‘Toen ik hier twee jaar geleden binnenkwam, ging ik op tafel zitten, keek om me heen en zei: “Voor mij zijn jullie allemaal een tien. Jullie zitten in de leeftijd waarop je grenzen verkent, dat hoort. Val je door de mand, dan verlies je punten. Ik ga je niet verdedigen en betrap ik je, dan breng ik je persoonlijk naar de politie.”‘

Jonge broertjes

‘Ik zag ze – vooral jongens, een kerngroep van ongeveer twintig – kijken van “zal wel”, totdat de eerste door de mand viel. Woninginbraak. Straffen is aan de politie, maar ik hield hem sindsdien in de gaten. Hij mocht blijven komen, zolang hij zelf dingen organiseert. Dat verwacht ik van iedereen, zeker als ze achttien of ouder zijn. Wij krijgen de shit over ons heen voor dingen waar we niet bij waren, riepen ze, als iemand ze had aangesproken op hun gedrag. Klopt, zij zijn de jongere broertjes van lui waar de wijk berucht om was – overigens een andere wijk dan waar de overvallers van de juwelier vandaan kwamen.’

Gedrag

‘Mensen praten niet tegen ze, maar tieren. Toch zeg ik: je vertoont hetzelfde gedrag. Want zo is het ook: intimideren, schelden en een steen door de ruit als iemand er wat van zegt. Stel je voor dat je dat al tien jaar meemaakt? Zou jij dan kijken wie precies wat gedaan heeft? Ze beseffen vaak niet welk effect hun gedrag heeft.’

Jeugdhulpverleners zijn in veel verschillende regio’s bezig met het voorkomen van radicalisering. Niet alleen in de gemeenten waarvan al bekend is dat jongeren naar Syrië zijn vertrokken zoals Amsterdam en Den Haag. ‘Er zijn ook jongeren die hun religieuze identiteit willen ontwikkelen. Wanneer je die met achterdocht benadert, drijf je ze in de verkeerde armen.’ En dat is een goede ontwikkeling, vindt Steven Lenos.

Verandering

Meer incidenten volgden, maar ik begon gedragsveranderingen te zien. Ze gingen elkaar aanspreken op hun gedrag en initiatieven te nemen. Ze draaien nu zelf de avondgroep. Het aantal overlastmeldingen daalde van zestien in de week naar nul. Daarna steeg het weer, maar er is iets veranderd.

Hopeloos

Ook met Errol. Hij kwam hier vanwege een taakstraf, dus anders dan de anderen. Maar ik bouwde een band met hem op waar je u tegen zegt. Hij weet wat hij moet doen: vegen, stofzuigen en dweilen, werken in tuin. Maakt mij niet uit in welke volgorde, dus hij gaat gewoon zijn gang. Soms hoor ik hem fluiten. Een collega riep laatst: “Hij, vegen, dat mag in de krant!” Ik zei: “En hem het gevoel geven dat hij eigenlijk hopeloos is?”

Vrijwilligerswerk

‘Ik heb Errol voorgesteld om samen naar zijn cv te kijken, voor als hij straks gaat solliciteren. Dat zijn we gelijk gaan doen. Met de andere jongens werkt hij aan een plan voor een calisthenics-park. Omdat dat op zich laat wachten, kwam hij met een nieuw plan: binnenkort geeft hij hier zijn eerste thaiboksles. Laatst hadden we een buitenspeeldag voor  tieners, waar jongeren vrijwilligerswerk deden. Kortsluiting bij bewoners. Zijn dat die lui waar we al die jaren last van hadden? We stonden op het punt te verhuizen, nu niet meer. Hoe heb je dat gedaan? Ik had geen antwoord. Ik doe normaal tegen de jongens, de rest doen ze zelf.’

Lees het hele interview met MEE-directeur Jan de Vries in het decembernummer van Zorg + Welzijn.
Kijk hier voor meer informatie over het (studenten)abonnement >>