Schilder krijgt regelmatig signalen dat gemeenten het beroepsgeheim ouderwets vinden, vertelt de directeur in Graadmeter, een uitgave van de Gezondheidsraad. ‘Ambtenaren vinden dat professionals daar niet zo moeilijk over moeten doen’, zo omschrijft ze de situatie. ‘Een manager van een instelling voor maatschappelijk werk en dienstverlening vertelde me in vertrouwen dat wanneer hij bij ambtenaren het woord beroepscode laat vallen, de rook spontaan uit hun oren komt.’
Beroepsgeheim
Dat gemeenten er belang bij hebben om informatie zo rechtstreeks mogelijk te krijgen en leefgebieden aan elkaar te koppelen, begrijp Schilder wel. Maar ze vindt ook dat gemeenten daarbij over grenzen gaan. ‘Sociale professionals moeten altijd het belang van de cliënt voorop stellen. Anders zakt de bodem onder hun beroep weg. Dat vraagt om bescherming van het beroepsgeheim.’
Hoe kan je beleid maken als je niet beschikt over alle gegevens? Het is één van de grote vragen voor gemeenten bij de decentralisaties. Meer dan globale cijfers krijgen gemeenten niet. Gemeente Hendrik Ido Ambacht en gemeente Zwijndrecht zijn een pilot gestart waar die gegevens wel worden uitgewisseld in samenspraak met zorgorganisaties. Lees hier meer >>
Wijkteam
‘De NVMW ontvangt signalen dat verschillende gemeenten aan sociale professionals gegevens vragen die onder het beroepsgeheim vallen’, vertelt Magteld Beun van de NVMW. ‘Die gemeenten vinden dat ze recht op die kennis hebben, omdat zij de zorg betalen. Zo worden sommige wijkteams erop uit gestuurd om uitkeringsfraude op te sporen of om te controleren of de vermoedens van samenwonen kloppen. (Bij samenwonen heb je recht op een lagere uitkering red.) Zodat de gemeente repressief kan optreden. En dat druist in tegen het beroepsgeheim.’
Gegevens
Op het moment dat een gemeente wil weten hoe vaak bepaalde problematiek voorkomt in de regio, is dat prima, legt Beun uit. ‘Maar wanneer specifieke problemen worden gekoppeld aan naam-, adres- en woonplaatsgegevens en daarmee een probleem herleidbaar is naar een directe persoon, dan kan de sociale professional daar volgens het beroepsgeheim niet aan meewerken. Dat kan ook via andere kanalen’, aldus Beun.
Vasthouden
Het probleem is dat vasthouden aan de professionele normen en waarden een welzijnsorganisatie duur kan komen te staan, vindt Beun. ‘Als het vasthouden aan basiszaken als het beroepsgeheim als “lastig” wordt ervaren bij de gemeente. En het gaat om ie bereid is om snel te doen wat de gemeente wil. Dan wordt de professionaliteit niet geborgd. ‘ Als er dan een andere organisatie is die geen problemen heeft met het verstrekken van gegevens, dan gaan ze daar sneller mee in zee dan wanneer je lastig doet, verwacht Beun.
Eisen
Wat Schilder positief aan de decentralisaties vindt, zo vertelt ze in Graadmeter, is dat jeugdhulpverleners geregistreerd moeten zijn in een beroepsregister om in de jeugdzorg te mogen werken. Jeugdzorgwerkers, jeugdhulpverleners en schoolmaatschappelijk werkers vallen daarmee onder het tuchtrecht en moeten aan bepaalde vakbekwaamheidseisen voldoen. ‘Ik ben daar enthousiast over, omdat ik verwacht dat het een enorme impuls geeft aan de versterking van de beroepsidentiteit.’
Omslag
Volgens Schilder moeten de professionals die nieuwe eisen niet opvatten als weer iets dat over hen heen komt. ‘Ik hoop van harte dat ze een omslag gaan maken en hun eigen professionele ruimte vergroten’, aldus de directeur.
Waarom kan het sociaal domein niet zonder sociaal werkers? Sociaal werk is een vak en dat moet onder de aandacht, vinden de MO-groep, MOVISIE en de NVMW. Een speciaal manifest moet aantonen dat het sociaal domein niet zonder sociaal werkers kan. De partijen sommen de sterke punten van de sociaal werker op. Lees hier meer >>
er zijn hele duidelijke regels voor: kijk op internet naar de herziende versie van HANDREIKING GEGEVENS UITWISSELING in de BEMOEIZORG, geschreven door GGD/GGZ/KNMG.
Daarnaast ligt er een duidelijk stuk van Mr. van Boven over privacy in de Keten. Zij geeft ook trainingen in hoe om te gaan met info, bv hanteren van het model het Zwitsers zakmes. In het land heeft ze al diverse voorlichtingen gegeven rond dit thema.
Twee opmerkingen;
1. Een gemeenteambtenaar mag niet aanzetten tot wetsovertreding. Ook al doet die dat terwijl de stoom uit de oren komt. Punt. Het beroepsgeheim is namelijk heel modern. Een patronizing ambtenaar past eerder in de 18e eeuw, zo ongeveer in de tijd net voordat de guillotine werd uitgevonden.
2. Er zijn oplossingen waarmee gegevens uitstekend en met behoud van privacy en met behoud van beroepsgeheim kunnen worden gedeeld. Uitgangspunt is dat de burger / patiënt zelf bepaalt wie wat mag zien en met welk detail. Die oplossing is gebaseerd op juridische kant, organisatorische kant, praktische kant, ICT kant. Dus geen techniek alleen.
Het gaat toch gewoon om de cijfertjes? Daar is geen terugvoerbaarheid voor nodig. Goede afspraken op bestuursniveau en begroten maar.
Kinderlijk eenvoudig en iedereen blijft in zijn waarde!!
Wie de schoen past is zijn geld waard. De rest is bla bla en vakjargon.
Kom op bestuurders wie was ook al weer de beste van de klas?
Ooit van de Wet Bescherming Persoonsgegevens gehoord? Of zijn de ambtenaren tegenwoordig volledig wetteloos?
Heel vreemd.want als je een gemeente vraagt om een onderzoek vanwege vermeend samenwonen.dan doen ze het niet .sterker nog een wmo gerechtigde gaat samenwonen en zou het recht daarmee kwijtspelen in dit geval en die gemeente doet niets ! Bestaat er dan zoiets als vriendjespolitiek?
Denkt de Gemeente nu echt dat het beroepsgeheim van maatschappelijk werkers ouderwets is! Als maatschappelijk werker wijs ik de Gemeente er maar weer eens op dat vertrouwen de basis is van de gesprekken. Tegenwoordig ligt alles al op straat. Als ambtenaren er zo over denken dan moeten we ons grote zorgen hebben over het beheer van het dossier. Neem van mij aan dat juist de openheid die noodzakelijk is er niet meer zal zijn.