Relaties met mensen die dementeren veranderen. Uit Amerikaans onderzoek naar wat de communicatie bij dementie kan bevorderen komen 10 tips, die zowel partners en naasten, als professionals kunnen gebruiken om beter contact te hebben met iemand die dementeert.

1.Praat over het nieuws van de dag

Je kunt elkaar vertellen over familie en bekenden of de plannen van de dag doornemen. Wanneer de cliënt met dementie moeite heeft met spreken, zal de ander het gesprek vooral aan de gang moeten houden. Als je het moeilijk vindt om een onderwerp te vinden kun je ook je gedachten hardop delen. Het is belangrijk om bij het gesprek elkaar aan te kijken. Zo kun je elkaar beter blijven volgen en elkaars lichaamstaal lezen om te begrijpen wat er wordt gezegd.

2. Geef ruimte voor eigen inbreng

Het is belangrijk om aan de cliënt met dementie ruimte te geven om te reageren. Bijvoorbeeld door een stilte te laten vallen, zodat de cliënt op zijn of haar eigen manier kan communiceren met woorden maar ook met blikken, geluiden of gebaren. Stel gemakkelijke vragen die met ja en nee zijn te beantwoorden.

3. Vraag om eigen inbreng van de cliënt

Waardering voor hun eigen inbreng is belangrijk voor mensen met dementie. Vraag bijvoorbeeld naar een onderwerp waar iemand graag iets over wil vertellen.

4. Andere vormen van communicatie

Contact hoeft niet altijd een gesprek te zijn. Mensen met dementie vinden het vaak prettig om op andere manieren te communiceren. Je kunt bijvoorbeeld samen een lied zingen of gewoon bij elkaar zitten.

5. Accepteer dat niet alles hoeft te kloppen

Soms vertelt iemand met dementie dingen die niet helemaal kloppen. Die fouten hoef je niet altijd te herstellen, je kunt ook accepteren dat het niet helemaal klopt en het gesprek laten doorgaan.

Het is belangrijk dementie zo vroeg mogelijk vast te stellen. Een duidelijke diagnose kan rust geven en er kan snel gestart worden met een behandeling. Dit zijn belangrijke signalen van dementie>>

6.Haal samen herinneringen op

Je kunt gespreksonderwerpen vinden in herinneringen. Als je op een herinnering ingaat die iemand is vergeten, is dat niet erg. Je gaat gewoon verder tot je uitkomt bij iets wat de ander zich wel herinnert. Gebruik foto’s of muziek om de herinneringen levendiger te maken.

7.Vertel verhalen zonder dat je reactie krijgt

Soms krijg je weinig reactie als je met iemand met dementie praat. Het kan zijn dat de details moeilijk te begrijpen zijn, maar dat hij of zij toch wel gewoon luistert naar je verhaal. Je kunt verhalen over iemands interesse uit een krant of magazine voorlezen. Of samen foto’s bekijken van een oude hobby, beroep, familiefoto’s, of oude foto’s van de omgeving waar iemand vandaan kwam.

In Nederland leven naar schatting 260.000 mensen met dementie. Dat aantal stijgt in 2050 tot 400.000. Op dit moment wonen zo’n 180.000 mensen, 70% van alle mensen met dementie, nog thuis. Dementie zal een steeds grotere rol in de samenleving gaan spelen. lees meer in het dossier Dementie>>

8. Spreek waardering uit over het moment samen

Het kan goed werken om bevestiging te geven dat je de cliënt waardeert en dat je samen een leuk moment beleeft. Spreek dat ook uit.

9. Wees geduldig tijdens het zorgen

Het kost vaak moeite en tijd om met je cliënt naar afspraken te gaan of medicijnen in te nemen. Op de website van Alzheimer Nederland staat een voorbeeld hoe je dit soort situaties soepel kunt laten verlopen door rustig te blijven en tijd te nemen.

10. Geniet samen van onverwachte momenten

Een gesprek kan soms een verrassende wending krijgen door onverwachte grappige opmerkingen of een spontaan gebaar. Probeer deze situaties te herkennen en er samen om te lachen.

Kom jij wel eens in een situatie met je cliënt met dementie dat je niet meer weet wat je moet doen of hoe je kunt handelen? Wat denk jij wat je nodig hebt om beter te zorgen voor je dementie cliënt? Wissel hier ervaringen uit met je collega’s>>