Gemeenten zeggen in een enquête van de VNG dat ze mantelzorgers goed informeren en mogelijkheden bieden voor hulp en ondersteuning. Mantelzorgers geven aan dat ze de weg naar de ondersteuning niet vinden. ‘Een opmerkelijke discrepantie’, constateert Kitty van den Hoek. Zij is onderzoeker mantelzorg bij Movisie. Is er sprake van een mismatch? ‘Ja en nee. SCP-onderzoek heeft eerder laten zien dat lang niet alle mantelzorgers behoefte hebben aan hulp van de gemeente. Zij redden zich op hun eigen manier. De vraag is of je dan voldoende in beeld hebt bij wie die vraag er wél is? ‘
Mantelzorger bereiken
Wat moet de gemeente weten om mantelzorgers te bereiken? ‘Wie het zijn en hoe de groep mantelzorgers eruit ziet,’ zegt Van den Hoek. ‘Er zijn subgroepen; partners, kinderen, ouders, jonge en oudere mantelzorgers, stedelingen en plattelandsbewoners. Zij hebben allen verschillende behoeften. Om een strategie voor mantelzorgondersteuning in de gemeente te bepalen, moet je weten hoe de groep is samengesteld en waar je de mantelzorgers kunt vinden.’
Allochtone mantelzorgers vragen geen ondersteuning. Verschillende onderzoeken tonen aan dat allochtone mantelzorgers meer risico lopen op overbelasting dan autochtone mantelzorgers. Lees meer>>
Erf betreders
Om het contact te leggen, moet de gemeente de mantelzorgers eerst vinden. Van den Hoek: ‘Kijk naar het zorgpad, dat zijn plekken waar cliënten met hun mantelzorgers vaak komen. Bijvoorbeeld het ziekenhuis of de huisarts. Kijk ook naar het leefpad, bijvoorbeeld de plek waar mantelzorgers hun vrije tijd doorbrengen of op scholen. Bouw een kennisnetwerk op van verenigingen, organisaties en bedrijven die betrokken zijn bij mantelzorgers. Met behulp van de zogenoemde “erf betreders”, mensen die achter de voordeur komen. Zoals de thuiszorg, de dominee en vrijwilligers.’
Top 3 tips
De top 3 tips om mantelzorgers te bereiken begint, aldus Van den Hoek, bij de erfbetreders: ‘Netwerken en uitwisseling van informatie met andere erfbetreders kan zeker helpen om mantelzorgers beter te bereiken. Daarnaast is de zogenoemde mantelzorgwaardering, het jaarlijkse extraatje voor mantelzorgers, nog een onderschat instrument. Mantelzorgers melden zich voor dat extraatje aan bij de gemeente. Dat is het moment om hen persoonlijk te vragen naar hun behoefte aan ondersteuning.’
Denk jij dat jouw gemeenten meer moet doen om mantelzorgers in beeld te krijgen. Heb je tips hoe de gemeenten dat het beste kan doen? Geef jouw ideeën door>>
Mantelzorger in beeld
De Stichting Vrijwillige Thuiszorg Overijssel heeft zo’n aanpak, aldus Van den Hoek. In opdracht van gemeenten brengt de stichting met het extraatje duizenden nieuwe mantelzorgers in beeld en informeert hen over ondersteuning. Nog een derde tip tekent Van den Hoek aan: ‘Meten is weten. Onderzoek wie je als gemeente precies bereikt en bedient. Niet alleen de aantallen, maar ook de effecten zijn belangrijk. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld allerlei respijt faciliteiten aanbieden voor mantelzorgers, maar ze moeten ook weten of het mensen echt helpt om een adempauze te hebben. Zo weet je of je de middelen effectief inzet.’
Veel Nederlanders zorgen voor een zieke partner, kind, ouder of andere naaste. Een zware taak naast hun gewone dagelijkse baan, die vaak als vanzelfsprekend gezien wordt. Ook door de mantelzorger zelf. Lees over de ontwikkelingen over mantelzorg en vrijwilligerswerk in het dossier mantelzorg>>
Vorig jaar heb ik me ook aangemeld bij de Gemeente als mantelzorger, wie alleen iemand waste kreeg 250 euro, wie 24 uur per dag de klos was, huisgenoten worden verplicht…….. kreeg een tasje zeepjes e.d. ………….. voor mij geen geld, voor mij geen vergoeding van al die keren dat ik naar ziekenhuizen en instellingen moest reizen, zorgkrijger had het zelf niet dus betaal je het als zorger maar zelf…….. wie al eens een uur op een regiotaxi met een zwaar zieke moest wachten doet dat geen tweede keer, welzijn van de patient telt……….. bonnen voor etentjes ? Denk je dat ik lekker eet als de zieke thuis ligt te wachten op zijn eindje……….. Gelukkig is de 250 Euro regeling afgeschaft was geen eerlijke regeling………..
@M wismans: Ik denk dat u hiermee voorbij gaat aan het feit dat mantelzorgers de nodige kosten maken om de mantelzorg te kunnen verlenen. Denk aan reiskosten of belkosten. Dat maakt een financiële waardering erg welkom. Bovendien heeft de zorgvrager met het bedrag of de bon een instrument in handen om zelf de mantelzorger te bedanken. Bijvoorbeeld door op een etentje te trakteren. Aangezien veel chronisch zieken en mensen met beperkingen gemiddeld minder te besteden hebben, is dat extraatje ook in dat opzicht welkom.
@MHC Pas: U beschrijft een bekende hindernis bij het (willen) gebruiken van respijtzorg. Mantelzorgconsulenten en zorgprofessionals kunnen hier een positieve, bemiddelende rol in spelen. Bijvoorbeeld door er in de thuissituatie eens vrijblijvend over te komen vertellen. En te schetsen wat er gebeurt als de mantelzorger zou uitvallen. Werkt natuurlijk alleen als de zorgvrager een dergelijk gesprek voldoende kan volgen. Ook de vorm van de respijtzorg is natuurlijk essentieel: wat is passend, wat voelt vertrouwd? Soms is respijtzorg in de thuissituatie de beste oplossing. Dan hoeft de zorgvrager niet weg uit zijn of haar vertrouwde omgeving.
Moeten (en willen) mantelzorgers door gemeenten gewaardeerd worden of gefacilteerd? Denk toch het laatste. Met VVV-bonnen e.d. maak je van mantelzorg weer iets aparts/bijzonders. Terwijl we toch vooral willen uitstralen dat het de gewoonste zaak van de wereld is, nietwaar? Faciliteren is wel een goed idee. Esther Kohinor hierboven geeft al wat leuke ideeen. Daarnaast kan een gemeente ook moderne tools inzetten. Nettie is bijvoorbeeld zo’n tool waarmee het sociale netwerk van mensen wordt verbonden en geactiveert. En waarmee mensen elkaar kunnen waardereren. Dit lijkt mij beter dan een compliment van de gemeente.
In de gemeente waar ik woon (Amsterdam) is parkeren vaak moeilijk. Mantelzorgers hebben behoefte aan gelegenheid om goedkoop en dichtbij degene die ze helpen te parkeren. Dit maakt de zorg veel makkelijker (dokterbezoek, boodschappen doen etc.). De gemeente zou aan mantelzorgers voordelen kunnen bieden (goedkoper, gratis, parkeren, snel een vergunning).
Het zouden uiteraard ook andere zaken kunnen zijn waar de mantelzorger behoefte aan heeft. (Bijv een fiets waarmee ze spullen kunnen vervoeren of een fiets waarop je met een mindervalide kunt fietsen). Of een gratis OV abonnement etc.
De aanvraag moet simpel zijn.
Met het geboden instrumentarium waar vd Hoek naar verwijst moet het mogelijk zijn om in een vrij korte tijd het legertje mantelzorgers per gemeente in kaart te
brengen lijkt me!
Groot goed is een gelijkwaardige relatie tussen mantelzorger en zorgvrager waarbij
sprake is van valide argumenten. Soms is een neutrale derde nodig om persoonlijke
gevoelens te verduidelijken.
Vaak hoor ik de mantelzorger verzuchten dat de zorgvrager niet(s) wil en dat ze hem toch niet kan dwingen? Tenminste, het lukt haar niet om op basis van gelijkwaardigheid de ‘confrontatie’ aan te gaan over respijtzorg, over dagopvang zodat ze eens een morgen lekker thuis kan rommelen. Haar man wordt meteen driftig of dwars. Nu zoekt ze haar heil heel vaak buitenshuis, ze ontvlucht haar eigen huis (en man) als het ware.