Door Veronique van der Waal – Voor de medewerkers van de Bestuursacademie Nederland zijn het hectische tijden. Met man en macht wordt voldaan aan de grote vraag van gemeenten naar opleidingen en trainingen over Wmo-gerelateerde onderwerpen. (Foto: Frank Uijlenbroek)

De cursus ‘Consulent Wmo’, ‘Basiskennis beperkingen door ziekte of handicap’, ‘Indicatiestelling huishoudelijke hulp’ en ‘Kinderen en de Wmo’; het zijn enkele voorbeelden van het ruime aanbod.
Programmamanager Hans Busio signaleert in de vele aanvragen een belangrijke trend naar inhoudelijke verdieping. ‘Gemeenten zijn er van doordrongen dat zij inhoudelijk de diepte in moeten om maatwerk te kunnen leveren.’

Standaardoplossingen
Op de vraag naar de belangrijkste knelpunten van de Wmo benadrukt Busio dat het gemeenten beslist niet aan welwillendheid ontbreekt. ‘Gemeenten hebben steeds meer rechtstreeks contact met hun burgers. Ze willen graag klantgericht bezig zijn met zorgvragen. Het probleem is dat hiervoor een andere manier van werken nodig is waarbij meerdere mensen en organisaties betrokken zijn.’

‘De Wmo vraagt om een efficiënte, mensgerichte aanpak waarbij het niet alleen draait om kennis, maar vooral ook om competenties. Ambtenaren moeten tegenwoordig problemen begrijpen, snappen wat het inhoudt om beperkt te zijn door een ziekte of handicap. Ze moeten kunnen inschatten wat een geleverde dienst voor gevolgen heeft voor de participatie.’
Busio stelt dat gemeenten die op een goede manier invulling willen geven aan de Wmo buiten de bekende kaders moeten denken. ‘Het gebeurt nog te vaak dat een voorziening wordt geregeld, terwijl je je kunt afvragen of de cliënt daar sociaal en mentaal daadwerkelijk iets aan heeft. Er wordt nog te veel in standaardoplossingen gedacht.’

Efficiënt en effectief
Busio stelt dat de mogelijkheden van de Wmo nog niet ten volle worden benut. Hij vindt echter niet dat dit gemeenten hard aan te rekenen valt. ‘Je moet het als ambtenaar maar kunnen: tegelijkertijd procesmatig, menselijk, zorggericht, juridisch én zakelijk denken. Het vergt tijd om aan deze nieuwe werkwijze te wennen en vanzelfsprekend ook begeleiding en training.’

De benodigde efficiencyslag vergroot volgens Busio de lastige spagaat waarin gemeenten zich momenteel bevinden. ‘Gemeenten moeten steeds meer taken met steeds minder mensen en budget uitvoeren. Zij staan voor de uitdaging om een balans te vinden tussen efficiënt en effectief werken. Het is dus niet verwonderlijk dat het soms behoorlijk piept en kraakt.’

Desondanks is de programmamanager optimistisch. ‘Er komt een interessante tijd aan met veel kansen voor het grijpen. Gemeenten die beleid en praktijk aan elkaar weten te koppelen, samenwerken richting maatwerk, kunnen veel slagvaardiger optreden. Dat is de groeipijn meer dan waard.’

Uit: ‘Wmo: motor achter participatie en samenwerking’, Wmo-special, nummer 2, juni 2008. Bijlage bij Zorg + Welzijn, Sociaal Bestek, Overheidsmanagement en Reintegratie Magazine.