Door Martin Zuithof – Met het Deltaplan Inburgering wil het kabinet meer mensen inburgeren en de uitvoering verbeteren. 500.000 Nederlanders van niet-Westerse afkomst beheersen de taal nog te weinig om actief mee te doen. De gemeenten moeten de uitvoering coördineren en ontvangen hiervoor in 2009 € 365 miljoen. (Foto: Project ‘Doe mee in Overvecht’)

Voor alle voornemens trekt het kabinet het komende jaar € 90 miljoen extra uit. Daarvan is 48 miljoen euro bestemd voor inburgeringstrajecten, 25 miljoen euro voor het stimuleren van duale trajecten en 17 miljoen euro voor kwaliteitsverbetering via onder meer 10.000 ’taalcoaches’. Dit zijn vrijwilligers die inburgeraars helpen bij het leren van de taal en ze wegwijs maken in de samenleving.

Participatiebudget
Op 1 januari 2009 treedt de Wet participatiebudget in werking, waardoor de middelen voor inburgering, reïntegratie en educatie worden samengevoegd in het participatiebudget. Gemeenten krijgen hierdoor meer mogelijkheden om de participatie van inburgeraars te versterken door maatregelen te combineren. Inburgeringscursussen kunnen hierdoor worden gecombineerd met een stage, baan of vrijwilligerswerk. Veertig procent van de inburgeringstrajecten moet uit zo’n combinatie (‘duale leerroute’) bestaan, zo is het streven.

Beleidsagenda
Verder wil het kabinet de betrokkenheid van gemeenten bij een gemeenschappelijke beleidsagenda vergroten. Tien tot vijftien procent van de gemeenten zouden in 2009 moeten deelnemen aan deze gedeelde beleidsagenda. Voor preventieprojecten rondom eergerelateerd geweld, radicalisering en de aanpak van Antilliaanse en Marokkaanse probleemjongeren heeft de minister van Wonen Wijken en Integratie tien miljoen beschikbaar. Vanaf 1 januari 2009 moet elke gemeente een antidiscriminatieloket inrichten om het melden van discriminatie zo laagdrempelig mogelijk te maken.

‘Mooie woorden’
Miep van Diggelen, directeur van het Amsterdams Centrum Buitenlanders, reageert kritisch op de plannen. ‘Met mooie woorden alleen ben je er niet. Na het inburgeringstraject begint het voor allochtonen pas, die vallen dan vaak in een zwart gat, bij gebrek aan werk of vrijwilligerswerk. Organisaties zitten niet te springen om inburgeraars die naast hun cursus vrijwilligerswerk of een baan zoeken. Zeker als ze de taal nog niet goed beheersen. Inburgeraars zullen ook moeilijk aan een baan komen als werkgevers er niet van overtuigd zijn dat hun competenties die ze in het vrijwilligerswerk hebben verworven ook volwaardig zijn voor betaald werk.’

‘Zelf investeren’
De werving van taalcoaches wordt niet makkelijk, verwacht Van Diggelen ook. ‘In het Gilde in Amsterdam zijn vooral mensen van eind vijftig actief. Maar of andere groepen daar veel tijd voor hebben kun je je afvragen. Als je als overheid vindt dat iedereen moet meedoen moet je niet alleen laten afhangen van vrijwilligers, maar moeten er ook zelf in investeren. En dat gebeurt niet.’

‘Aanbesteden’
Hoe het verder zal gaan met de aanbesteding van inburgeringstrajecten, is voor de ACB-directeur nog onduidelijk. ‘Het beleid is gedecentraliseerd en de gemeentes moeten het dus regelen. Er komen wel meer kwaliteitseisen, maar hoe de gemeenten daarmee omgaan moeten we afwachten.’