‘Weet jij hoe je voor een gehandicapte een parkeervergunning aanvraagt? Dat is knap ingewikkeld kan ik je zeggen. En iedere gemeente heeft zijn eigen woud aan regels. Ik ben heel blij met  al die initiatieven tot ketenzorg en samenwerken, alleen ambtenaren en hulpverleners weten elkaar nog steeds amper te vinden. Want de meeste initiatieven komen van bovenaf en waar hulpverleners behoefte aan hebben, sneeuwt onder. Ze mogen, nee moeten, van hun bazen wel meedenken maar missen de kennis om er het maximale uit te halen. Daarom deze opleiding.’

Leven lang leren
‘Het is een unieke opleiding omdat het tot nu toe de enige masteropleiding is die hulpverleners leert adviseren. Wij leggen de nadruk op kennis. Het klopt dat je in de zorg veel leert van je ervaringen en je pas in de praktijk theorie leert toepassen. Maar zonder die kennis kun je niet toepassen en heb je ook niets aan je ervaringen.  
Wil je verbeteringen op je organisatie, dan moet je zorgen dat je zelf de bagage hebt om dat voor elkaar te krijgen. Je leven lang leren dus. We hebben mensen nodig die daarvoor gaan, die een rolmodel willen zijn. Niet iedereen hoeft dat. Het zou wel prettig zijn als je er in elke organisatie een paar hebt. Ik heb nu tien studenten op deze opleiding die rolmodel kunnen worden en een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van zorg. Een diëtiste, een psycholoog, een ergotherapeut. Ze leren over wet- en regelgeving, financiën, kennismanagement.  Ze hoeven niet alles te weten, ze moeten vooral weten waar ze het antwoord kunnen vinden. Zodat ze kunnen meedenken over beleid.’

Procedures
‘Natuurlijk is meedenken nodig. Tenminste wel als we voor die groeiende groep zelfstandige ouderen willen zorgen. Als we daarvoor niet op tijd de voorwaarden scheppen, gaat het mis. Neem het opbouwen van een relatie: hulpverleners weten dat het heel belangrijk is, maar het lukt amper.
Dat komt omdat ze veel tijd kwijt zijn met procedures. Formulier hier, dossier daar. Echt, medewerkers raken overbelast door al dat papier. Ik sprak een oud-student van mij, die nu wijkverpleegkundige is. Zij gaat op de scooter naar haar cliënten toe, ze heeft zo’n oude helm met een gespje. Ze zei ‘je denkt toch niet dat ik tijd heb om dat gespje los te maken? Ik gooi de helm op de grond en sprint naar binnen.’ Dat rennen en vliegen zorgt niet voor een fijne sfeer, terwijl dat juist zo belangrijk is.

Daarom moet je zo efficiënt mogelijk omgaan met dat papier, anders gaat het ten koste van wat echt belangrijk is: goede zorg. Dus is het handig als er iemand in je team zit die weet hoe je die procedures snel en soepel afhandelt. Dat leren ze bij ons. Op die manier heeft die wijkverpleegkundige tijd voor een ontspannen gesprek. En als je dat doortrekt en er beleid op maakt, hebben haar collega’s er net zoveel baat bij.’

Opleidingsniveau omhoog
‘Ik roep de overheid op om  meer te investeren in opleidingen. Dat kost geld, ja. Maar slechte zorg kost nog veel meer geld. Oké, de overheid koos op een gegeven moment voor marktwerking. Omdat de vergrijzing anders te duur is. Ik weet niet of dat een goed of slecht idee was, ik ben geen econoom. Ik weet wel dat marktwerking impliceert dat je keuze hebt uit producten. Alleen, als jij hier bloedend op de grond ligt, heb je toch helemaal geen tijd om een ziekenhuis te kiezen, dan wil je toch gewoon dat ik jou help en dat ik dat goed doe? Hetzelfde geldt voor die groeiende groep ouderen en gehandicapten. Die willen gewoon geholpen worden. Dat kan ook, maar dan moet het opleidingsniveau wel omhoog.’

Over Marlou de Kuiper en de master
Marlou de Kuiper is verplegingswetenschapper, opleider en supervisor. Ze werkt al twintig jaar in het zorgonderwijs en schreef al diverse boeken over zorg.  
‘De zorgsector zit in mijn genen. Mijn vader was arts, ik ben zelf ook kinderverpleegkundige geweest. Het onderwijs is een dankbaar veld omdat je jouw expertise mag doorgeven aan een volgende generatie. En voor deze sector is het opleiden extra belangrijk, want we hebben goede zorgverleners keihard nodig. Ik ben dan ook heel trots op mijn studenten.
Wat ik ook zo mooi vind aan de zorg is dat je steeds ziet dat mensen die iets gruwelijks hebben meegemaakt weer opkrabbelen. Dat geeft hoop.’

De masteropleiding Zorgtraject Ontwerp duurt twee jaar. Wie het eerste jaar met succes afrondt krijgt het diploma adviseur ketenzorg. Studenten hebben zes uur per week les en er is ongeveer veertien uur zelfstudie. De lessen worden gegeven aan de faculteit Gezondheidszorg aan de Hogeschool Utrecht.

Dit artikel staat in de opleidingenspecial van mei 2009