Het laatste nieuws in het sociaal domein

Met in week 1 van 2024:

• Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen in de langdurige zorg gepubliceerd
• Resultaten van de Vroeg eropaf-aanpak bij betalingsachterstanden
• Ervaringskennis en -deskundigheid inzetten in jeugdhulp: inzichten vanuit theorie en praktijk
• De gratis boodschappenkaart werkt, maar ouders hebben schroom om deze aan te vragen
• Nieuwe cijfers agressie in de zorg
• Nieuwe aanpak dakloosheid na jaar nog geen succes

Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen in de langdurige zorg gepubliceerd

Slaapproblemen komen relatief vaak voor bij mensen die langdurige zorg ontvangen. Zo ervaart 50% van mensen met dementie slaapproblemen en kan het voor 50-plussers met een verstandelijke beperking oplopen tot 70%. De recent gepubliceerde richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen van Stichting Kwaliteitsimpuls Langdurige Zorg (SKILZ) biedt professionals in de langdurige zorg handvatten om cliënten met slaapproblemen goede zorg te bieden, schrijft de BPSW, beroepsvereniging van professionals in het sociaal domein, op haar website.

Vanuit de BPSW is er een begeleider in de gehandicaptenzorg aangesloten bij de werkgroep van de richtlijn. De richtlijn is daarnaast geautoriseerd door de BPSW. De SKILZ-richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen gaat in op de volgende onderwerpen:

• Goede slaapzorg
• Signaleren
• Diagnostiek
• Behandeling
• Organisatie van zorg

Lees op de website van de BPSW meer over de nieuwe richtlijn. De richtlijn over slaapproblemen van cliënten vind je hier. Ook praktische hulpmiddelen zijn beschikbaar: een samenvatting, een informatiekaart voor cliënten en naasten en een stroomschema voor het zorgproces bij slaapproblemen. Deze hulpmiddelen vind je hier.

Resultaten van de Vroeg eropaf-aanpak bij betalingsachterstanden

Bij Vroeg Eropaf zoekt de gemeente contact met inwoners over wie een betaalachterstand is gemeld om hulp aan te bieden. Onderzoekers van Bureau Bartels, Verwey-Jonker Instituut, Centraal Bureau voor de Statistiek en Hogeschool Utrecht hebben samen met de Gemeente Amsterdam de Vroeg Eropaf-aanpak in Amsterdam tegen het licht gehouden: wat werkt?

Op de website van Verwey-Jonker Instituut staat het rapport, dat onderdeel is van het project ‘Eerder uit de Schulden: wat werkt’. Wat volgens dit onderzoek de succesfactoren zijn van de Vroeg Eropaf-aanpak wordt kort samengevat op dezelfde website:

• ‘Het outreachend werken/proactief benaderen van inwoners met betaalachterstanden. Dus: niet wachten tot inwoners zelf op zoek gaan naar hulp.
• Combineren van meerdere vormen van communicatie (‘gecombineerde aanpak’). Dus: benaderen van inwoners via huisbezoek, telefoon, e-mail, WhatsApp, en alle andere manieren die je kunt bedenken.
• Duidelijk en eerlijk zijn over mogelijke dienstverlening. Dus: verwachtingsmanagement.
• Maken van écht contact. Dus: luisteren naar de inwoner en horen welke vragen, twijfels, angsten of oplossingen de inwoner heeft.’

Onderzoekers verkennen ook nog wat er beter kan. Daarover wordt in de komende maanden gepubliceerd.

Ervaringskennis en -deskundigheid inzetten in jeugdhulp: Inzichten vanuit theorie en praktijk

Nog een interessant onderzoek vanuit Verwey-Jonker Instituut: het deed onderzoek naar de inzet van ervaringsdeskundigen in de jeugdhulp. ‘In deze publicatie geven we handvatten voor gemeenten en maatschappelijke organisaties om ervaringsdeskundigen duurzaam in te zetten: welke randvoorwaarden zijn daarvoor nodig?’

Er staan een groot aantal adviezen in over duurzame inzet van ervaringsdeskundigen in de jeugdhulp. Een daarvan is een een bestuur dat de meerwaarde van het inzetten van ervaringsdeskundigen erkent en uitdraagt. Een door de onderzoekers geïnterviewde ervaringsprofessional van Levvel zegt hierover het volgende: ‘Onze twee bestuurders delen ook hun eigen ervaringskennis. Zij heten nieuwe medewerkers welkom en benadrukken hierbij: je bent ook aangenomen om wie je bent en wat je aan kennis en ervaring meeneemt uit je studie, werk én je eigen leven. Verschillende directieleden hebben ook meegedaan aan onze training om hun ervaringskennis bewust bekwaam in te leren zetten. Ze preachen dus niet alleen maar practicen ook.’

De gratis boodschappenkaart werkt, maar ouders hebben schroom om deze aan te vragen

Met de gratis boodschappenkaart, die sinds maart 2023 beschikbaar is, kunnen mensen voor 11 euro per week boodschappen kopen in de supermarkt. De kaart wordt via scholen uitgedeeld. Het Jeugdeducatiefonds en het Rode Kruis zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. Meerdere kranten schreven deze week over onderzoek naar het gebruik van deze gratis boodschappenkaart. Het ministerie van Onderwijs, initiatiefnemer van de kaart, vroeg onderzoekers kenniscentrum KBA Nijmegen en de Wageningen Universiteit dit onderzoek te doen.

Conclusies: de gratis boodschappenkaart kunnen gebruiken zorgt bij 63% voor minder financiële stress. 66% van de ouders zegt dat kinderen gezonder eten meekrijgen. Maar niet alle ouders die in aanmerking zouden komen voor de pas durven deze aan te vragen, bang voor een stigma. Op sommige scholen weten meerdere leraren wie de pas aanvraagt, en op 1 school weten andere ouders dat ook. Dat zou niet moeten, vinden de onderzoekers. Zij adviseren dat maar één contactpersoon op school weet heeft van de boodschappenkaart. ‘Bijvoorbeeld alleen de directeur of de vertrouwenspersoon’, zegt onderzoeker Tessa Jenniskens van KBA tegen het Parool. Gratis schoolmaaltijden, die al langer worden uitgedeeld, helpen nog beter dan de boodschappenkaart, concluderen de onderzoekers ook.

Nieuwe cijfers agressie in de zorg

Van de website van NU’91, beroepsorganisatie voor zorgprofessionals: ‘Meer dan de helft van de zorgprofessionals kreeg het afgelopen jaar maandelijks of vaker te maken met een vorm van agressie. Dat varieerde van schelden en schreeuwen tot aan spugen, doodsbedreigingen of fysiek geweld. Dit blijkt uit een peiling van NU’91 in samenwerking met WNL.

Binnen sommige zorgbranches zijn de cijfers zelfs nog hoger. In de ggz heeft 67% van de respondenten het afgelopen jaar te maken gehad met agressie, in de verpleeghuizen ging het om 70% en de gehandicaptenzorg scoort met 74% het hoogst. Volgens 74% van de respondenten is de agressie in 2023 toegenomen. Meer dan een vierde (26%) geeft aan dat er onvoldoende manieren zijn om alarm te slaan in dreigende situaties. Maar liefst 41% van de ondervraagden geeft aan hulpmiddelen, zoals een alarmknop, app of oproepsysteem, te willen om adequaat alarm te kunnen slaan.’

Femke Merel van Kooten, voorzitter van NU’91, noemt de resultaten van de peiling over agressie in de zorg schokkend. De tijd van praten over een veiligere werkomgeving is wat haar betreft voorbij. ‘Het is nu tijd voor daden om ervoor te zorgen dat onze zorgprofessionals veilig kunnen werken.’

Nieuwe aanpak dakloosheid na jaar nog geen succes, ‘niet concreet genoeg’

Dat kopte nos.nl woensdag 3 januari. ‘Een jaar na de lancering van het Nationaal Actieplan Dakloosheid is er voor daklozen nog weinig verbeterd. Dat zeggen betrokken organisaties tegen de NOS. Die hadden samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het plan opgesteld, met als doel dat in 2030 niemand meer dak- of thuisloos is.

Anke Jansen van Housing First Nederland, een van de stichtingen die zich inzetten om dak- en thuisloosheid te beëindigen, erkent dat het actieplan onvoldoende is. “Het bevat goede intenties en in theorie is het een stap voorwaarts. Maar het is niet concreet genoeg, waardoor het lastig is om het doel van het beëindigen van dakloosheid te behalen.” Hoe zat het ook alweer precies met dat actieplan om daklozen te helpen? Lees het Zorg+Welzijn-artikel hierover tijdelijk gratis.