Bij langdurig daklozen is vaak sprake van een drievoudig risico door een combinatie van verslaving, psychische- en lichamelijke problemen. Daklozendokter en GGD-arts Igor van Laere verzamelde als eerste arts in Nederland – tijdens zijn werk in de straten en armenhuizen van Amsterdam – gegevens over daklozen en hun kwalen. Om sociaalmedisch verval te voorkomen moeten kwetsbare burgers eerder worden opgespoord en beter begeleid dan nu gebeurt, vindt Van Laere. De huisarts speelt daarin een cruciale rol.
Afglijden
GGD-arts Igor van Laere promoveert op 10 januari bij Sociale Geneeskunde in het AMC in Amsterdam. Uit zijn onderzoek blijken vooral laagopgeleide, alleenstaande Nederlandse, Surinaamse en Antilliaanse mannen tussen de 25 en 50 jaar oud een relatief groot risicote hebben om dakloos te worden. De kans dat ze afglijden naar de zelfkant van de maatschappij neemt toe naarmate iemand kampt met meer sociale- en medische problemen. Dan gaat het om huurschuld, huiselijk geweld, gedragsstoornissen, lichamelijke en psychische problemen en verslaving. Dakloos worden blijkt een cruciaal omslagpunt te zijn in dit proces.
Regisseur
Van Laere pleit voor een sociaalmedische benadering, dat wil zeggen: intensieve samenwerking tussen woningcorporaties, schuldhulpverlening, maatschappelijk werk, reclassering en medische zorg. ‘Zonder sociale diagnose geen medische therapie’. Volgens Van Laere moet de huisarts de rol van regisseur op zich nemen als ‘baas in de zorg’. ‘De ouderwetse plattelandsdokter moet terug in de grote stad’.
Samenwerken
Bovendien moeten de diverse hulpverleners beter, en al in een eerder stadium, met elkaar samenwerken. De huisarts moet een centrale en coördinerende rol vervullen, volgens Van Laere. ‘Zodra er problematische huurschulden zijn: óók de huisarts inlichten. Geeft iemand overlast in de buurt: stuur de huisarts langs. Zijn er signalen die wijzen op huiselijk geweld, kindermishandeling of alcoholmisbruik: betrek de huisarts’. Die huisarts moet vaker op huisbezoek gaan en kwetsbare burgers actief volgen.
Monitor
Om de kennis over het sociaalmedische verval van een cliënt te vergroten, pleit Van Laere voor een Sociaalmedische Monitor. Daarin worden gegevens over kwetsbare burgers systematisch verzameld, ongeacht hun verblijfplaats. Daarnaast moet er ook binnen de geneeskundestudie meer aandacht komt voor ‘de lessen van de straat’.
Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.
Bron: AMC Amsterdam
