Voor vrouwen van Syrische afkomst is deelnemen aan de Nederlandse arbeidsmarkt veel moeilijker dan voor mannen van Syrische afkomst. Dat blijkt uit het onderzoek Syrische statushouders op weg in Nederland: de ontwikkeling van hun positie en leefsituatie van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Mannelijke Syrische nieuwkomers zijn relatief succesvol: momenteel werkt 44 procent van de Syrische mannen tegen 11 procent van de vrouwelijke nieuwkomers. Bovendien stijgt het aandeel vrouwen op de arbeidsmarkt minder snel als ze hier al langer verblijven. Verloove: ‘We spreken daarom ook wel van een refugee and gender gap op de arbeidsmarkt.’

‘Vrouwen denken pas later aan zichzelf’

Vrouwelijke nieuwkomers komen allerlei extra obstakels tegen op weg naar werk. Als voorbeeld noemt Verloove dat de begeleiding naar werktrajecten zich vooral afspeelt in de eerste jaren dat vluchtelingen in Nederland verblijven, terwijl de prioriteit bij veel vrouwelijke nieuwkomers in die periode ligt bij het creëren van een stabiele thuissituatie. ‘Zij denken vaak pas aan zichzelf als hun mannen aan het werk zijn en de kinderen naar school.’ Veel vrouwen hebben ook, meer dan mannen, zowel geestelijke als lichamelijke gezondheidsproblemen. Al dan niet opgelopen tijdens hun vlucht. Ze hebben net als mannen geen ondersteunend netwerk. Voor een deel van de vrouwen ligt werk buiten hun bereik omdat ze geen of niet de juiste diploma’s hebben, geen werkervaring hebben en de taal nog niet goed spreken.

Deze aannames doen professionals onbewust

Verloove: ‘Bovendien hebben professionals vaak onbewuste aannames en zetten zij zich vooral in om mannen aan het werk te krijgen. Door hun meestal eerdere komst spreken mannen die naar Nederland komen de taal vaak beter dan hun vrouwen doen.’ Professionals denken bijvoorbeeld onbewust dat de vrouw vooral voor de kinderen en het huishouden zal zorgen, en de man meer gericht is op de arbeidsmarkt. Daardoor richten zij zich in een gesprek met een koppel veel meer op de man en krijgen vrouwelijke nieuwkomers onbedoeld minder begeleiding naar werk. Terwijl zorg voor de kinderen misschien niet het belangrijkste obstakel is waarom de vrouw nog niet aan het werk kan of wil.’

‘Stel vragen over kwaliteiten en zorgtaken’

Veel nieuwkomers gaan er zelf vanuit dat ze de taal eerst goed moeten kunnen spreken om een volgende stap te kunnen maken, zegt Verloove. ‘Maar de taal kun je ook leren in combinatie met een taalcursus of een vaktaalmaatje op de werkvloer of tijdens vrijwilligerswerk. Als professional zou je daarom zowel aan de man als de vrouw kunnen vragen wat ze interessant vinden, waar ze goed in zijn, wat hun kwaliteiten zijn en welke zorgtaken ze doen.’

E-learning

Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS) heeft de e-learning module Vrouwelijke nieuwkomers begeleiden op weg naar werk gemaakt om uitvoerende professionals in zorg en welzijn daarmee te helpen. Het is een interactief programma waarin professionals aan de hand van casuïstiek, video’s en opdrachten bewust worden van hoe ze vanuit niet gecheckte aannames soms reageren op vrouwelijke nieuwkomers. En wat voor invloed dit weer heeft op deze vrouwen.

Open blik en reflectie

In deze e-learning worden belemmeringen van vrouwelijke nieuwkomers, zoals onbekendheid met de Nederlandse arbeidsmarkt, geen geld voor kinderopvang en het missen van bijvoorbeeld werkervaring op een rijtje gezet. Maar ook de aannames van professionals komen aan bod. Zij gaan er bijvoorbeeld vaak vanuit dat er heel veel bij komt kijken voor werkgevers om een vrouwelijke nieuwkomer in dienst te nemen. Of dat dat enkel een vorm van liefdadigheid is, terwijl deze vrouwen een waardevolle bijdrage kunnen zijn voor organisaties.

Met behulp van de e-learning module leren professionals met een open blik nieuwkomers beter te begeleiden. Verloove: ‘Je kunt de module heel goed alleen doorlopen of samen met een collega. Ga daarna hierover in gesprek met een of meerdere collega’s, reflecteer op hoe jullie zelf vrouwelijke nieuwkomers nu begeleiden en hoe je dit beter kunt doen.’

Goede voorbeelden

Gelukkig komt er wel steeds meer aandacht voor de begeleiding van vrouwelijke nieuwkomers, zegt Verloove. ‘Sommige gemeenten hebben bijvoorbeeld het beter begeleiden van vrouwelijke nieuwkomers naar de arbeidsmarkt opgenomen in hun beleidsnota’s. Vaak kunnen vrouwelijke nieuwkomers met een afstand tot de arbeidsmarkt een empowermenttraining volgen bij sociale professionals.’

Vrouwelijke rolmodellen ingezet

Binnen Movisie is een K!X Works training ontwikkeld die gemeenten nu eventueel samen met welzijnsorganisaties kunnen aanbieden. Verloove: ‘Een programma van twaalf trainingen die we hebben doorontwikkeld voor vrouwelijk nieuwkomers uit allerlei landen gericht op talentbevordering. Hierin worden onder andere vrouwelijke rolmodellen ingezet om te laten zien hoe zij het vinden van werk hebben aangepakt. De cursisten leren vaardigheden en competenties nodig om aan het werk te komen. Ze leren herkennen wat ze zelf kunnen, wat hun talenten zijn, hoe ze kunnen netwerken en hoe ze sollicitatiegesprekken kunnen voeren.’

Hoe kom ik aan de e-learning module?

Verloove: ‘Die kun je gratis volgen op de website van de Movisie Academie. ‘Het programma duurt 90 minuten. Via https://www.youtube.com/watch?v=qnvaxct3GW0 krijg je in een minuut meer uitleg. En niet onbelangrijk: als je het programma volgt, kun je 5,5 accreditatiepunten halen.’ Voor organisaties die meer divers en inclusief willen zijn én vrouwelijke nieuwkomers een betere kans willen geven op de arbeidsmarkt, start Movisie ook een nieuw project: Opstapbanen. Meer informatie: https://www.movisie.nl/artikel/jouw-organisatie-meer-divers-inclusief-doe-mee-aan-nieuw-project-movisie.