Voor professionals is het soms lastig om samen te werken bij de hulp aan kinderen en gezinnen waar huiselijk geweld voorkomt. Dat wordt bijvoorbeeld duidelijk uit de ernstige calamiteiten die nog altijd voorkomen in deze gezinnen. Samen met Toezicht Sociaal Domein, die deze calamiteiten onderzoekt, heeft Augeo Foundation een online oefencasus opgezet voor professionals, met daarbij een handreiking voor nabespreking in teamverband. ‘Samenwerken kost tijd en inspanning,’ zegt Roely Drijfhout, inhoudelijk expert van Augeo. ’Je moet de steun van je organisatie hebben en net dat extra stapje meer lopen.’

Calamiteiten

“Samen leren van calamiteiten” heet de online oefencasus. Aan de hand van een calamiteit waarbij huiselijk geweld aan de orde was, kun je leren wat er mis is gegaan – ondanks alle goede intenties –  in de hulpverlening aan het gezin. Op die manier worden leerpunten onder de aandacht gebracht bij professionals. Het doel is het bewustzijn en de competenties van de professionals die in de wijk werken met multiprobleem gezinnen, te vergroten. En de betrokken professionals beter te laten samenwerken aan de veiligheid in kwetsbare gezinnen.

Chronische problemen

De aanbevelingen aan professionals zijn in drie categorieën in te delen, zegt Roely Drijfhout, die de online oefencasus mede heeft gemaakt. ‘Allereerst is het belangrijk om in een onveilige situatie in het gezin naar álle gezinsleden te kijken. Behandel chronische problemen niet als oplosbare problemen, vaak hebben gezinnen langdurige ondersteuning nodig. Werk als professionals systematisch samen en neem altijd het perspectief van de kinderen mee in de analyse en in de hulp.’

Deskundigheid

Drijfhout: ‘Professionals hebben vaak verschillende verwachtingen van elkaar. Belangrijk is dat professionals dezelfde taal spreken en elkaar vertrouwen. Dat betekent dat je moet investeren in de onderlinge relatie.’ En, benadrukt Drijfhout: ‘praat niet in containerbegrippen met elkaar, maar deel duidelijke informatie. Dat betekent dat je met elkaar bespreekt wat nodig is en dat je de hulp afstemt. Je werkt met één plan, één gezin en één regisseur, dus is er een transparant rijtje van afspraken nodig. Transparant voor alle betrokkenen, zeker ook voor de gezinsleden met wie je samen de doelen opstelt en bespreekt. Het moet voor iedereen duidelijk zijn aan welke doelen wordt gewerkt.’

Beroepsgeheim

Het probleem bij de uitwisseling van informatie – ook bij onveilige gezinssituaties – is dat professionals zich soms onterecht beroepen op hun beroepsgeheim. ‘Daar begint het gesprek’, zegt Drijfhout. ‘Professionals moeten elkaar duidelijk maken waarom ze de informatie nodig hebben. Professionals zijn bang om fouten te maken, en vrezen soms voor tuchtrecht procedures. Belangrijk is dat er geen patstelling ontstaat, maar dat je met elkaar praat over waarom het niet lukt om bepaalde informatie te delen of hoe die uitwisseling dan wel mogelijk is.’ Heel vaak is dit door het gezin erbij te betrekken en in een gezamenlijk gesprek de informatie te bespreken. Dan doe je niets achter de rug van de gezinsleden om.

Wijkteam

Een onderschat probleem in de hulp aan gezinnen met meerdere problemen is, zegt Roely Drijfhout, dat het in sommige gezinnen gaat om langdurige, zelfs chronische problemen. ‘Bijvoorbeeld bij ouders met een verstandelijke beperking of ernstige psychische problemen. Dan is het nodig dat professionals afspraken maken wie er langdurig betrokken blijft bij het gezin. Mensen kunnen vaak met steun van het sociaal netwerk heel ver komen. Maar als die steun wegvalt of er gebeurt iets waardoor ouders van het pad raken, dan is er weer hulp nodig. Er moet altijd een professional zijn die de vingers aan de pols houdt en de hulp weer kan opschalen als dat nodig is. Dan ben je er op tijd bij en hoef je ook niet steeds weer opnieuw te beginnen. Het zou hulp moeten zijn die dichtbij is en geen wachtlijsten heeft. Ik stel me voor dat hier een taak ligt voor mensen van het wijkteam.’

De online oefencasus: “Samen leren van Calamiteiten” is voor iedereen gratis toegankelijk via de website van Augeo