Amsterdamse Touria is ouder-en-kindadviseur van Marokkaanse origine. Zij heeft geëxperimenteerd met het bereiken van Marokkaanse vaders om hen te ondersteunen in hun vaderrol. ‘Meestal ga je in gesprek met de moeder over de opvoeding. Het is leuk al die vaardigheden, maar als de vader niet meewerkt komt er niets van.’ Touria geeft tips.

1.Benader de vaders actief via de moskee, school of buurthuis

Veel scholen hebben al opvoedbijeenkomsten waarbij moeders met elkaar in gesprek gaan. Maar Marokkaanse vaders zullen zich niet zo snel uit zichzelf aansluiten bij zo’n oudergroep. Zij voelen zich ongemakkelijk tussen de moeders en andersom ook. Het is daarom goed om speciale vadergroepen op te richten en vaders actief te benaderen, want zelf weten zij vaak niet goed waar ze terecht kunnen met hun vragen over opvoeding. Op school kan de conciërge de vaders aanspreken. Ook kun je hen benaderen met een brief of via de moeders. Een andere manier is via het moskeebestuur. Daarvoor is het wel belangrijk om te investeren: langsgaan, het liefst samen met een mannelijke collega. Het buurthuis is ook een plek waar vaders samenkomen. Hou eerst een eenmalige bijeenkomst om hen te laten kennis maken met opvoedingsondersteuning. Deze bijeenkomst zou kunnen uitgroeien tot een reeks wanneer vaders elkaar  kunnen enthousiasmeren.

2.Laat je materiaal aansluiten bij de doelgroep

Let op dat je informatiemateriaal aansluit bij je doelgroep. Wanneer je folders niet herkenbaar zijn voor een gezin met een niet-Nederlandse achtergrond, worden ze niet gelezen. Let op de foto’s en tekst die je gebruikt en laat ze aansluiten bij je doelgroep.

3.Let op de verschillen tussen vaders en moeders

Vaders spreken deels een andere taal dan moeders. Zij hebben ook andere ervaringen met hun kinderen. Marokkaanse vaders zijn meestal weinig betrokken bij heel jonge kinderen, hoewel er ook uitzonderingen zijn.  Vaak zijn zij opgevoed met het beeld dat de vader in het gezin een soort heilige persoon is waar je niet zomaar alles aan kunt vragen. De afstand die vaders moeten overbruggen om actief bij hun kinderen betrokken te raken, is daarom veel groter dan bij moeders. Een debatvorm slaat goed aan om het onderwerp opvoeding te bespreken, zo merkte Touria.  ‘In gesprek gaan met een puber, waarom moet dat? Hij weet het toch al, hij is toch al een man’, zeggen vaders vaak. ‘Geef mij eens een voorbeeld waarom jij denkt dat het zo is’, vraagt Touria dan.

De toenemende ambulante hulpverlening heeft als gevolg dat professionals steeds vaker achter de voordeur komen. Dat brengt ook risico’s met zich mee: lastige situaties kunnen escaleren en dan sta je daar als jeugd- of gezinshulp. Misschien wel in je eentje. Hoe zorg je voor je veiligheid?

4.Om vaders in beweging te brengen, kun je verwijzen naar hun religie

Touria verwijst soms naar verzen uit de koran als ze denkt dat het helpt vaders in beweging te brengen. Uit die passages blijkt dat ouders verantwoordelijk zijn voor hun kind. ‘Hoe de profeet het deed met zijn kleinkinderen, spreekt aan. Ik vraag ze: waarom zijn jullie eigenlijk verdwaald van jullie normen en waarden? Dat werkt, echt even vanuit de interesse van de ouders opereren.’

5.Werk met vaders van dezelfde herkomstregio

Veel vaders uit Marokko drukken zich beter uit in hun eigen taal (Arabisch of Berbers) dan in het Nederlands. Als het kan, geef hen die ruimte. Sluit aan bij de leefwereld van de vaders. Dat kan ook betekenen dat je ruimte maakt om in te gaan op vragen die niet helemaal aansluiten bij het programma. Bedenk ook samen met hen de thema’s van de volgende bijeenkomsten.

6.Een mannelijke groepsleider kan helpen, maar is niet noodzakelijk

Voor vaders kan het belangrijk zijn dat er (ook) een man voor de groep staat. Al merkte Touria dat het ook zonder kan. Een mannelijke groepsleider maakt het in het begin makkelijk om vrijuit te spreken, maar van een vrouw kunnen de vaders meer leren. Dat geven zij zelf ook aan.

7.En groepsleider met dezelfde herkomst kan problemen vaak beter herkennen en bespreken

Niet alleen vanwege de taal, maar een groepsleider met dezelfde afkomst herkent problemen eerder, begrijpt de cultuur en weet wat er misgaat in de opvoeding van Marokkaanse gezinnen. Touria heeft gemerkt dat zij ook streng kan zijn tegen de vaders, juist doordat ze kan verwijzen naar hun gemeenschappelijke achtergrond. ‘Ik kan vanuit een gedeelde oprechte bezorgdheid spreken over onze kinderen.’ In  een latere fase kan een professional van een andere herkomst de groep wel leiden, zo is de ervaring.

Deze tips zijn gebaseerd op het artikel ‘Marokkaanse vaders bereiken met opvoedsteun’ van het Verwey-Jonker Instituut. Download het hele artikel hier >>