Nederland loopt internationaal gezien erg uit de pas als je kijkt naar wat het land aan zorg besteedt, stelt Nies. ‘De Nederlandse ouderenzorg is bijzonder uitgebreid in vergelijking met andere Westerse landen. Als we op de huidige voet doorgaan zullen we in 2050 8,2% van ons Bruto Binnenlands Product aan langdurende zorg zoals ouderenzorg en gehandicaptenzorg. besteden. In Zweden zal dat 5,5%  zijn, in Noorwegen 4,5% en in andere landen nog veel minder.’

Halfdelijnszorg
Het overhevelen van taken en budgetten van de ene naar de andere overheid biedt op zich geen structurele oplossing, vindt Nies. Ook kan er niet veel meer gevraagd worden van mantelzorgers. De hoogleraar pleit voor nieuwe vormen van zorg en hulp in de samenleving die tussen professioneel en informeel inzitten: ´halfdelijnszorg´. Voorbeelden zijn initiatieven van burgers die zelf de zorg organiseren en contracteren, zorgruilafspraken tussen mensen in de buurt, de inzet van betaalde krachten die geen zorgachtergrond hebben.

Professioneel
Nies vindt dat niet alle zorg van professionele zorgverleners hoeft te komen. ‘Deze zijn wel nodig om te zorgen dat oude mensen zichzelf beter kunnen redden, hun chronische ziekten leren reguleren en om de hulp aan huis te organiseren met de mantelzorgers en de mensen in de buurt.’

Gemeente
Ook aandacht voor wonen, leefstijl, voeding en vervoer – zaken die buiten de zorg liggen- is van wezenlijk belang voor een goede ouderdom, meent de hoogleraar. ‘De overheveling van taken naar gemeenten kan daarom goed uitpakken’, aldus Nies. ‘Veel van deze verantwoordelijkheden buiten de zorg liggen bij gemeenten. Zij kunnen voorwaarden scheppen voor een duurzame ouderenzorg.’ Daarvoor zouden gemeenten wel net als hun Scandinavische collega´s belastingen moeten kunnen heffen, denkt Nies. Hij bepleit meer beleidsruimte en experimenten, willen de radicale veranderingen van het kabinet haalbaar zijn.

Henk Nies is bestuursvoorzitter van kenniscentrum Vilans. Zijn inaugurale rede als bijzonder hoogleraar Organisatie en beleid van zorg op de Zonnehuis leerstoel van de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) vindt plaats op vrijdag 16 november 2012.

Bron: Vilans/Foto: VU