‘Juist nu is het belangrijk dat gemeenten sociaal beleid voeren en voorkomen dat mensen buiten de boot vallen’, zegt federatiebestuurder Leo Hartveld naar aanleiding van het verschijnen van de Lokale Monitor Werk, Inkomen en Zorg 2009. Uit dit onderzoek van de FNV moet blijken op welke punten gemeenten het goed doen en waar verbetering nodig is. De vakbond ondervraagt hiervoor tweejaarlijks een groot aantal gemeenten.
Ontoereikend
De deelnemende gemeenten gaven aan dat zij in 2010 hogere Wmo-uitgaven verwachten. De middelen van het rijk zullen ontoereikend zijn, aldus de ondervraagden. Oorzaken zijn volgens hen onder meer het opheffen van AWBZ-begeleiding voor mensen met een lichte beperking en de verdeling van de budgetten. Ook wetswijzigingen betreffende de verdiensten voor alfahulpen leiden tot hogere tarieven. Volgens de gemeenten houdt het rijk bij de verdeling van de gelden geen rekening met chronisch zieken en huishoudens met lage inkomens. Juist die groepen maken gebruik van de Wmo.
Eigen bijdrage
Gemeenten mogen een eigen bijdrage vragen voor een individuele Wmo-voorziening. Alle ondervraagden doen dit ook, vooral voor huishoudelijke hulp (98,5% van de gemeenten), woonvoorzieningen (53,4%) en vervoersvoorzieningen (28,6%). De FNV pleit ervoor om mensen met een laag inkomen niet om een eigen bijdrage te vragen. Slechts 11 procent van de ondervraagde gemeenten ontziet deze mensen, zo blijkt uit het onderzoek.
Indicatie
Een kleine 45 procent van de gemeenten die meewerkten aan het onderzoek, zeggen meestal zelf te indiceren. Op verschillende manieren, zo blijkt uit het FNV-onderzoek, stellen zij vast of een Wmo-voorziening terecht wordt toegekend. Dat kan telefonisch, via het zorgloket of met een huisbezoek. Bijna 40 procent van de ondervraagden zegt de indicatie voor Wmo-zorg via een huisbezoek vast te stellen.
Zeeuws model
Het aantal gemeenten dat kwaliteitseisen stelt bij de aanbesteding van Wmo-zorg is met 15 procent gestegen ten opzichte van 2008. De FNV pleit ervoor dat gemeenten het Zeeuws model gebruiken om kwalitatieve zorg te leveren. Ruim de helft van de ondervraagde gemeenten hanteert dit model bij de aanbesteding. Hierbij stelt de gemeente eisen waaraan de zorg minimaal moet voldoen en spreekt ze een vaste prijs af. Cliënten kunnen op basis van de kwaliteit een aanbieder kiezen.
De FNV hecht ook waarde aan sociale criteria. Ruim 70 procent van de ondervraagde gemeenten heeft kwaliteitseisen voor werknemers opgenomen, zoals opleidings- en ontwikkelingsmogelijkheden om het werken in de huishoudelijke zorg aantrekkelijk te maken.
Landelijk
De meeste gemeenten ervaren de veranderingen in het landelijke Wmo-beleid als een belemmering. Wetswijzigingen worden snel ingevoerd, waardoor gemeenten zich niet goed kunnen voorbereiden, aldus het rapport. Verschillende gemeenten hebben aangegeven dat marktwerking en bezuinigingen tot veel problemen, onzekerheid en onrust in de zorg leiden. Maar tegelijkertijd blijkt uit het onderzoek dat de helft van de gemeenten bij de keuze van een zorgaanbieder vooral naar de prijs kijken.
Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.
