Gemeenten kunnen zelf beslissen of zij gebruik willen maken van de mogelijkheid om mensen met een uitkering een boete op te leggen bij fraude. Zij hebben hun eigen verantwoordelijkheid voor uitvoering en handhaving van de Wet Werk en Bijstand. Maar de weg naar bestuurlijke sancties wordt opgesteld met het Handhavingsprogramma 2011-2014 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dat meldt de website Binnenlands Bestuur.
Lik-op-stuk
Het SZW-Handhavingsprogramma 2011 – 2014 schetst de lijnen waarlangs het handhavingsbeleid voor de sociale zekerheid in deze kabinetsperiode wordt opgezet: ‘Personen die zich niet aan de regels houden, zullen actief worden opgespoord en uitkeringsfraude zal veel zwaarder dan nu worden bestraft. Het overschrijden van die grenzen zal met een lik–op–stuk worden gesanctioneerd.’
Besparingen
Het kabinet verwacht dat een striktere aanpak van uitkeringsfraude tot een ‘aanzienlijke vermindering van het aantal uitkeringen’ kan leiden. Voor de jaren 2012 – 2015 is een bedrag aan structurele besparingen ingeboekt van € 180 miljoen. Staatssecretaris De Krom van SZW stuurt een plan van aanpak hiervoor in februari 2011 naar de Tweede Kamer.
Gegevensuitwisseling
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid treket jaarlijks zes miljoen extra uit voor gemeenten om fraude en andere misstanden in de sociale zekerheid tegen te gaan. Personen die zich niet aan de regel houden moeten intensiever worden opgespoord dan voorheen. Het middel dat daarbij vooral zal worden ingezet is gegevensuitwisseling, door onder andere gemeenten, UWV en de Belastingdienst.
Pakkans
Volgens het ministerie wordt de ‘pakkans’ aanzienlijk groter als instanties meer dan nu bestanden koppelen en door een slimmere analyse van gegevens. De Regionale Centra Fraudebestrijding (RCF) en de Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienst (SIOD) en het Inlichtingenbureau gaan gemeenten daar bij ondersteunen.
Zero tolerance
Het ministerie wil uitkeringsfraude zwaarder bestraffen. Werd eerder, afhankelijk van de omstandigheden van betrokkene, nog wel eens wat door de vingers gezien, nu moet bij fraude een ‘zero tolerance’-beleid gaan gelden. Eerder maakte minister Henk Kamp van Sociale Zaken al bekend dat in alle gevallen van fraude drie maanden lang de uitkering wordt ingehouden.
Terugvorderen
Verder wil het ministerie dat gemeenten meer werk maken van terugvordering. Veel gemeenten doen relatief weinig aan het terughalen van onterecht genoten uitkeringen, omdat dit vaak meer geld en moeite kost dan het oplevert. Het nieuwe handhavingsprogramma stelt dat terugvordering voor alle uitkerende instanties een ‘vanzelfsprekendheid’ moet worden.
Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.
Bron: Aanbiedingsbrief Handhavingsprogramma 2011-2014 / foto: ANP Koen van Weel
Natuurlijk, pakken die lui. Want de regels zijn duidelijk en als je je er niet aan houdt, dan zul je het voelen.
Wanneer mag ik het mee gaan maken dat de heren en dames beleidsmakers in de huid gaan kruipen van een uitkeringsgerechtigde en een langere periode op het sociaal minimum gaan leven???
Alleen op die wijze zullen ze het gaan snappen, dat de bijstandswetgeving volstrekt niet duidelijk is en dat de gemeentelijk uitvoering in grote mate verschilt per gemeente. Neem de informatieverplichting: nergens is helder omschreven welke grenzen hieraan worden gesteld. Gevolg: als je bij de AH boodschappen hebt gedaan, moet je hierover verantwoording afleggen aan de klantmanager, die hier al fraudedenkbeelden bij heeft. Of neem de huisbezoeken, die in uitvoering veel weg (kunnen) hebben van een strafrechtelijke huiszoeking: alle laden en kasten worden doorzocht.
Nee, als je in de bijstand zit; heb je geen privacy meer en ziet minister Kamp iedere uitkeringsgerechtigde als een potentiële fraudeur, die hard aangepakt moet worden door standaard 3 maanden uitkering in te houden. Het doet er niet toe dat met deze aanpak iemand in grotere problemen gebracht wordt doordat hij/zij ook met huisuitzetting bedreigd wordt door een huurachterstand van 1 of meer maanden.
Goed bezig, minister Kamp!