Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties2

‘Ik hoop dat sociaal werkers in opstand komen’

‘Sociaal werkers lopen op hun tandvlees. Het elastiekje staat op knappen.’ Sociaal werker Louis de Mast, woonbegeleider van zelfstandig wonende volwassen met autisme, twitterde vorige week die boodschap. Het leverde hem honderden reacties op, vooral steun en herkenning. Hij roept collega’s op zich ook uit te spreken. ‘De situatie is heel zorgelijk.’
psychische problemen
foto AdobeStock

Wat is er aan de hand?
‘De werkdruk is de afgelopen tijd enorm toegenomen. Kort gezegd komt het er op neer dat we met steeds minder mensen steeds meer en zwaarder werk moeten doen. Een voorbeeld: toen ik drie jaar geleden met deze baan begon, waren we in een dienst met z’n tweeën verantwoordelijk voor 27 mensen. Nu heb je in je eentje de verantwoordelijkheid voor 45 mensen, die vaak ook nog zwaardere problematiek hebben.’

Hoe komt dat?
‘Dat heeft met een aantal ontwikkelingen te maken. Ten eerste de tekorten bij gemeenten voor het sociale domein waardoor ze bezuinigen op het aantal WMO-uren. Daardoor moeten we het met minder uren dus minder mensen doen. Om toch voldoende mensen in dienst te houden, worden noodgedwongen cliënten binnengehaald met een zwaardere ondersteuningsbehoefte; zij leveren meer geld en zekerheid op. Zij komen bovendien ook bij beschermd en begeleid wonen terecht, of blijven er langer, omdat er in de ggz een enorm tekort is aan opnameplekken. In de ggz zijn lange wachtlijsten. Dat betekent ook dat als iemand bijvoorbeeld in een crisis raakt, hij of zij toch thuis moet blijven. Ook dat legt een grote druk op ons als ondersteuners en hulpverleners in de wijk. En dat begint z’n tol te eisen.’

Hoe merk je dat?
‘Ik hou van mijn werk, en doe het ook nog steeds met veel plezier, maar het kost wel veel steeds meer kunst- en vliegwerk om alle ballen in de lucht te houden. Dan betrap ik mezelf erop dat ik op de fiets terug naar huis denk: heb ik iedereen wel voldoende aandacht kunnen geven? Ben ik niet tekortgeschoten? We draaien veel overuren – die we vaak niet schrijven. Zijn thuis nog aan het rapporteren omdat we daar op het werk niet aan toekomen. Dat maakt het ook lastig afschakelen als je thuis bent. Mijn vriendin zei laatst: “Waarom reageer je zo aangebrand en heb je zo’n kort lontje de laatste tijd?” Dat is hoe het zich uit: meer spanning, meer stress waardoor het risico op een burn-out toeneemt. Ik hoop dat het zover niet komt, daarom heb ik ook aan de bel getrokken.’

Wat moet er gebeuren?
‘Ten eerste meer – geoormerkt – geld naar gemeenten voor voldoende professionals in de wijken. Ten tweede veel meer (crisis)opnameplekken in de ggz én meer specialistische behandelplekken.’

Jij was vorig jaar ook een van de initiatiefnemers van de actiegroep Lijm de zorg. Die groep vroeg om centrale regie om de crisis in de ggz en de jeugdzorg aan te pakken, en pleitte onder meer voor een maximale wachttijd van drie maanden. Dat is niet gelukt?
‘Lijm de zorg heeft de crisis in de ggz, en in de jeugdzorg, absoluut hoger op de agenda’s gekregen, maar uiteindelijk heeft het nog onvoldoende geholpen. De wachtlijsten in de ggz zijn nog steeds veel te lang, met name voor mensen met complexe problematiek. En dat trekt ook een zware wissel op sociaal werkers in de wijken. Ik hoop dan ook dat mijn noodkreet een aanzet is dat meer sociaal werkers zich uitspreken en in opstand komen. We zijn geneigd om alles maar te slikken en maar door te buffelen omdat we er willen zijn voor onze cliënten en omdat we niet willen worden weggezet als klagers. Maar als wij niet van ons laten horen, zien beleidsmakers en politici het effect van hun bezuinigingen niet. En dat vind ik heel kwalijk. Ik keek wat dat betreft wel met bewondering, en jaloezie, naar de leraren op het Malieveld. Waar blijven de “sociaal werkers in actie”?’

Toch heb je zelf ook lang had gewacht en getwijfeld om dit te delen, schreef je in je twitterdraadje. Vanwaar die aarzeling?
‘Uit loyaliteit naar de bewoners. Ik wil niet dat bewoners dit signaal lezen en denken of bang zijn dat ze hierdoor niet de ondersteuning en zorg krijgen die ze nodig hebben, want daar zal ik altijd voor blijven knokken. En dat geldt ook voor mijn collega’s. Daarom wil ik ook niet dat mijn organisatie wordt genoemd. Ik heb hele fijne collega’s en werk voor een goede organisatie, dus het ligt absoluut niet aan hen. En het speelt ook niet alleen bij ons, dat blijkt wel uit de honderden reacties die ik heb gekregen.’

Had je zoveel respons verwacht?
‘Dat het zo veel los zou maken, heeft me wel overvallen. Ik heb honderden likes, retweets en reacties gehad. Hulpverleners schrijven dat ze hun overuren niet durven schrijven, of altijd hun telefoon aan hebben staan. En ook van bewoners kreeg ik reacties, want zij merken het natuurlijk ook: dat de ene na de andere begeleider vertrekt of omvalt omdat ze het niet volhouden. Al die herkenning geeft een heel dubbel gevoel. Enerzijds is het fijn te weten dat ik niet de enige ben die hiermee worstelt. Anderzijds is het ook heel erg zorgelijk dat dit dus zo veel speelt, in het hele land. Dat elastiekje gaat een keer knappen.’

En dan, wat betekent het maatschappelijk als de sociaal werkers en masse omvallen?
‘Zonder ons zal de psychische nood toenemen, dan zullen meer mensen verslonzen of vereenzamen met mogelijk meer depressies of erger, tot gevolg. En dan hebben ze zwaardere, dus duurdere hulp, nodig. Dus los van het menselijke leed, zullen de maatschappelijke kosten ook hoger zijn als je als overheid niet voldoende investeert in professionals in de wijken.’

2 REACTIES

  1. Lees alle reacties
  2. Ook voor de transitie was dit al járenlang een fors probleem door de perverse prikkel als gevolg van de marktwerking. Alle misstanden in GGZ en jeugdzorg komen door corona extra onder het vergrootglas te liggen. Maar blijkbaar moeten werkers eerst massaal omvallen of moeten er forse incidenten met cliënten zijn voordat er iets veranderd. Ik ben zelf ooit op een leefgroep begonnen dus weet enigszins hoe het eraan toe gaat. Enorm respect voor alle werkers in instellingen. Maar laat je ajb massaal horen en/ of verzin een ludiek werkweigeringsaktie bv geen administratie alleen de essentiële zorg voor cliënten. Genoeg is genoeg!

Geef je reactie

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn. Heb je nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.