U bent directeur bij BS&F, een organisatie die gemeenten helpt om kwetsbare inwoners gezonder te maken. Hoe doen jullie dat?

‘Wij werken al ruim vijfentwintig jaar aan oplossingen voor kwetsbare inwoners en spelen in op ontwikkelingen binnen het sociaal domein. Met onze sociale proposities zoals de stadspas en de gemeentepolis, die wij via Gezondverzekerd.nl aanbieden, helpen wij gemeenten hun inwoners financieel, fysiek en mentaal gezonder te maken. Dit doen we inmiddels voor 850.000 inwoners. Kort samengevat maken we de toegang tot regelingen voor kwetsbare groepen laagdrempelig en vereenvoudigen we de uitvoeringsprocessen. Dat realiseren we samen met gemeenten.’

Voordat we op die oplossingen ingaan, welke visie op armoedebeleid zit hierachter?

‘Onze visie leg ik graag uit met de cirkel geld, gedrag en gezondheid (zie hieronder). Die drie grijpen op elkaar in. Onderzoek laat zien dat mensen met stress door schulden en betalingsproblemen minder goed kunnen nadenken en meer met de dag gaan leven. Deze financiële stress leidt bijvoorbeeld tot zorgmijding, maar ook tot meer GGZ-problematiek. De problemen stapelen zich dus op. Daar weten sociaal werkers natuurlijk alles van. Daar kun je iets aan doen door op maat te helpen. Waar het naar mijn mening in armoedebeleid om gaat, is dat mensen kunnen rondkomen en meedoen.’

En het lukt gemeenten zelf niet goed om mensen te helpen?

‘In de afgelopen jaren is de uitvoering van steeds meer regelingen bij gemeenten neergelegd. Hoewel dat logisch is omdat zij dichterbij de inwoners staan en beter weten welke mensen ondersteuning nodig hebben, hebben zij hierdoor meer dossiers en taken om uit te voeren en ervaren zij een tekort aan uitvoerings- en beleidscapaciteit. Wij denken mee hoe gemeenten handig verschillende regelingen aan elkaar kunnen koppelen en zo hun gemeentelijke doelstellingen kunnen behalen.’

Dat koppelen van verschillende regelingen doen jullie bijvoorbeeld met de stadspas. Hoe werkt dat precies?

‘Een gemeente kan op de stadspas alle gemeentelijke regelingen zetten die ze wil. Het is geoormerkt geld dat je ontsluit naar de inwoner. Denk aan de vergoeding voor laptops en schoolspullen, de OV-regeling en het mantelzorgcompliment.

De uitdaging is dat er zoveel verschillende regelingen zijn, die bovendien verschillen per gemeente. Inwoners vinden het lastig om uit te zoeken waarvoor ze in aanmerking komen. En dan moeten ze ook nog door de hoepel van het aanvragen weten te springen. Met deze pas maak je dat veel makkelijker voor hen. Ze vullen één keer hun inkomensgegevens in en ontvangen dan een pas met alle regelingen waar ze recht op hebben. Dit zorgt ervoor dat het gebruik van de regelingen fors stijgt.’

Wordt er veel gebruik van gemaakt?

‘550.000 mensen met een laag inkomen maken gebruik van een stadspas. In een aantal gemeenten kan ter voorkoming van stigmatisering iedereen de pas aanschaffen, zoals de Rotterdampas. Als je deze ook meetelt zijn het er 635.000. De pas wordt heel goed gebruikt en de tevredenheid is hoog. Mensen ervaren de pas als laagdrempelig en zijn blij dat ze hierdoor mee kunnen doen aan de samenleving.’

De stadspas helpt dus ook om te participeren in de samenleving?

‘Ja, inkomen is één, maar mee kunnen doen is ook heel belangrijk. Dat geldt voor volwassenen, maar zeker ook voor kinderen. Bijvoorbeeld sporten, dat is niet alleen goed voor hun gezondheid, maar zorgt er ook voor dat zij met vriendjes kunnen sporten. Er staan meestal veel leuke kortingen op de pas, zodat ook mensen die rond moeten komen van vijftig euro per week een keer naar de dierentuin of een museum kunnen gaan.’

En wat zijn de voordelen voor de gemeente?

‘Het is een efficiënte manier om te zorgen dat meer inwoners meedoen en gebruik maken van minimaregelingen. Je kan als gemeente meer mensen helpen. We laten ook precies zien hoeveel van het budget per regeling gebruikt is. Zo zien gemeenten waar behoefte aan is. En mocht er nog budget over zijn, dan kunnen ze hun inwoners daar gericht op attenderen. De stadspas bevordert de vindbaarheid van gemeentelijke regelingen en maakt het aanvraagproces eenvoudig.’

U noemde al de gemeentepolis. Op welke manier helpt die problemen op te lossen?

‘Mensen met een laag inkomen kunnen gebruik maken van de gemeentepolis. Het is een zorgverzekering met een lagere premie en een hogere dekking doordat de gemeente een financiële bijdrage doet en de dekkingen op maat zijn gemaakt. Zo geef je kwetsbare mensen een betere zorgverzekeringspositie. Daardoor gaan ze minder zorg mijden, is de kans op schuldenopbouw kleiner en behouden ze een betere gezondheid.’

En daar hebben gemeenten ook belang bij?

‘Zeker. Vergoedingen uit de bijzondere bijstand voor medische kosten zijn opgenomen in de gemeentepolis. De uitvoering van de bijzondere bijstand kost veel tijd en kosten-batenanalyses laten zien dat de uitvoeringslasten van de gemeentepolis veel lager zijn. Vijfennegentig procent van de gemeenten biedt een gemeentepolis aan. Wat zij merken is dat de aanvragen voor bijzondere bijstand fors zijn afgenomen. Het aantal betaalachterstanden daalt, evenals de zorgmijding. Je zorgt met een gemeentepolis beter voor je inwoners.’

Gemeenten zetten de gemeentepolis ook in ter ondersteuning van de bestaanszekerheid door inkomensgrenzen en gemeentelijke bijdragen te verhogen. Bovendien helpt het, net als de stadspas, om je kwetsbare doelgroep beter in beeld te krijgen. Zo wisten gemeenten met het uitkeren van de eenmalige energietoeslag veel sneller welke inwoners ze konden benaderen.’

Wat zou u aan professionals in het sociaal domein willen meegeven?

‘Ik vind het vooral belangrijk dat zij al de mogelijkheden om kwetsbare inwoners te ondersteunen goed kennen, juist omdat alles op elkaar ingrijpt. Gezondheid, financiën en participatie in de samenleving. Kijk goed waar iemand behoefte aan heeft, ook al moet je daarvoor misschien lastige en persoonlijke vragen stellen. Oplossingen zoals de gemeentepolis en de stadspas maken de toegang tot beschikbare regelingen veel laagdrempeliger en helpen het vertrouwen in de overheid te herstellen. Daarmee helpen we verwacht ik ook de professionals in het sociale domein.’

Handig om te weten

– De inkomensgrenzen voor minimaregelingen worden in veel gemeenten verhoogd.
– Binnen de gemeentepolis is de dekking bijna altijd honderd procent. Zo voorkom je zorgmijding en schuldenopbouw.
– Om dezelfde reden is een vrijwillig verhoogd eigen risico niet mogelijk.
– Bij een betalingsachterstand van meer dan zes maanden bij de zorgverzekering kunnen mensen met een afbetalingsregeling terugkeren in de gemeentepolis. Dat voorkomt registratie als wanbetaler bij het CAK.
– Bij vragen over de regelingen kunnen zorgprofessionals en minima contact opnemen met Bureau Minimaregelingen van BS&F.

Voor meer informatie over BS&F bezoek de website.