Door Carolien Stam – Van gemeenten wordt verwacht dat ze een regierol vervullen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Dan willen ze ook meer verantwoordelijkheden om een logische samenhang aan te brengen in de zorg aan cliënten, aldus de VNG. Centraal criterium ter onderscheiding met de ‘zorg’: wat mensen gewoonlijk zelf doen, behoort tot het Wmo-domein.

Probleemverkenning
Gemeenten willen hun burgers met beperkingen zo goed mogelijk compenseren. Daarvoor moet de: ‘integrale probleemverkenning’ meer centraal komen te staan, stelt de Vereniging Nederlandse Gemeenten in haar visiedocument. ‘Het gaat meer om het gesprek aan de keukentafel dan een harde beoordeling in aan het loket.’

Persoonlijke begeleiding
De VNG stelt een vijftal wensen ofwel ‘elementen die richting geven aan de verdere ontwikkeling van de Wmo’ centraal. De persoonlijke begeleiding (ondersteunend en activerend, evenals het werk van de MEE-organisaties in de gehandicaptensector) moet volledig naar de Wmo overgeheveld worden. Het gaat dan om de praktische ondersteuning aan mensen die geen regie over hun eigen leven kunnen voeren. ‘De begeleiding van ouderen, gehandicapten en ggz’ers sluit dermate aan bij datgene wat ouderenadviseurs, MEE-adviseurs, activiteitenbegeleiders, opvoedingsondersteuners, maatschappelijk werkers, schuldhulpverleners en sociaal raadslieden al doen, dat de huidige knip tussen AWBZ en het gemeentelijk Wmo-domein zou moeten vervallen.’

Persoonlijke verzorging
De VNG wil in dit kader ook uitbreiding van de verantwoordelijkheid van gemeenten op het gebied van de persoonlijke verzorging. ‘Het gaat bij de meeste onderdelen van de PV (persoonlijke verzorging) uitdrukkelijk niet om medische of verpleegkundige handelingen, maar om persoonlijke assistentie in het dagelijkse leven. Op grond van ons criterium is er dus reden om ook te bekijken welke onderdelen van de PV beter onder de Wmo kunnen worden gebracht.’

Cliëntondersteuning
De VNG toont zich voorstander van: ‘Cliëntondersteuning nieuwe stijl: De persoonlijke hulp die ook kan optreden als trajectbegeleider, maatschappelijk werker of coach voor het gehele domein van wonen, werk, inkomen, recreatie en wellicht onderwijs’. Er moet ook geen ‘onlogische knip’ bestaan tussen de Wmo en het zorgstelsel. Dat wil zeggen dat de vereniging vindt dat onderdelen van de huidige AWBZ, die te maken hebben met clientondersteuning, activering en persoonlijke verzorging, over moeten gaan naar de Wmo. Onder verantwoordelijkheid van de gemeente dus.

Zorgvoorzieningen
Om haar rol als regievoerder serieus te kunnen uitvoeren is het, aldus het visiedocument, noodzakelijk dat de gemeente ook zeggenschap heeft in aanpalende sectoren van wonen en zorg. Het gaat om de bouw van zorgvoorzieningen en zeggenschap over de AWBZ-inkoop.

Financiën
Verder wil de VNG dat de financiële systematiek zodanig wordt ingericht dat gemeenten die meewerken aan extramuralisering – wat extra uitgaven met zich meebrengt – ook beloond worden voor hun inspanningen om het beroep op de Zorgverzekeringswet en op de AWBZ te verminderen.

Incidentenpolitiek
De VNG constateert in haar inleiding van het visiedocument dat: ‘De landelijke discussie over de Wmo is gereduceerd tot incidentenpolitiek.’ Pikant is dat de gemeentekoepel vindt dat de onrust in 2007 over de overheveling van de huishoudelijke zorg ‘vooral betrekking had op de pijnlijke transitie die de thuiszorgsector doormaakt en de personele gevolgen daarvan.’ Volgens de vereniging blijkt uit verschillende onderzoeken dat de cliënten tevreden zijn. Het visiedocument rept niet over de klachten van de honderden cliënten die bij het meldpunt Huishoudelijke Verzorgingin het afgelopen jaar zijn binnengekomen.