Huwelijksdwang en gedwongen achterlating, ook meisjes en jongens uit Nederland hebben hiermee te maken. Hoe veel precies? Dat is onduidelijk. ‘Gedwongen huwelijken worden nog steeds niet geregistreerd’, zegt Leyla Çinibulak. ‘Dat is jammer’, vindt ze, ‘maar gelukkig is er de laatste jaren wel meer aandacht voor. Eén geval is er al een teveel.’

Onderzoek
Onlangs bracht het actualiteitenprogramma Nieuwsuur het verhaal van de 17-jarige Naima. Zij is achtergelaten in Pakistan om te trouwen met haar neef. Tweede Kamerlid Khadija Arib heeft aan de minister van Justitie gevraagd om een onderzoek naar deze zaak te doen.

Complex
‘Uithuwelijking en gedwongen achterlating zijn complexe problemen’, stelt Çinibulak. ‘Het raakt bijvoorbeeld onderwerpen als huiselijk geweld, kindermishandeling en eergerelateerd geweld. Soms bedoelen de ouders het goed, ze willen hun kind beschermen. Maar het pakt verkeerd uit.’ De ouders zijn ervan overtuigd dat ze er goed aan doen om hun minderjarige kind uit te huwelijken, ze zien het zelf niet als dwang of kindermishandeling.

Loyaal
Bovendien komt een deel van de jongeren er niet gauw voor uit dat een gedwongen huwelijk in het verschiet ligt. ‘Voor hen is het een moeilijke keuze, ze willen loyaal zijn aan hun familie, maar hebben ook hun eigen wensen en levensstijl.’ Als de jongeren aan de bel trekken is het bijna altijd te laat om in te grijpen, vertelt Çinibulak. ‘Het is daarom belangrijk dat hulpverleners en andere beroepskrachten de signalen vroeg herkennen.’

Gedrag
Het is gebleken dat op school die eerste signalen zichtbaar worden. ‘Dat kan schoolverzuim zijn, slechte schoolprestaties, sterke veranderingen in het gedrag. Docenten moeten daarom dit onderwerp eerst onder collega’s bespreekbaar maken’, vindt Çinibulak. Ook moet er meer informatie beschikbaar zijn. ‘Nu zie je dat professionals soms zich machteloos voelen, zij ervaren huwelijksdwang en achterlating als heel heftig.’ Het helpt als docenten klassikaal onderwerpen als mensenrechten en het maken van huwelijkskeuzes bespreken. Dan is het minder bedreigend voor jongeren om daarna om hulp te vragen.

Gevaarlijk
‘Direct in gesprek gaan met de ouders is heel risicovol’, waarschuwt Çinibulak. ‘Praten met de ouders of uithuisplaatsing van de jongere kan heel gevaarlijk zijn. Er zijn gevallen bekend waarbij het meisje vanuit de jeugdzorginstelling weer naar huis kan terugkeren en dat zij vervolgens alsnog wordt uitgehuwelijkt.’ Handelen volgens de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en samen werken met andere hulpverleners en politie is belangrijk, aldus Çinibulak.

Gijzelaars
Bovendien ziet Çinibulak de onderwerpen huwelijksdwang en gedwongen achterlating graag hoog op de agenda staan. Ook bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en de ambassades. ‘Als jongeren eenmaal in het buitenland zitten, is het lastig om ze terug te halen. Formeel kan er weinig, maar informeel kan er veel. Er kan ‘onderhandeld’ worden over de situatie, net zoals er via stille diplomatie en stille onderhandelingen gijzelaars vrij gekregen worden.’

Link:

Vrije keuze en huwelijksdwang bespreken – handleiding scholen

Vrije keuze en huwelijksdwang bespreken – kaarten

Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.

Volg Zorg+Welzijn op Twitter

Bron: Foto: MOVISIE