1. Afbouw van gesloten jeugdzorg

Er komt 182 miljoen euro beschikbaar voor de transformatie van de gesloten jeugdzorg, ook wel JeugdzorgPlus genoemd. Dit geld kan tussen 2024 en 2028 gebruikt worden voor de af- en ombouw van de gesloten jeugdhulp en, waar dat mogelijk is, ruimte voor het opbouwen van alternatieven. Het geld is onderdeel van de bestuurlijke afspraken die het Rijk (ministeries van VWS, OCW en J&V), de Nederlandse gemeenten (VNG) en de aanbieders van gesloten jeugdzorg, vertegenwoordigd door Jeugdzorg Nederland, hebben gesloten.

2. Ben je oké?

Maandag gaat de nieuwe wet aanpak seksuele misdrijven in. Slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag worden vanaf 1 juli beter beschermd. Zo kunnen slachtoffers straks in meer gevallen aangifte doen van verkrachting en aanranding. Ook seksuele intimidatie in het openbaar wordt strafbaar; dit kan zich afspelen op straat, maar bijvoorbeeld ook op publieke websites en social media. Daarnaast wordt het vragen van consent veel belangrijker. Rutgers, Nederlands kenniscentrum voor seksualiteit en seksuele gezondheid, lanceerde afgelopen week daarom ook de vernieuwde publiekscampagne: Ben je oké? Het doel is om jongvolwassenen op weg te helpen met praktische tips en voorbeelden over hoe je consent afstemt. Rutgers werkt hierin samen met Tinder.

3. Nieuw wegingskader

De Academische Werkplaats Leven met een Verstandelijke Beperking (AWVB) en het Universitair Netwerk Ouderenzorg hebben ‘Het Wegingskader Cliëntperspectief’ gelanceerd. Deze online tool moet zorgprofessionals helpen vaststellen of zorg onvrijwillig is en bewustwording van het cliëntperspectief verbeteren. Met het instrument kunnen zorgprofessionals samen met hun collega’s een afweging maken in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, dementie of een andere hersenaandoening. Het wegingskader stelt vragen als: Hoe kun je dit perspectief meewegen bij de zorg die je biedt? Wat wil de cliënt zelf? Wat is de reden van bepaald gedrag? En hoe kun je de eigen regie van de cliënt vergroten? Het Wegingskader Cliëntperspectief is overigens géén checklist, benadrukt professor Petri Embregts van de AWVB. ‘Het is een stimulans voor zorgprofessionals om zich aan de hand van vragen te verplaatsen in het perspectief van de cliënt.’ Lees meer over hierover op Skipr.nl.

4. Veel social media gevaarlijk voor zwangeren

Intensief en problematisch gebruik van social media tijdens de zwangerschap kan leiden tot depressieve symptomen. Dat blijkt uit nieuw promotieonderzoek van Tilburg University. ‘Er moet meer aandacht komen voor deze risicofactoren voor mentale gezondheidsproblemen, die een ongunstige uitkomst kunnen hebben voor moeder en kind’, zegt onderzoeker Lotte Muskens. In de psychiatrie en psychologie is overmatig social media gebruik nog niet als officieel verslavingsprobleem erkend. ‘De resultaten van dit onderzoek onderstrepen het belang van meer aandacht in de zorg voor deze nieuwe, nader onderzochte risicofactoren voor mentale gezondheidsproblemen’, zo stelt Muskens.

5. Nibud mist structurele aanpak

In het Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB ontbreekt een structurele aanpak voor het versterken van de bestaanszekerheid. Dat stelt budgetvoorlichter Nibud, dat de plannen heeft doorgerekend en ook getoetst heeft aan de adviezen uit de Commissie sociaal minimum. De koopkracht van lage inkomens gaat iets vooruit door hogere toeslagen,maar het Nibud ziet dat als een kortetermijnoplossing. Mensen moeten volgens het Nibud minder afhankelijk worden van toeslagen en ondersteuning door gemeenten, omdat die systemen ingewikkeld zijn en leiden tot onzekerheid of lokale ongelijkheid.

6. Casuïstiek seksueel geweld complexer

In 2023 hebben 13.848 slachtoffers van seksueel geweld hulp of aangeboden. Dat heeft het Centrum Seksueel Geweld (CSG) bekendgemaakt. Dat is een afname van 9 procent vergeleken met 2022, maar een stijging van 40 procent ten opzichte van 2021. Het jaar 2022 lijkt een piekjaar te zijn, wat te verklaren is door de grote aandacht voor het onderwerp seksueel geweld begin 2022 met de uitzending van BOOS over de misstanden bij The Voice of Holland. Professionals schakelen het CSG ook veel in. ‘De casuïstiek waarover advies wordt gevraagd, neemt in complexiteit toe. Bijvoorbeeld omdat de problematiek op verschillende levensgebieden speelt, of omdat er sprake is van zowel online als offline seksueel misbruik. Ook worden we steeds vaker ingeschakeld bij zaken waar meerdere plegers en slachtoffers bij betrokken zijn’, laat directeur Iva Bicanic weten.

7. Aandacht voor zorgelijk social media gebruik

Het social media gebruik van jongeren is door Koningin Máxima en Ruth Peetoom, voorzitter van de Nederlandse ggz, als ‘zorgelijk’ bestempeld. Internationaal onderzoek laat zien dat 62,5 procent van de psychische aandoeningen begint voor de leeftijd van 25 jaar en 34,6 procent zelfs al voor de leeftijd van 14 jaar. Tegelijkertijd zijn kleinschalige projecten voor het verbeteren van de mentale gezondheid heel effectief. Dat dus opschalen is heel belangrijk. Dit zeiden zij tijdens de Global Leadership Exchange (GLE), een evenement dat elke twee jaar plaatsvindt, waar mensen van over de hele wereld kennis delen om de mentale gezondheid te verbeteren.