De Boer en De Klerk publiceerden onlangs een literatuurstudie naar mantelzorg en vrijwilligerswerk in de zorg. Zij stellen dat de inzet van informele zorg enerzijds wordt beïnvloed door de vrijwilligers. ‘De helft van de bevolking wil zijn of haar ouders wel drie maanden verzorgen als dat nodig is, maar er zijn ook grenzen’, zeggen de onderzoekers in hun artikel over informele zorg. Mensen willen niet te veel zorgverplichtingen op zich nemen.
Vraagverlegenheid
Anderzijds spelen de zorgvragers een rol bij de inzet van informele zorg. Zo vindt slechts een op de tien hulpbehoevenden het vanzelfsprekend om persoonlijke verzorging van familieleden te ontvangen. Voor huishoudelijke en persoonlijke verzorging krijgen zorgvragers al vaak veel hulp uit hun sociale netwerk. Of zij nog meer informele hulp kunnen krijgen hangt volgens De Boer en De Klerk ook af van de vraagverlegenheid bij de zorgvrager. En een aanzienlijke groep geeft bovendien aan dat de grens van hun netwerk al is bereikt.
Samenwerking
Het is misschien mogelijk om een extra beroep te doen op familieleden en bekenden, wanneer er een goede samenwerking is tussen informele en professionele hulpverleners, zo beweren de onderzoekers. ‘Als de samenwerking niet succesvol is, is het niet eenvoudig om taken aan de informele zorgverleners over te laten. Dat kan averechts uitpakken – met conflicten en slechte zorg voor hulpbehoevenden tot gevolg.’
Plichtsbesef
‘Al met al is het moeilijk te bepalen wat we van een verschuiving van formele naar informele zorg kunnen verwachten’, zeggen De Boer en De Klerk. ‘Verschillende factoren spelen een rol, zoals de bereidheid van burgers om meer informele zorg te geven en te ontvangen, een goede ondersteuning en samenwerking met professionals.’ Daarbij is het overheidsbeleid ook belangrijk. De overheid spreekt burgers aan hun gemeenschapszin en plichtsbesef. Die burgers moeten dat verzoek dan wel kunnen honoreren, vinden de onderzoekers. Er wordt van hen verwacht dat zij ook presteren op andere levensgebieden en bijvoorbeeld deelnemen aan de arbeidsmarkt. ‘Het is nog maar de vraag of burgers aan al deze verwachtingen kunnen voldoen.’
Antwoord:niet realistisch, van dit kabinet mag je doorwerken tot je 67 e en daarnaast ook mantelzorg verlenen.Dat is niet lang vol te houden naast een fulltime baan.Maar er zijn zoveel werklozen misschien zijn daar mensen bij die mantelzorg willen verlenen.Dat lijkt een beter idee.Hoewel nog beter is om de mensen die werkloos zijn aan een baan te helpen en ouderen misschien eerder met pensioen te laten gaan.
‘het zorgen voor’ is inhoudelijk vaak niet leuk, het is immers meestal noodzakelijk. We doen het waar mogelijk met liefde, maar dat is onvoldoende en zelfs zonder prof begeleiding soms gevaarlijk
te noemen.
Onverantwoordelijk dus, en nu….
Waar blijven al die goede gekantelde oplossingen nou toch?
Zeker ook vertrokken met een gouden handdruk?!
Met het ‘verplichten’ van informele zorg creeren de overheid en instellingen morele dilemma’s voor informele zorgvragers en zorgbieders. Onderzoek laat zien dat een dergelijke strategie weinig succesvol is omdat intrinsieke motivatie afneemt naarmate de druk hoger wordt en zorgvragers zich in toenemende mate bezwaard gaan voelen. Veel beter zou zijn om het mensen gemakkelijker te maken (nb: niet belonen!) informele zorg te bieden, zodat hun grenzen minder snel bereikt worden, intrinsieke motivatie blijft en zorgvragers minder moeite hebben om te vragen bij intrinsieke motivatie.