die ervaring uit een boek halen, maar degenen die zelf dalen hebben gekend die ervaring gebruiken anderen te onersteunen. Hoewel we met 16mln individuen zijn.
Goed artikel! Soms betekent het deskundig inzetten van je ervaringsdeskundigheid dat je je eigen ervaringen aan de kant moet zetten!
Leren inschatten: wat, wanneer, hoe ver en bij wie is een kunst apart!