Om de zorg te financieren en declaraties te kunnen controleren hebben gemeenten specifieke gegevens over de zorg aan individuele cliënten nodig. Voor professionals betekent het dat ze vaak in een dilemma verkeren of ze hun beroepsgeheim moeten doorbreken om zorggegevens over hun cliënten aan gemeenteambtenaren ter beschikking te stellen. Of ze zijn zich niet bewust van een mogelijk dilemma. Mag de afdeling financiële zaken van de gemeente op de hoogte zijn van de behandeling van de jeugdige tegen psychose? ‘Nee’, zegt het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP).

Beroepsgeheim

Door de transitie van de jeugdhulp zijn sinds 1 januari de gemeenten verantwoordelijk voor eerstelijns zorg en ondersteuning in de jeugd ggz. Gemeenten moeten die zorg ook financieren en hebben daarom zorggegevens nodig, vinden ze zelf. Professionals worstelen vanwege het beroepsgeheim met dit probleem: mag je gegevens van de individuele cliënt doorsturen naar de gemeente? Een niet nader genoemde gemeente heeft dit dilemma bij het CBP neergelegd. Die heeft uitspraak gedaan en geeft een nadrukkelijk advies.

Gemeenten vinden beroepsgeheim ouderwets. Het beroepsgeheim komt onder druk te staan nu de gemeenten nieuwe zorgtaken krijgen. Dat zegt Lies Schilder, directeur van de Nederlandse Vereniging van Maatschappelijk Werkers. Lees meer>>

Toestemming cliënt

De uitspraak van het CBP is: ‘De Jeugdwet voorziet niet in een bepaling die aan de jeugdhulpverlener en de zorgaanbieder voorwaarden stelt om persoonsgegevens bij de declaratie van de zorg te verstrekken.’ Alleen met toestemming van de cliënt is een jeugdhulpverlener – onder voorwaarden – gerechtigd om gegevens aan de gemeente te verstrekken. Maar zelfs de toestemming van de cliënt is niet per se rechtsgeldig, omdat deze ook aan bepaalde eisen van ‘specificiteit en vrijwilligheid van de cliënt’ moet voldoen.

In een sociaal wijkteam kan je om informatie over een cliënt worden gevraagd. Weet dan dat je een geheimhoudingsplicht hebt, maar dat er ook uitzonderingen zijn.Wanneer kun je het beroepsgeheim doorbreken? Lees meer>>

Risico’s

Het College vindt verder dat er geen voorwaarden zijn om goed te kunnen afwegen welke gegevens wel en niet kunnen worden verstrekt door professionals en door zorgaanbieders. Het kan niet zo zijn dat gemeenten die voorwaarden zelf kunnen bepalen, zegt het CBP: ‘Dat brengt risico’s met zich mee van niet te rechtvaardigen verschillen tussen gemeenten over welke gegevens wel en niet nodig zijn.’ Het ontbreekt volgens het CBP ook aan waarborgen die gemeenten dwingen om zorgvuldig om te gaan met persoonlijke gegevens van cliënten in zorg.

Specifieke regeling

Er moet een specifieke regeling komen om persoonsgegevens vanuit de jeugd-ggz door te geven aan gemeenten voor de financiering van de zorg, vindt het CBP. In een brief aan de minister van Justitie en Veiligheid en aan de staatssecretaris van VWS wijst het College hier met klem op. In die regeling moet duidelijk staan wat de aard en omvang van de persoonsgegevens moeten zijn. Bovendien moeten er voorwaarden worden opgesteld, die ervoor zorgen dat gemeenten zorgvuldig omgaan met deze persoonsgegevens voor de financiële afwikkeling.

In het magazine Zorg+Welzijn van 3 april staat een artikel over de worsteling van sociale professionals met hun beroepsgeheim. Heb je Zorg + Welzijn magazine al eens gelezen? Blader hier een van onze nummers door >>
En we hebben een mooi aanbod voor je: nu meer dan 40% korting op een abonnement >>