Na haar studie Pedagogiek wilde Elise Kosman meteen aan het werk. Het liefst als gezinscoach. Daarmee had ze ervaring opgedaan tijdens haar stage en bovendien werkte ze al sinds haar studie met kinderen tot 12 jaar in de kinderopvang en bij een bso. Zo’n dertig sollicitatiebrieven verder besefte ze dat het zo niet zou lukken.

Vrijwilliger

‘Ik kreeg amper reacties. Overal werd minstens twee jaar ervaring gevraagd.’ Haar geld verdiende Kosman ondertussen bij Intertoys en in de kinderopvang. Drie maanden na haar afstuderen kon ze als vrijwilliger drie dagen per week aan de slag bij het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Land van Cuijck. ‘Ik wilde mijn kennis up-to-date houden, mijn cv vullen en positieve referenties verzamelen.’

Financiering

Driekwart jaar later werd ze door Tempo Team via een payrollcontract geplaatst bij de gemeente die haar weer detacheerde als brede jeugdprofessional bij het CJG Land van Cuijck. Hier heeft ze nu een baan voor 36 uur en haar derde tijdelijke contract. Dit contract loopt echter per december 2016 af en bovendien mag ze via deze constructie maximaal twee jaar werken voor dezelfde werkgever. ‘Ik denk er maar niet te veel aan dat ik straks weer moet gaan solliciteren want dat maakt me onrustig. Mijn leidinggevende heeft al gezegd me graag te willen behouden, maar de organisatie is afhankelijk van financiering door de gemeente.’

Individuele ondersteuning

‘Slechts één op de tien afgestudeerde sociaal werkers gaat in de eigen branche aan de slag.’ Kitty de Laat (voorzitter van Veriwel, de beroepsvereniging van directeuren en directeur-bestuurders binnen de branche WMD) is niet verbaasd dat jonge afgestudeerde sociaal professionals als Kosman moeilijk een vaste baan kunnen vinden. ‘Bestaande organisaties krimpen in. Veel jonge sociaal werkers zetten een eigen bedrijf op of starten een burgerinitiatief. Met name degenen die individuele ondersteuning bieden, zijn soms succesvol. Maar een nieuw geluid laten horen of een kans krijgen naast bestaande organisaties blijkt niet zo makkelijk.’

Zelfsturende teams

Terwijl het zo belangrijk is dat net afgestudeerde jongeren aan ervaring komen, zegt De Laat. ‘Een goede aansluiting tussen opleiding en werk is er vrijwel niet. Net afgestudeerden hebben begeleiding nodig, terwijl organisaties vaak werken met zelfsturende teams, zonder leidinggevende. Die doen er slim aan goed na te denken over hoe ze als team beginnende professionals en stagiaires kunnen helpen, maar de werkdruk is hoog.’

‘Met de competenties die je in de opleiding leert en wat werkervaring red je het niet’, zegt Jan Dirk de Jong, lector Aanpak Jeugdcriminaliteit aan de Hogeschool Leiden. Voor omgang en ondersteuning van de zware delinquente jongeren in de wijk heb je speciale kwaliteiten nodig. Lees meer >>

Tijdelijke baan

Volgens De Laat kunnen organisaties soms wel tijdelijke banen creëren op specifieke nieuwe dienstverlenings- of leer-werktrajecten. ‘Maar dan moet je vervolgens met het project en de inzet van de jonge professional nog wel structureel nieuw geld binnen zien te halen.’

Kennis verdwijnt

Elise Kosman merkt dat haar werk wordt gewaardeerd omdat ze nog jong is en net afgestudeerd. ‘Mijn kennis is up-to-date, ik sta open voor alle soorten werkzaamheden en ben nieuwsgierig.’ En met het netwerk dat ze heeft opgebouwd binnen en buiten de organisatie kan ze steeds sneller bepalen welke organisaties en collega’s de gezinnen de juiste ondersteuning kunnen bieden. ‘Die ervaring en kennis verdwijnt als ik niet kan blijven.’

Inwerken

De Laat kent het probleem: ‘Mijn ervaring is dat de meeste grote en middelgrote welzijnsorganisaties mensen als Elise liever in vaste dienst nemen, want met alle tijd die je steekt in inwerken en begeleiden weegt het verlies van gekwalificeerde medewerkers zwaarder dan het risico voor een vast dienstverband. Wellicht ligt dit voor kleinere organisaties met minder financiële middelen wat lastiger.’

Perspectief

Maar het perspectief voor jonge professionals verandert, denkt  De Laat.  ‘Binnen organisaties gaan veel oudere werknemers vervroegd met pensioen of iets anders doen. Hierdoor zijn er nu al meer vacatures waarvoor ook jongeren worden aangetrokken.’

Lees het hele artikel in Zorg+Welzijn magazine juli/augustus 2016>>