‘Over evidence-based werken bestaan hardnekkige misverstanden’, zegt Renske van der Zwet, onderzoeker bij kennisinstituut Movisie. Het grootste misverstand is dat het gaat om bewezen effectieve interventies, volgens Van der Zwet. ‘Evidence-based practice is niet het werken met effectieve interventies, maar een afwegingsproces van de professional. Je kijkt naar de behoefte van de cliënt, je raadpleegt je eigen expertise bij de hulpvraag en vervolgens zoek je naar wetenschappelijke kennis over het probleem.’

Onderzoek

Die laatste stap, de zoektocht naar onderzoek kennis, wordt eigenlijk niet vaak gezet, zegt Van der Zwet. Om die reden is het evidence-based werken niet wijdverbreid onder professionals. Van der Zwet is in november 2018 gepromoveerd op onderzoek hiernaar: “Implementing evidence-based practice in social work: a shared responsibility”. Zoals de titel van het proefschrift aangeeft: niet alleen de professional heeft een verantwoordelijkheid om in zijn werk de wetenschappelijke kennis te gebruiken. ‘Het is ook de verantwoordelijkheid voor staf en management om hun sociale professionals te ondersteunen om wetenschappelijke kennis te gebruiken.’

Evidence-based werken

Hoe krijg je die wetenschappelijke kennis naar de professionals in het veld? ‘Dat is een lastige’, erkent Van der Zwet. ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat sociaal werkers die na hun hbo een masteropleiding hebben gevolgd, meer evidence-based werken. Organisaties kunnen in ieder geval al beginnen om deze professionals evidence-based te laten werken. Zij lijken meer aanspreekbaar hierop. Organisaties kunnen ook specifieke professionals aanstellen om per thema onderzoek kennis te verzamelen en door te geven aan de professionals in de praktijk.’

Wat werkt?

Daarnaast kunnen kennisinstituten zoals Movisie onderzoeksmateriaal bundelen en aanbieden. Wat Movisie al doet met de “wat werkt bij”- dossiers. Deze  dossiers geven informatie over werkzame factoren bij de aanpak van sociale vraagstukken. Ze zijn gebaseerd op de laatste stand van zaken in de wetenschappelijke literatuur. ‘Verder is het handig als organisaties meer samenwerken met hogescholen en universiteiten, om zo onderzoek te stimuleren dat aansluit op vragen in de organisatie’, oppert Van der Zwet.

Deskundigheid

In ieder geval moet duidelijk worden, zegt Van der Zwet, ‘dat evidence-based werken geen keurslijf is, waarin de professional alleen bewezen effectieve interventies kan gebruiken. In de praktijk van de hulpverlening zijn de behoefte van de cliënt en de deskundigheid van de professional ook een belangrijk afwegingsaspect voor de hulp die geboden kan worden.’

Leren en innovatie

De vraag is dan hoe organisaties hun professionals kunnen ondersteunen in het werken volgens evidence-based practice. ‘Door  leren en innovatie te zien als onderdeel van het werk en niet als iets wat erbij komt’, zegt Van der Zwet. ‘Dus door er ook tijd voor beschikbaar te stellen’. Professionals, maar ook managers en teamleiders kunnen worden bijgeschoold in evidence-based werken.

Kwaliteit van de hulpverlening

De gedachte achter evidence-based werken is dat de kwaliteit van de hulpverlening verbetert. Van der Zwet: ‘Door stil te staan bij welke hulp je in wilt zetten, en door te reflecteren over welke kennis er nog meer vindbaar is op het onderwerp. Professionals in het sociaal domein schieten vaak gelijk in de doe-modus.’ Doen professionals maar wat? Nee, zeker niet, benadrukt de Movisie-onderzoeker. Sociaal professionals gebruiken hun expertise goed, ze werken vanuit de eigen kracht van de cliënt en ze leveren maatwerk. ‘Het is nodig om kennis uit onderzoek daarbij te betrekken. Er is wel meer onderzoekend vermogen nodig in het sociaal werk.’

Meer weten over evidence-based pratice>>