Jacobs is consulent bij MEE IJsseloevers en één van de professionals die in samenwerking met Movisie gewerkt heeft aan de inspiratiebundel Talenten samen benutten. Doel van deze bundel is om mensen met een beperking, dat kan een aangeboren verstandelijke beperking zijn, maar ook een beperking vanwege bijvoorbeeld autisme of niet aangeboren hersenletsel, naar vrijwilligerswerk te begeleiden. De bundel dient ter inspiratie voor zorg- en welzijnsorganisaties, gemeenten, vrijwilligersorganisaties en -centrales.

Training

Maar hoe werkt het nou precies? Movisie ontwikkelde de training Focus op talent. Deze training bestaat uit zes modulen en is bedoeld voor mensen met een beperking. Deelnemers aan de training krijgen inzicht in hun eigen motivatie en vaardigheden om zich in te zetten als vrijwilliger en maken kennis met de brede mogelijkheden van vrijwilligerswerk. De training wordt in principe verzorgd door één trainer aan een groep van zes tot acht deelnemers.

Op zoek naar wat wél kan

MEE IJsseloevers was één van de organisaties die de training als eerste mocht uitvoeren. Jacobs: ‘Wij hebben participatie van mensen met een beperking hoog in het vaandel staan. We mochten met Movisie meedenken over de ontwikkeling van de training en hebben deze training vervolgens ook gegeven in Almere.’ De mensen met een beperking die werden benaderd om deel te nemen aan de training, reageerden enthousiast. ‘Mensen met een beperking kunnen vooral niks. Dat is hoe ze vaak benaderd worden. Maar het doel van de training is juist om te laten zien “ja, je hebt een beperking, maar daarnaast zijn er heel veel dingen die je wél kan en zou willen doen”. Wat die dingen zijn, hebben we in de trainingen heel goed naar boven kunnen krijgen.’

‘Participatie van burgers vraagt ook een omslag van sociaal werkers.’ Dat zegt Wil Verschoor, teamcoach Inclusie en diversiteit bij Movisie. Lees meer >>

Niet therapeutisch

Is duidelijk wat de talenten en belangstellingen van deelnemers zijn, dan wordt er gekeken naar wat ervoor nodig is om die talenten en belangstellingen tot uiting te gaan brengen. Bijvoorbeeld door na te gaan of iemand kan functioneren in een drukke ruimte en door uit te zoeken op welke momenten van de dag de deelnemer het fitst is. Jacobs: ‘De training is niet therapeutisch, maar raakt daar soms wel aan. We willen echt focussen op de mogelijkheden en niet op de onmogelijkheden. Ik zeg niet “dit kun je niet”. De training zit zo in elkaar dat de deelnemers naar zichzelf gaan kijken zonder daarin kwetsend te zijn.’

Delen

Wat een bijkomend voordeel van de training is, is dat mensen met een beperking met elkaar in contact komen. ‘Er ontstond echt interactie tussen de groepsleden die allemaal op een andere manier beperkt zijn. Deelnemers hadden leuke gesprekken met elkaar en veel respect voor elkaar. Dat was heel mooi om te zien. Het hebben van een beperking, doe je alleen. En echt in gesprek raken met iemand over wat je wel en niet kan, gebeurt deze doelgroep niet vaak. Dat de deelnemers dit met elkaar kunnen delen, is een kracht van de training. Natuurlijk is het eerste doel dat we mensen naar vrijwilligerswerk kunnen begeleiden, maar deze training heeft ons er ook bewust van gemaakt dat er voor deze mensen weinig plek is om over zichzelf en hun beperking te praten. Dat dat tijdens de training wel mogelijk is, is een succesfactor die ik op voorhand niet had voorzien.’

Succesverhaal

Eén van de deelnemers aan de training in Almere, was een vrouw met een verstandelijke beperking die begeleid zelfstandig woont, die van oorsprong afkomstig is van de Nederlandse Antillen en die Papiaments spreekt. Vroeger bakte ze veel. Dat was iets wat ze goed kon en wat ze leuk vond. Maar ze was heel duidelijk: dat wilde ze niet meer doen. Jacobs: ‘We zijn met haar op zoek gegaan naar mogelijk vrijwilligerswerk dat bij haar zou passen. Uiteindelijk vond ik een oproep vanuit een instelling voor mensen met een beperking. Eén van hun cliënten is een jongen met een verstandelijke beperking die niet kan praten en die, omdat ook hij van de Antillen komt, alleen Papiaments verstaat. Ik heb onze deelnemer aan deze jongen gekoppeld en ze gaat nu eens per week bij hem langs om hem voor te lezen en voor hem te zingen. Daardoor doet ze nu iets wat niemand anders kan en is ze ineens belangrijk voor iemand terwijl ze dacht dat ze geen talent had. Dit laat maar weer zien dat iets wat je zelf normaal vindt, bijvoorbeeld de taal die je spreekt, ook je talent kan zijn en heel waardevol is.’

Waardering voor wat je al doet

Het is niet gelukt om voor alle deelnemers aan de training een plek te vinden, maar ook dat kan soms een succes zijn. ‘We starten natuurlijk met het idee dat we iedereen aan het werk willen krijgen, maar soms kan dat nog niet’, licht Jacobs toe. ‘Voor mensen met een verstandelijke beperking is het vaak makkelijk te realiseren. We krijgen dan snel in beeld wat ze kunnen en willen en kunnen en plek zoeken. Maar er waren bijvoorbeeld ook deelnemers met niet aangeboren hersenletsel in de training die zich realiseerden dat de oorzaak van het letsel nog te kort geleden was en dit niet het juiste moment is om te starten met vrijwilligerswerk. Of mensen met autisme die dankzij de training ineens waardering kregen voor wat ze nu al doen. Zoals de wekelijkse boodschappen die ze doen voor de buurvrouw. Zij zagen dat als vanzelfsprekend en zien nu in dat dat ook veel waard is.’

Meer weten over de training? Bekijk dan de inspiratiebundel Talenten samen benutten >>