Door Patrick Pauw – Het wapen lag onder vaders kussen van het ouderlijk bed. De Amsterdamse welzijnswerker kreeg het ineens onder zijn neus geduwd. De moeder des huizes – cliënte van de welzijnswerker – liet het zien als signaal dat het thuis niet veilig was. De welzijnswerker dacht aan de kinderen die in het huis rondliepen, en wist meteen: ja, die moeten hier zo snel mogelijk weg. Het is een verhaal uit de praktijk van Jacko van der Meulen, regiomanager bij Altra Jeugdzorg in Amsterdam. ‘Die kinderen zijn meteen uit huis gehaald. De norm die wij stellen is dat de veiligheid en ontwikkelingskansen van kinderen gewaarborgd moeten zijn. Dat was in deze case duidelijk niet het geval. Later bleek dat dat vuurwapen niet voor niets was aangeschaft: er werd rekening gehouden met een afrekening in het criminele milieu. Toen wisten we helemaal dat we er goed aan hadden gedaan die kinderen daar weg te halen.’

Strafbare feiten
Vaak zijn de morele dilemma’s waarmee welzijnswerkers geconfronteerd worden veel ingewikkelder, zegt Van der Meulen. ‘Als er strafbare feiten worden gepleegd is het natuurlijk niet zo moeilijk. Maar welzijnswerkers worden geconfronteerd met een grote verscheidenheid aan morele dilemma’s waar de scheidslijn niet zo makkelijk te trekken is. Omdat het allemaal niet zo zwart-wit is.’Integendeel, zegt Crista Vonkeman, voorzitter van de vereniging van directeuren van lokale welzijnsorganisaties Verdiwel. ‘Juist daarom is het voor beroepskrachten heel lastig morele standpunten in te nemen. Stel: je bent peuterleidster. Wat doe je dan als je het vermoeden hebt dat een kind waarvoor jij moet zorgen, gemept wordt? Als het kind mishandeld wordt, is het duidelijk. Maar wanneer is een klap te hard? Of mag geen één klap? Waar mag je als professional een moreel oordeel over hebben? Daar word je het als collega’s onder elkaar vaak al niet over eens. Dat maakt het moeilijk om cliënten zomaar de maat te nemen. Je moet echt een evenwicht vinden tussen moraalridderschap, zelfbeschikking en eigen verantwoordelijkheid.’

U kunt het hele artikel lezen in Zorg + Welzijn Magazinenummer 11, november 2008