1. Dominique Pélicot door Franse rechtbank veroordeeld tot 20 jaar cel in grote verkrachtingszaak 

Dominique Pélicot is door de strafrechtbank van Avignon schuldig bevonden aan het gedurende bijna tien jaar herhaaldelijk drogeren en verkrachten van zijn echtgenote, Gisèle Pélicot. Daarnaast liet hij minstens 51 andere mannen toe haar te misbruiken terwijl ze bewusteloos was. Pélicot kreeg de maximale straf van 20 jaar gevangenisstraf opgelegd.De overige 51 medebeklaagden werden eveneens veroordeeld, hun straffen variëren van drie tot vijftien jaar cel. Het proces kreeg veel media-aandacht, mede doordat Gisèle Pélicot, nu 72 jaar oud, ervoor koos het proces openbaar bij te wonen om het stigma rond seksueel geweld te doorbreken. Ze verklaarde: “De schaamte moet van kant wisselen.”

De zaak heeft geleid tot maatschappelijke discussies over seksueel geweld en de noodzaak van strengere wetgeving omtrent seksueel consent in Frankrijk. Velen beschouwen het vonnis als een keerpunt in de strijd tegen gender-gerelateerd geweld.

2. Explosie in Den Haag vermoedelijk aanslag op ex-partner

Op 7 december 2024 vonden er in de vroege ochtend explosies plaats aan de Tarwekamp in Den Haag, waarbij zes mensen om het leven kwamen en vier anderen gewond raakten. De explosies verwoestten een drielaags appartementencomplex en richtten aanzienlijke schade aan in de omgeving.

De politie vermoedt dat de explosies gericht waren op een bruidsmodezaak op de begane grond van het getroffen gebouw, dat meldt de NOS. De 33-jarige Moshtag B., de ex-partner van de eigenaresse van de bruidswinkel, wordt beschouwd als mogelijke opdrachtgever van de aanslag. Het motief zou verband houden met de verbroken relatie tussen B. en de eigenaresse. De zaak heeft geleid tot maatschappelijke verontwaardiging en discussies over de aanpak van huiselijk geweld en stalking. Het onderzoek naar de exacte toedracht en motieven achter de explosies is nog gaande.

3. Rechter verbiedt staking apotheekmedewerkers

Apotheekmedewerkers in Nederland kondigden een landelijke staking aan voor 23, 24 en 27 december 2024, met als doel betere arbeidsvoorwaarden en hogere lonen te verkrijgen.

De vakbonden CNV en FNV organiseerden de staking vanwege aanhoudende onvrede over de hoge werkdruk, loonachterstand en toenemende agressie tegen apotheekpersoneel. Ze eisten een nieuwe cao met verbeterde arbeidsomstandigheden en een loonsverhoging.

Werkgeversorganisaties spanden als reactie hierop een kort geding aan om de staking te voorkomen, uit vrees voor de veiligheid van patiënten en mogelijke verstoringen in de medicijnvoorziening. Ze stelden dat een langdurige staking, vooral tijdens de feestdagen, ernstige gevolgen kan hebben voor patiënten die afhankelijk zijn van medicatie. De rechter boog zich gisteren, 19 december 2024, over over de zaak. Daar werd besloten dat de apotheken open moeten blijven rond de feestdagen, dat meldt het AD.

4. Nieuwe aanpak maatschappelijke ondersteuning Hengelo leidt tot verontwaardiging 

Per 1 januari 2025 verandert de basisondersteuning in Hengelo. De gemeenteraad heeft ingestemd met een nieuwe werkwijze, waarbij Wijkracht Hengelo de uitvoering overneemt. Dit samenwerkingsverband bestaat uit zeven grote zorginstellingen. Deze wijziging heeft geleid tot bezorgdheid bij kleinere zorgaanbieders, die nu buiten de boot vallen. Cliënten van deze organisaties moeten overstappen naar een andere zorgaanbieder, wat onzekerheid veroorzaakt. 

De nieuwe opzet heeft als doel de ondersteuning dichter bij de inwoners te brengen en jaarlijks 3,6 miljoen euro te besparen. Sinds de invoering van de Participatiewet (2015), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet, ligt de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van zorg en maatschappelijke ondersteuning steeds meer bij gemeenten. Dit heeft geleid tot grotere variëteit in hoe zorg en ondersteuning worden georganiseerd, met als doel maatwerk te bieden aan burgers.

De verandering in Hengelo weerspiegelt deze decentralisatie door lokale zorgorganisaties zoals Wijkracht Hengelo de verantwoordelijkheid te geven voor de uitvoering van de basisondersteuning. Dit maakt de zorg meer toegankelijk en persoonlijk, maar het roept ook vragen op over de administratieve en organisatorische complexiteit voor de gemeenten.

5. Stijging van meer dan 3 miljard euro in uitgaven gemeenten veroorzaakt door hogere kosten sociaal domein

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft onlangs aangekondigd dat de uitgaven van gemeenten in 2023 in totaal 75,1 miljard euro waren, wat een stijging van 5,6 miljard euro ten opzichte van het voorgaande jaar betekent. Een aanzienlijk deel van deze toename – meer dan 3 miljard euro – was het gevolg van hogere uitgaven in het sociaal domein.

De belangrijkste oorzaken van deze stijging zijn de toegenomen kosten voor de uitvoering van taken binnen het sociaal domein, waaronder jeugdzorg, zorg voor ouderen, bijstandsverlening, en huisvesting voor kwetsbare groepen. Jeugdzorg blijft een van de grootste kostenposten, vooral door de toegenomen vraag naar zorg en begeleiding voor jongeren met psychische problemen. Ook de participatiewet en de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) zorgen voor extra druk op gemeentelijke budgetten.

6. Kabinet besluit taaleis te behouden als onderdeel van de Participatiewet

Het kabinet heeft besloten de taaleis in de Participatiewet te behouden. Deze eis stelt dat mensen die bijstand ontvangen, basiskennis van de Nederlandse taal moeten hebben of zich daarvoor moeten inspannen. Staatssecretaris Jurgen Nobel benadrukt dat het beheersen van de Nederlandse taal essentieel is voor integratie en deelname aan de arbeidsmarkt.

Hoewel het vorige kabinet overwoog de taaleis af te schaffen, heeft de huidige Tweede Kamer gevraagd om heroverweging. Staatssecretaris Nobel heeft toegezegd de taaleis te handhaven en te onderzoeken hoe deze verder kan worden verbeterd. Dit zal worden opgenomen in een actieagenda integratie, die ook aandacht besteedt aan taalonderwijs en arbeidsparticipatie.

Daarnaast bevat het wetsvoorstel Participatiewet in balans meer dan twintig maatregelen om knelpunten in de huidige wetgeving aan te pakken. Een van deze maatregelen is dat mensen met een bijstandsuitkering jaarlijks tot €1.200 aan giften mogen ontvangen zonder dat dit invloed heeft op hun uitkering. Andere maatregelen zijn gericht op het aantrekkelijker maken van werk naast een uitkering, zoals het verruimen van de bijverdiengrenzen en het invoeren van een bufferbudget om schommelingen in inkomsten uit werk op te vangen.

7. Tweede kamer debatteert over dakloosheid 

Op 19 december 2024 debatteerde de Tweede Kamer over dakloosheid. Het kabinet benadrukte het belang van preventie bij de aanpak van dakloosheid. In een brief aan de Kamer van 16 december stelde staatssecretaris Maeijer dat vroegtijdig ingrijpen cruciaal is om schrijnende situaties te voorkomen en effectiever en goedkoper is dan langdurige ondersteuning in opvanglocaties.

Tijdens het debat werd het Nationaal Actieplan Dakloosheid ‘Eerst een thuis’ besproken, met als doel dakloosheid fors terug te dringen, bij voorkeur tot een probleem van het verleden in 2030. Belangrijke actiepunten zijn onder andere het snel realiseren van betaalbare woningen voor alleenstaanden, jongvolwassenen en gezinnen, het vereenvoudigen van woningdelen, het stimuleren van de invoering van ‘Wonen eerst’ en passende woonoplossingen, het versnellen van de uitstroom uit opvang naar wonen, en het bieden van noodoplossingen voor mensen in de opvang die verblijfszorg nodig hebben.

8. Grote verschillen in zorg voor mensen met een beperking

Er zijn aanzienlijke verschillen in de zorg voor mensen met een beperking, afhankelijk van de regio waarin zij wonen. Dat meldt NU.nl. Deze variaties kunnen leiden tot ongelijke toegang tot en kwaliteit van zorg. Gemeenten kiezen er sneller voor zorg in te kopen voor ouderen met een beperking, waardoor je als jongere in zo’n gemeente vaker misgrijpt. Dat zegt Ieder(in), belangenbehartiger voor mensen met een beperking.

Daarnaast heeft het VN-Comité voor de Rechten van Personen met een Handicap kritiek geuit op de Nederlandse overheid vanwege het gebrek aan een centrale strategie voor de naleving van het VN-Verdrag Handicap. Dit tekort aan coördinatie heeft geleid tot grote verschillen tussen gemeenten in de behandeling van mensen met een beperking, wat resulteert in onaanvaardbare ongelijkheid. Het VN-Comité dringt aan op directe en concrete maatregelen om deze situatie te verbeteren.