Bij de aanbesteding van de overgehevelde zorgtaken in de nieuwe Wmo, blijken veel gemeenten hoge kortingen te bedingen op de prijs voor zorg en begeleiding. Gemeenten zeggen dat ze op deze manier de zorginstellingen willen uitdagen om een zo goed mogelijk zorgaanbod te doen. Maar staatssecretaris Van Rijn laat weten dat hij ‘geen enkele aanleiding ziet om in 2015 buitensporige hoge tariefkortingen te bedingen’.
Wmo
Dat blijkt uit de antwoorden van de staatssecretaris op vragen van de Tweede Kamer. De VVD stelde de vragen naar aanleiding van signalen dat gemeenten bij aanbesteding van de inkoop van begeleiding in de Wmo hoge kortingen bedingen aan zorgaanbieders. Instellingen in de zorg doen bij de aanbesteding een zorgaanbod tegen een bepaalde prijs. Verschillende zorgaanbieders kunnen zo concurreren op prijs en kwaliteit van zorg. Dat is de bedoeling. De aanbesteding van de Wmo enkele jaren geleden leidde toen tot grote problemen in de huishoudelijk zorg en bij de zorgorganisaties.
De procedure voor inkoop van individuele voorzieningen onder de nieuwe Wmo is begonnen. Wat betekent dat voor gemeenten? De Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft een stappenplan gemaakt en waarschuwt: ‘Stel scherpe prioriteiten.’ Lees verder>>
Deskundigheid
Van Rijn schrijft dat hij signalen over hoge kortingen door de gemeenten heeft opgevangen en bij de gemeenten om opheldering heeft gevraagd. De staatssecretaris vindt dat gemeenten niet enkel op grond van het criterium “laagste prijs” de Wmo kunnen gunnen aan een zorgaanbieder. Volgens Van Rijn moet er een goede balans zijn tussen prijs en kwaliteit, rekening houdend met de deskundigheid van de professionals en met hun arbeidsvoorwaarden. Dat is zelfs wettelijk zo vastgelegd.
Bezuiniging
Van Rijn wijst gemeenten er op dat ook minder wordt bezuinigd dan oorspronkelijk de bedoeling was. De bezuiniging zou aanvankelijk 25 procent bedragen op het over te hevelen budget. Maar dat is voor 2015 teruggebracht naar 11 procent. Gemeenten krijgen 360 miljoen euro extra in 2015, zo is in het zorgakkoord van enkele maanden geleden overeengekomen.
Wettelijk
Gemeenten zijn wettelijk verplicht de inkoop van de Wmo uiterlijk 1 oktober 2014 af te ronden. Van Rijn kondigt aan dat hij gemeenten, die zich daar niet aan houden, zal aanspreken en zo nodig maatregelen zal treffen.
Zorg + Welzijn is veranderd! Heb je het al eens gelezen? Blader hier een van onze nieuwe nummers door >>
En we hebben een mooi aanbod voor je: nu meer dan 40% korting op een abonnement >>
lees hier de antwoorden van staatssecretaris Van Rijn >>
Zorg en welzijn zijn geen zaken die door middel van neo-liberale instrumenten als aanbestedingen goed geregeld kunnen worden; dat is inmiddels overduidelijk gebleken. Dus onafhankelijk van de vraag wiens verantwoordelijkheid dit is (gemeente, provincie of rijk); stap nu eindelijk eens af van het dogma dat voor dit soort collectieve en publieke taken ook marktprincipes zouden moeten gelden. Stop de uitverkoop van publieke waarden en belangen!
Dhr Olthof heeft, gezien vanuit cliëntenperspectief, het gelijk aan zijn zijde.
Ons is de taak om dit bij gemeentes te benadrukken.
Mooie discussie, met zeer herkenbare argumenten die ik van harte onderschrijf. Het is dan ook niet zo dat ik zonder meer enthousiast ben over de transitie die zich nu voltrekt: er komt veel inkoopmacht te liggen bij een lokale overheid die inderdaad (nog) niet veel expertise heeft op dit gebied. Wat zou er nodig zijn om die gemeenten meer te laten vertrouwen op de uitvoerende instellingen die die expertise w’el hebben?
Ik volg deze discussie met zeer gemengde gevoelens. Ik ben vader van een zoon met schizofrenie en lid van een de adviesraad van een middelgrote gemeente. Ik ben allereerst blij met de heldere en realistische informatie van deze staatssecretaris. Het klinkt mij als echte muziek in de oren, na alle ketelmuziek uit mijn (en meerdere) gemeente(n).
Ik bemerk dat in de GGZ de ‘markt’ wordt dichtgetimmerd met fusies en convenanten. Mijn gemeente zit na een slechte voorbereiding op de decentralisaties rücksichtlos op het bezuinigingsarrangement. Mijn familievereniging adviseert de leden om zich te laten trainen om bij de ondersteuningsgesprekken het onderste uit de kan te halen. Er ontbreekt bij gemeenten zicht op de cliënt en zijn behoefte. Mantelzorgers komen in de discussie nog niet voor (let wel, zij leveren 75% van de zorg). Het wordt tijd dat maatwerk de norm wordt. Die 11 % bezuinigingen zijn een fluitje van een cent, want er zit vreselijk veel lucht in de middelen. Dat is mijn ervaring als bewindvoerder. Ik ben ook nog actief als bestuurslid van een stichting die woonvrmen initieert voor mensen met een ernstige Psychiatrische aandoening. Die ervaring bevestigt dit. Mijn contacten met hoogleraren in de Psychiatrie wijzen allemaal in dezelfde richting: er komt slechts een beperkt deel van het geld bij de patiënt terecht.
De heer van Rijn moet zich hier wel mee bemoeien. Nu hij de fout van de overheveling heeft doorgevoerd dient hij de schade te beperken.
Er is geen enkele expertise bij Gemeenten. Gemeenten zijn nu bezig met het optuigen van’ iets’. Dat ‘Iets’ waarvan ze niet weten of het werkt. Die kansen zijn overigens uiterst gering. De Gemeenten moeten de handen van het hele zorgproces af houden. Ze zouden de zorgverleners in hun Gemeente moeten uitnodigen en aangeven welke middelen het Rijk heeft overgeheveld en daar moet de Gemeente, de Zorgverlener en de Client het mee doen. De Gemeente zou een zeer bescheiden deel (5%)van het geld vast moeten houden voor het uitoefenen van controle. Die controle kan immers ook door de client zelf of de mantelzorgers vorm gegeven worden. Dat is goedkoop te organiseren. Als gevolg van deze werkwijze wordt de client nog steeds 20% gekort op de uitgaven voor zorg. Het is echter mogelijk om daarmee nog steeds een redelijk goede zorg te leveren.De kennis en ervaring over wie wat welke zorg nodig heeft ligt bij de zorgverlener. Houdt het daar en ga niet als Gemeente proberen ondernemertje te spelen. De resultaten uit het verleden zijn geen aanbeveling het op dit dossier te proberen.
IJdelheid van ambtenaren die denken dit wel even te kunnen organiseren zal tot tragische fouten leiden.
Geredeneerd vanuit de gemeenten is de reactie van Arendsen begrijpelijk. Geredeneerd vanuit zorgvragers is de reactie van Arendsen het zoveelste teken dat het hier bij gemeenten – en bij de Kamerleden van PvdA en VVD – alleen maar gaat om het realiseren van Rijksbezuinigingen en dat anderen nu eens moeten ophouden met zeuren over kwaliteit van leven, kwaliteit van zorg, afhankelijkheid van zorg of een plaats in de wereld voor mensen die vaak levenslang en levensbreed van zorg afhankelikjk zijn. Voor deze mensen is zorg, net als straatonderhoud, gewoon een budgetpost op de begroting en wordt ‘het werk’ gewoon aanbesteed tegen de laagste prijs voor de minimaal aanvaardbare kwaliteit. Ondanks af en toe een zorgelijke opmerking van de staatssecretaris…
Meneer van Rijn zou er beter aan doen zich niet te bemoeien met de aanbesteding van gemeenten. De kern van decentralisatie is toch immers dat het Rijk deze verantwoordelijkheid overgeeft aan de lokale overheid? Door zich er toch mee te bemoeien, zou de indruk kunnen ontstaan dat er geen sprake is van decentralisatie, maar van deconcentratie, waarbij de gemeente niet meer is dan een lokaal uitvoeringskantoor van rijksbeleid.