1. FNV wil betaald familieverlof voor mantelzorgers van 8 weken

Vakbond FNV wil een speciale regeling voor mantelzorgers: betaald ‘familieverlof’ voor bijvoorbeeld zorgende partners, ouders, kinderen, broers en zussen. Zij lopen nu door de geboden mantelzorg vaak geld mis, zegt de FNV. Ze hebben volgens de organisatie veelal minder loon doordat ze minder kunnen werken, minder pensioen en minder loopbaankansen.

De vakbond stelt voor om werkende mantelzorgers een meerjarig ‘budget’ aan betaalde verlofuren te geven, gemiddeld 8 werkweken per jaar. Ze zouden dan 70 procent van het loon moeten krijgen. FNV-vicevoorzitter Kitty Jong trekt een parallel met het ouderschapsverlof: ‘Bij ouders van pasgeboren kinderen vinden we het volstrekt normaal dat we ze financieel in staat stellen voor hun kinderen te zorgen.”

Zondag 10 november is het trouwens De Dag van de Mantelzorg. Goede samenwerking tussen mantelzorgers en professionals wordt alleen maar belangrijker. Ruim 12% van de Nederlanders geeft mantelzorg, 1 op de 10 mantelzorgers is overbelast. In ons dossier over samenwerken met mantelzorgers vind je tools, meningen, visies en natuurlijk tips om goed samen te werken.

2. Online gokwet faalt, ‘leidt tot perverse prikkels’

Het openstellen van de online gokmarkt heeft mensen kwetsbaarder gemaakt voor gokverslaving. Gokbedrijven helpen maar mondjesmaat met het tegengaan van verslavingsproblemen, terwijl dat juist de bedoeling was van de gokwet. Onderzoekers van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) die de wet evalueerden zijn dan ook kritisch. De overheid is naïef geweest en invoering van de wet heeft tot perverse prikkels geleid, schrijven zij.

De NOS geeft in een artikel een concreet voorbeeld van wat er misgaat. ‘Om te kijken hoe de wet in de praktijk uitpakt, maakten de onderzoekers onder andere gebruik van mysteryshoppers. Ze maakten accounts aan bij online casino’s vroegen vervolgens via de chat om hulp. Volgens de regels zouden gokbedrijven in zo’n bericht moeten herkennen dat het om iemand met gokproblemen gaat. Toch verwezen 17 van de 23 gokbedrijven naar hun pagina met bonusaanbiedingen in plaats van naar verslavingshulp. Zes aanbieders boden wel hulp, twee daarvan blokkeerden het account. Eén gokbedrijf belde tot drie keer toe om te helpen, ook in het weekend.’

Voor de onderzoekers van het WODC staat dit voorbeeld symbool voor hoe de gokwet faalt. ‘Het in handen leggen van de zorg voor online kansspelspelers bij partijen die een verslavend product aanbieden en met elkaar moeten concurreren om marktaandeel, waardoor ze een financiële prikkel hebben om spelers zo lang mogelijk aan zich te binden, is naïef geweest.’

De zogenoemde Wet op de kansspelen werd in 2021 van kracht. Online gokken aanbieden werd vanaf dat moment legaal, als bedrijven aan een aantal verplichtingen voldoen.

In de evaluatie nemen de onderzoekers vijftien maatregelen binnen de wet onder de loep. Zes maatregelen krijgen het label ‘onvoldoende’, vijf het label ‘goed’. De maatregelen die verslaving moeten voorkomen, krijgen vooral een slechte beoordeling. Over het tegengaan van fraude en criminaliteit is het onderzoek positiever, schrijft de NOS.

3. ‘Criminelen op grote schaal actief in de zorg’

Zware criminelen zijn met valse papieren werkzaam in de zorg. Bijvoorbeeld in de gehandicaptenzorg en ouderenzorg wordt veel geld verdiend door deze zorgcriminelen. RTL Nieuws meldde dit nieuws afgelopen dinsdag als eerste, op basis van een intern onderzoeksrapport van de politie. Inmiddels heeft de politie het nieuws bevestigd en reageren beleidsbepalers bezorgd.

Cliënten worden door deze zorgcriminelen vernederd en uitgebuit. In een interview met de NOS bevestigt Theo van Uum, directeur Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, dat criminelen de gehandicaptenzorg al langer als dekmantel gebruiken. Volgens de politie kiezen de criminelen bewust voor zorginstellingen met veel kwetsbare cliënten. Deze mensen zijn vaak niet in staat misstanden kenbaar te maken. Daarom blijft langer verborgen dat de ‘zorgverlener’ helemaal niet over de juiste kennis en kunde beschikt.

Bij RTL Nieuws reageren meerdere ministers op het nieuws. ‘We lopen in zekere zin altijd achter de criminelen aan’, reageert minister David van Weel van Justitie en Veiligheid (VVD) op het vertrouwelijk politierapport Criminelen in de zorg, een grote zorg, dat in handen is van de onderzoeksredactie van RTL Nieuws. De minister zegt het rapport al een tijdje te kennen. ‘Maar als je dat zo leest op een rijtje is het natuurlijk verschrikkelijk.’ Ook Fleur Agema, minister van Volksgezondheid, reageert woedend.

Meer details bij RTL Nieuws en de NOS 

4. Gemeenten: aanzienlijke tekorten op jeugdzorg

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) maakt zich ernstige zorgen over de stijgende kosten van de jeugdzorg, schrijft ze op haar site. De ontwikkelingen leiden namelijk tot ‘aanzienlijke tekorten’ voor gemeenten, aldus de VNG. Over 2023 is het tekort al 628 miljoen euro en voor 2024 naar verwachting 828 miljoen.

De VNG baseert die verwachting op de uitkomsten van een onderzoek door adviesbureau Improven. In de zogenoemde Hervormingsagenda Jeugd werden maatregelen genomen die zouden moeten leiden tot kostenbeheersing, maar die leveren niet genoeg resultaat op.

‘Gemeenten zien zich geconfronteerd met de groeiende vraag en intensiteit van jeugdzorgtrajecten, toenemende wachttijden en stijgende uurtarieven voor zorgverleners”, meldt de VNG.

‘Het beeld is tamelijk schokkend. Bij ongewijzigd beleid is sprake van een verdere groei van de uitgaven met 7 procent, die ertoe leidt dat deze in 2028 circa 10 miljard euro belopen. In lijn daarmee nemen de tekorten van gemeenten zeer aanzienlijk toe. Deze bedragen in 2028 volgens onze prognose 3 miljard.’ De VNG hoopt op een snelle actie van het kabinet om de tekorten te compenseren. Meer bij Skipr 

5. MIND start petitie tegen ‘eenzame opsluiting’

‘Eenzame opsluiting moet stoppen: elke minuut in een separeercel of afzonderingsruimte is er één te veel!’ Dat schrijft MIND op haar website. De maatschappelijke organisatie is een petitie gestart tegen separaties. Aanleiding is een rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) met cijfers over het gebruiken van dwang in de zorg. Het aantal separaties daalt nog steeds niet, constateert MIND, ondanks alle initiatieven om dat wel voor elkaar te krijgen. MIND zal de petitie begin 2025 aanbieden aan leden van de Tweede Kamer. ‘Begin 2025 starten we ook een campagnetour langs ggz-instellingen waarin we met de sector in gesprek gaan om de separaties te laten stoppen.’ Meer over de achtergronden van deze petitie lees je op de website van MIND

6 Onderhandelingen cao VVT opgeschort

De onderhandelingen over een nieuwe cao voor personeel in verpleeghuizen, verzorgingshuizen en de thuiszorg (VVT) zijn opgeschort. Vakbonden FNV, NU’91 en CNV vinden dat verder praten geen zin heeft. Zij willen onder andere een loonsverhoging die de inflatie dekt, maar de werkgevers komen volgens de bonden nog met onvoldoende geld over de brug. Ook zijn er verschillende andere voorwaarden waar werkgevers (nog) niet aan willen voldoen. De cao VVT geldt voor ongeveer 500.000 mensen.