‘In de sector lig ik een beetje scheef,’ weet Hans Becker. In de regio Rijnmond beheert Humanitas Rotterdam een kleine dertig complexen, variërend van traditionele verpleeghuizen, bejaardenoorden, levensloopbestendige woningen tot multiculturele woonvormen. Onder Beckers leiding werden de laatste jaren vijf bejaardenoorden afgebroken. ‘Daar moest de bezem doorheen. Die verpleeghuizen waren in het begin wel goed, maar het systeem is achterhaald. Het is daar voor een deel nog een sfeer van “alles is goed zoals het is”.’ Als het aan mij ligt, gaan alle bejaardenoorden en verpleeghuizen plat. De zorg moet naar de mensen thuis.’

Leerstoel
‘Eigenlijk is het krankzinnig dat je voor de humanisering van de zorg een leerstoel moet maken,’ meent Becker. ‘Maar in de historie is het hoofddoel van de zorg, menselijk geluk, gewoon vergeten. Een beperkt middel, medische zaken, is doel geworden. Professionals hebben niet in de gaten hoe vervelend het is dat ze allemaal in een witte jas lopen. Ouderen worden tot patiënt gereduceerd, ze slijten de laatste jaren van hun leven in een omgeving die net een ziekenhuis is. Die totale focus op “cure” en “care” betekende eenzaamheid, afhankelijkheid, euthanasie, zelfmoord en ellende. Professionals kunnen een zegen voor je zijn, maar ze moeten het individu zelf de keuze laten die het wil.’

Zorgsysteem
‘In het oude zorgsysteem werd alles je uit handen genomen. Je werd binnen gebracht, je moest je centen afstaan, je hond werd afgemaakt en verder hoefde je niets meer. Wij koken voor u, inkopen is niet meer nodig, dat doen wij. Aardappels schillen, afwassen, knoopje aannaaien, wij doen het allemaal voor u. Die functies mocht de cliënt niet meer gebruiken. Maar die handicaps gaan wel door en dan blijft er een miserabel leven over.’

Actief
‘Professionals kunnen niets doen aan veel handicaps van onze bewoners, maar mensen kunnen toch gelukkig worden, ermee leren leven,’ aldus Becker. Hij wijst op de voorzieningen in Humanitas-Akropolis in Rotterdam-Schiebroek, waar hij kantoor houdt. ‘Alles wat je hier ziet – internetcafés, beautysalons, feesten met olifanten en al die huisdieren – is erop gericht de mensen actief te houden.’ Ook wil Becker zogeheten herinneringsmusea opzetten, musea met spullen, afbeeldingen, geuren, geluiden en documentatie uit de vorige eeuw. ‘Met die oude spullen haal je bij mensen herinneringen boven. Ik heb wat van die rotzooi meegenomen, zoals een oude koffiemolen en op tafel gezet. Toen begon het proces. Al die mensen waren er niet meer bij weg te slaan. Het bleken enorme conversation pieces.’

Ja-cultuur
Becker ontvouwt de ‘ja-cultuur’ als instrument voor humanisering van de zorg. Centraal daarin staat de eigen regie voor de cliënt, de zorgmedewerkers, de vrijwilligers en de familie. Ook zouden professionals en hulpbehoevenden met elkaar om moeten gaan ‘als één grote familie’. Becker: ‘Dan kom je op het hoofdpunt – wij zijn leveranciers van menselijk geluk.’