Ook bij het JeugdWelzijnsBeraad (JWB), de overkoepelende organisatie van alle jongerenraden in de jeugdhulp, kwamen door corona alle bijeenkomsten stil te liggen. Het contact met de achterban werd daardoor minder. ‘We wilden weten hoe het met de jongeren ging’, zegt Romena van Dooren (19), lid van het jongerenbestuur. Dus kwam er een online enquête en online bijeenkomsten om er achter te komen wat de gevolgen van de coronacrisis zijn op jongeren in de jeugdhulp. Honderd jongeren, in de leeftijd van 12 tot 25 jaar, deden mee aan het onderzoek. Ongeveer de helft van hen woont in een residentiële instelling.

Verwarring

En juist in die instellingen was het beleid overal anders, zegt Van Dooren. Over het algemeen werden regels – en sancties – strenger, geven de jongeren aan. Maar in de ene instellingen mochten de jongeren wel naar buiten, in een andere niet. En op de ene groep was wel bezoek toegestaan, maar op een andere niet. ‘Dat leidde tot veel verwarring. De jongeren, en ik denk ook de sector, had, en heeft, echt grote behoefte aan duidelijkheid, aan landelijke richtlijnen voor de jeugdhulp. Nu moest iedere jeugdhulporganisatie zelf het wiel uitvinden en verschilde het per instelling, en soms zelfs binnen een instelling per locatie of groep.’

Alles online

Onzekerheid en onduidelijkheid was er ook over veiligheid, gezondheid, en over de toekomst: Kan mijn behandelplan wel worden afgemaakt, is er straks wel een vervolgplaats? ‘Jongeren worstelen met die vragen, ook omdat veel behandelingen waren gestopt. Van Dooren: ‘Contact met de begeleiding en behandelaars was er vaak alleen nog online, en dan alleen met een doel, op afspraak. Er was weinig tijd om gewoon te kletsen. Ook werden contacten met vrienden en familie erg gemist. Soms moesten jongeren kiezen of ze hun vader of moeder wilde zien.’ En doordat ook school en dagbesteding zijn weg gevallen, voelen veel jongeren zich eenzamer dan voorheen, blijkt uit het onderzoek.

Meer rust

Toch geven de meeste jongeren die meededen aan het onderzoek, hun leven nog een voldoende. Het gemiddelde cijfer op de vraag: Hoe voel je je in deze coronatijd, op een schaal van 1 op 10, was een 6. Bijna een kwart gaf het cijfer 7 en nog eens 15 procent een 8. ‘Dat vinden wij niet slecht’, zegt Van Dooren. ‘Veel jongeren hebben er ook iets positiefs uit weten te halen: meer vrije tijd, meer tijd om aan zichzelf te werken, meer rust en minder druk vanuit de maatschappij.’ Of zoals een jongere het zegt: ‘Ik vind het fijn aan de coronatijd dat de maatschappij bijna stil staat. Hierdoor vind ik het minder erg om (op)gesloten te zitten. Ik heb daardoor het idee dat ik minder mis.’ Een ander zegt: ‘Aangezien je bijna niets kunt doen, kun je ook weinig fout doen.’

Aanbevelingen

‘Betrek ons erbij’. Dat, en die landelijke richtlijn, is de belangrijkste aanbeveling, zegt Van Dooren. ‘Jongeren willen graag meepraten, over de regels en maatregelen, en geven ook aan dat er beter naar hen moet worden geluisterd. Dat is afgelopen maanden echt mis gegaan, maar kan nu alsnog als het gaat om de vraag hoe de Jeugdhulp leuk, veilig en mogelijk kan worden gemaakt in de anderhalvemetersamenleving. Geef hen een plek in het coronacrisisteam.’