Verpleegkundigen en verzorgenden zouden de meeste behoefte hebben aan kennis rond het overlijden in andere culturen (45 procent) en wet- en regelgeving rondom euthanasie en zelfdoding (40 procent). De behoefte aan extra scholing in palliatieve zorg is niet nieuw. Al in 2002 bleek dat hier behoefte aan was.

Scholingsaanbod
Dat betekent niet dat er nu – tien jaar later – onvoldoende bijscholingsmogelijkheden zijn. ‘Het aanbod is de laatste jaren enorm gegroeid. Maar dit leidt niet vanzelfsprekend tot meer bekendheid rondom palliatieve zorg. De weg naar de scholing toe moet bekender worden. Ook moet palliatieve zorg een belangrijk onderdeel van de afdelings- en organisatiecultuur zijn’, zegt NIVEL-programmaleider Anneke Francke.

Culturen
Net als in 2002 scoorde de behoefte aan kennis over de zorg aan het levenseinde van mensen uit andere culturen het hoogst. ‘Mensen in niet-westerse culturen zijn vaak minder gewend open te praten over slechte diagnoses’, zegt Francke. ‘Vaak wordt er een familielid aangewezen als vertegenwoordiger van de patiënt. Deels om de patiënt te ontlasten, maar ook door bijvoorbeeld taalproblemen. Dit heeft invloed op de begeleiding.’ Ook het aangaan van een slecht nieuws gesprek, instrumenten voor het meten en bestrijden van pijn en wet- en regelgeving rond euthanasie vallen onder de gewenste bijscholing.

Consultatieteams
Opvallend is dat de helft van de respondenten niet op de hoogte is van concultatiemogelijkheden over zorg rond het levenseinde buiten de organisatie. Toch zijn er inmiddels in het hele land een groot aantal consultatieteams te raadplegen over palliatieve (complexe) problemen. ‘Het is de taak van zorgorganisaties om hun medewerkers te wijzen op deze mogelijkheden. Tegelijkertijd moeten consultatieteams ook laten weten dat zij er zijn.’

Kennis
Een andere oorzaak van de behoefte aan extra scholing kan komen door het grote verloop in de verpleging en verzorging. ‘Nieuwe zorgverleners zullen ook weer nieuwe kennis op moeten doen.’ Volgens Francke zullen nieuwe kennis en instrumenten het beste landen als verpleegkundigen en verzorgenden werken in een organisatie waar palliatieve zorg prioriteit heeft en onderdeel is van de afdelings- en organisatiecultuur.

Panel
Het onderzoek van NIVEL werd gehouden onder het Panel Verpleging & Verzorging: ongeveer 1350 zorgprofessionals die werken in ziekenhuizen, de psychiatrie, thuiszorg, verpleeg- en verzorgingstehuizen en de zorg voor mensen met een beperking. Het panel wordt gesubsidieerd door het ministerie van VWS.

Bron: NIVEL/ANP-Photo