Eenzaamheid staat erg in de belangstelling en alle aandacht lijkt te werken. Kennisorganisatie Movisie kreeg veel vragen over preventie en voorkomen van eenzaamheid. Van sociale professionals en van gemeenten. Jan Willem van de Maat en Renske van der Zwet van Movisie zetten in een digitale publicatie op een rij wat werkt in het beleid tegen eenzaamheid. Voor gemeenten, maar ook voor professionals en voor cliënten.

Preventie van eenzaamheid

‘Beleid tegen Eenzaamheid wordt in veel gemeenten steeds vaker gezien als onderdeel van de sociale gezondheid’, zegt Van de Maat. ‘Daarmee is het beleid ook een taak van de GGD’en. Deze publicatie gaat vooral over de preventie van eenzaamheid. Dan zie je dat een bepalende factor bij preventie is dat mensen een divers sociaal netwerk hebben. Zo’n netwerk opbouwen kun je ondersteunen als sociale professional en mensen moeten daar zelf ook al op jongere leeftijd mee beginnen.’

Divers sociaal netwerk

Een divers sociaal netwerk betekent dat mensen vanuit verschillende rollen een binding hebben met een persoon, legt Van de Maat uit. ‘Het gaat niet alleen om relaties met familie en vrienden, maar ook met kennissen, buren, mensen in de sportclub en collega-vrijwilligers. Het gaat om diepgaande relaties, maar ook om de meer oppervlakkige. Beide zijn belangrijk voor mensen.

Eenzaamheid signaleren en bespreekbaar maken, doorbreken en duurzaam aanpakken. Met deze actiepunten heeft minister Hugo de Jonge een totaalprogramma gelanceerd om een hardnekkig verschijnsel in de samenleving aan te pakken. De kern: gemeenten, maatschappelijke organisatie en bedrijven vormen coalities tegen eenzaamheid. Lees meer>>

Beleid tegen eenzaamheid

In de publicatie gaat het niet alleen om eenzaamheid bij ouderen en andere risicogroepen zoals mensen met een beperking, alleenstaanden of oudere migranten. Volgens Van de Maat is het belangrijk dat gemeenten in hun beleid in kaart brengen wat de risicogroepen zijn in de gemeente en in de wijk. ‘De gezondheidsmonitor van de ggd’en is hiervoor een goed instrument. Vervolgens kan de gemeente met de sociaal werker heel gericht in de wijk in gesprek over hoe die risicogroepen ondersteund kunnen worden om vereenzaming te voorkomen.’

Cijfers en focus

‘De gemeente kan met het beleid tegen eenzaamheid niet alle ellende van mensen oplossen’, zegt Van de Maat. ‘Wat ze wel kan doen is naar de cijfers kijken en focus aanbrengen in welke doelgroepen de meeste ondersteuning nodig hebben.’ De publicatie “Preventie van eenzaamheid, bouwstenen voor beleid” geeft  daarvoor de bouwstenen.

Sociale professional

Niet onbelangrijk is de rol van de sociale professional. Welke hindernissen ondervindt die professional in de ondersteuning bij eenzaamheid? ‘Vaak vinden professionals het best ingewikkeld om eenzaamheid bespreekbaar te maken met hun cliënt’, zegt Van de Maat. ‘Omdat ze eenzaamheid een moeilijk onderwerp vinden en bang zijn dat ze veel bij hun cliënt losmaken met die vraag. Maar ook omdat ze bang zijn dat ze een probleem aanroeren dat zij zelf als professional direct moeten oplossen, terwijl ze al zo’n uitgebreid takenpakket hebben.’

Taboe

En inderdaad, eenzaamheid is nog steeds een taboe, volgens de Movisie-adviseur. Voor de cliënt, die zich ervoor schaamt. Maar ook voor de professional, die mensen niet voor het hoofd wil stoten met zo’n vraag. Van de Maat: ‘Praten over eenzaamheid gaat ook over jouw eigen houding als professional en hoe je zelf met het onderwerp omgaat. Movisie heeft voor professionals en gemeenteambtenaren een training ontwikkeld: “Verbinden met eenzaamheid”.

Je kunt hier de digitale publicatie: “Preventie van eenzaamheid, bouwstenen voor beleid” downloaden>>