Door Carolien Stam – Marktwerking betekent niet dat de zorg wordt uitgekleed. ‘Het SP-verhaal’ gaat niet op, aldus hoogleraar Marcel Canoy. Zorgondernemers moeten worden geprikkeld om zich van elkaar te onderscheiden. Op die manier kan concurrentie in de zorg iets opleveren. Hij pleit voor meer ruimte voor ondernemers in de zorg. ‘Dan kunnen goede ideeën ook doorgevoerd worden.’
Indirecte concurrentie
Canoy hield vorige week zijn inaugurele rede als bijzonder hoogleraar ‘Concurrentie en regelgeving in de zorg’ aan de Universiteit van Tilburg. Hij spreekt van indirecte concurrentie in de zorg: ‘Anders dan een klant in het bedrijfsleven, kan een patiënt of cliënt bijvoorbeeld niet direct naar een andere instelling lopen als de prijs en kwaliteit van de dienst niet voldoen.’
Uitgesloten
Het ondernemerschap moet het verschil maken op de zorgmarkt, volgens Canoy. Hij schetst in zijn rede zowel de positieve en negatieve invloed van de ruimte voor zorgondernemers. ‘Ondernemerschap kan de toegankelijkheid bijvoorbeeld beïnvloeden. Positief als er meer keuze komt. Negatief als het ertoe leidt dat bepaalde groepen worden uitgesloten omdat andere patiënten meer betalen.’
Ruimte
Over de actuele stand van de zorgmarkt kan hij moeilijk een oordeel vellen. ‘Er zijn positieve en negatieve verhalen. Berichten over faillissementen en financiële problemen worden ook afgewisseld met verhalen over de doorstart van organisaties en het aanbieden van nieuwe diensten.’
Belangrijk is dat ondernemers de ruimte hebben. ‘Je moet niet alles in procedures en protocollen willen vastleggen. In de thuiszorg bijvoorbeeld speelt de discussie over de indicatiestelling. Die is nodeloos bureaucratisch. Je kunt ook een steekproefsgewijze controle op indicaties door de instelling zelf achteraf doorvoeren.’
Toezicht
Het probleem in de zorgsector zit in het toezicht, vindt Canoy. ‘Voor goed ondernemerschap is een goede controle op het management belangrijk. Dat is in de eerste plaats aan de raad van toezicht, maar kan ook door de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) en de Inspectie Gezondheidszorg worden gedaan. De zorg is nog een sector waarin het lidmaatschap van een raad van toezicht nog teveel als een erebaantje voor een ex-wethouder wordt gezien. Terwijl het juist veel ervaring en inzicht vergt.’
Governance code
De overheid moet meer toezicht houden op de zorgorganisaties en haar ondernemers, vindt hoogleraar Canoy, om de patiënten te beschermen. De overheid kan goed ondernemerschap stimuleren door ondernemers meer ruimte en minder bureaucratische regels te gunnen. Zij moet bovendien goede indicatoren opstellen om de kwaliteit van zorg te maar ook met een goede corporate governance code. Daarin worden concrete bepalingen vastgelegd die de in die organisatie betrokken partijen tegenover elkaar in acht moeten nemen. Zoals beloning, maar ook de taken en werkwijze.
Geduld
‘We moeten ook een beetje geduld hebben met het ondernemerschap in de zorg. De sector is enorm in beweging, een ongelukje hier en daar hoort erbij. Maar een governance code is een belangrijk instrument voor de overheid om de publieke belangen te beschermen. Staatssecretaris Bussemaker is ermee bezig, maar ze mag wel opschieten.’
Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich
