Door Olga van Hattum – De Halt-aanpak, in 1981 in Rotterdam geïntroduceerd, was oorspronkelijk bedoeld voor vandalistische jongeren. Al snel kwamen daar diefstal, geweldpleging en belediging als delicten bij. Ook werden jongeren die voor een tweede keer de fout ingingen tot Halt toegelaten. Die uitbreiding van de doelgroep en het soort overtredingen heeft de Halt-aanpak vertroebeld, concludeert Advies- en Onderzoeksgroep Beke na onderzoek in opdracht van het ministerie van Justitie.

Riskant gedrag
Cees Weeda, directeur van Halt Nederland, is niet verbaasd over de uitkomst van het onderzoek.’Ons product is goed, maar we mikken verkeerd. Als zich een ‘Halt-waardig feit’ voordoet, krijgt iedereen daarvoor nu dezelfde straf. De straf werkt wél voor onze traditionele doelgroep, maar niet voor de groep jongeren die riskant gedrag vertonen en bijvoorbeeld gok- of drankproblemen hebben.’

Excuses
Jaarlijks deelt het bureau ongeveer 200.000 sancties uit. Overtreders die hun daden in groepsverband hebben gepleegd en jongeren die voor het eerst over de schreef gaan, blijken de meeste baat te hebben bij een Halt-maatregel. Ook jongeren hun excuses laten aanbieden aan hun slachtoffer heeft effect.

Andere interventie
Weeda vindt dat de traditionele doelgroep verder moet worden aangescherpt. ‘Voor de ‘moeilijke groep’ is een andere, zwaardere interventie nodig dan de Halt-afdoening. De vraag is nu wie die gaat uitvoeren, wij of andere partijen.’  Dat heeft overigens geen personele gevolgen, zegt Weeda. ‘Er zal alleen een verschuiving plaatsvinden, de Raad voor de Kinderbescherming krijgt dan wat van ons, en wij krijgen wat van hen.’

Back to basics
Halt wil dus ‘back to basics’, terug naar de oorspronkelijke doelgroep. ‘Het onderzoek kwam in het nieuws door het onderzoek naar recidive. Maar de Halt-afdoening heeft ook andere doelen’, benadrukt Weeda. ‘We geven ermee aan dat iemands gedrag niet acceptabel is en het is een signaal naar het slachtoffer. Bovendien moet de jongere ook de kans krijgen om er wat van te leren.’

Eerder screenen
De Halt-directeur pleit voor een andere aanpak: ‘Er is nu een ‘zozozo-beleid’: telkens zo snel, zo kort en zo licht mogelijk straffen. Komt de jongere dan uiteindelijk in detentie terecht, dan zegt men: “we hadden eerder moeten ingrijpen.”‘
Weeda vindt dat er eerder en beter gescreend moet worden. ‘Dat moet vroeg gebeuren, al bij de aanhouding door de politie. Dat wil niet zeggen dat de politie dat moet gaan doen. Maar in dat stadium moeten we al komen met een antwoord op maat. En dan gaat meteen een deel naar ons en een deel naar justitie.’

Bijstelling
Minister Donner van Justitie zal de uitkomsten van het onderzoek gebruiken om de Halt-afdoening beter te laten aansluiten bij de diverse groepen overtreders, schrijft hij in een brief aan de Tweede Kamer. ‘Dit kan leiden tot bijstelling van wat tot Halt-waardige feiten behoort, en van de invulling van de afdoening’, aldus Donner.