Door Hedwig Neggers – In 2009 is bij veel mensen het aantal uren toegekende zorg sterk afgenomen. Dat zegt het Prinses Beatrix Fonds op basis van signalen van patiëntenorganisaties. Het Fonds gaat verder onderzoek doen naar de situatie, zegt Trees Piersma, coördinator patiëntenzorg. ‘Het is wel al duidelijk dat hierdoor schrijnende situaties ontstaan. Chronisch zieken, zoals ALS-patiënten of mensen met de ziekte van Huntington, krijgen te maken met een teruggang in de zorguren, terwijl hun zorgbehoefte niet is afgenomen. Sterker nog, die is vaak juist toegenomen doordat ze verder achteruit zijn gegaan.’

Bezuinigen
Het Prinses Beatrix Fonds stelt dat het CIZ de zorgbehoefte vaak lager inschat op basis van onduidelijk onderbouwde herindicatie. Piersma: ‘Het is net alsof het CIZ de opdracht heeft gekregen te bezuinigen.’ Volgens Eric Spee, woordvoeder van het CIZ, is er geen sprake van dat er van hoger hand een dergelijke opdracht zou zijn geweest. ‘Zo werkt het niet in de AWBZ. Het CIZ stelt haar indicatieregels op basis van de beleidsregels van het ministerie van VWS op. Behalve wijzigingen rond begeleiding, zijn er de laatste tijd geen nieuwe beleidsregels gekomen. Het ministerie heeft ons echt niet gevraagd “of het niet een tandje minder kan”.’

Huisbezoek
Volgens het Prinses Beatrix Fonds wordt soms puur op basis van telefonisch contact geïndiceerd. Spee (CIZ): ‘Dat komt voor, maar alleen bij eenvoudige kwesties. Of als er al heel veel informatie over de betreffende patiënt aanwezig is, bijvoorbeeld van artsen en andere zorgverleners. Dan voegt een huisbezoek niet heel veel meer toe.’

Bovendien stelt Piersma dat hel willekeurig lijkt of of bij de indicatiestelling wel of niet het oordeel van artsen en zorgverleners wordt meegenomen. Spee bestrijdt dit. ‘In complexe gevallen verzamelen we altijd informatie van behandelend artsen en hulpverleners. In eerste instantie vertrouwen we op hun oordeel. We willen de patiënt niet extra belasten met allerlei medische onderzoeken.’

In leven
Veel thuiswonende chronisch zieken met een slechte prognose krijgen – gedurende maximaal een jaar – terminale palliatieve zorg. Deze zorg wordt toegekend als de levensverwachting korter is dan drie maanden. ‘Is de patiënt na een jaar nog in leven, dan is er eigenlijk geen standaardbeleid’, meldt Spee (CIZ). ‘Uitgangspunt is dat dezelfde zorg wordt gecontinueerd, tenzij de patiënt met minder toe kan. Maar dat is bijna nooit het geval.’ Piersma kent echter gevallen waarin de terminale zorg na een jaar werd teruggeschroefd van 80 naar 24 uur per week. ‘Het gevolg is dat familie en mantelzorg overbelast raken en moeten kiezen voor opname in een verpleeghuis of instelling.’

Hospice
Het Prinses Beatrix Fonds heeft ook het ministerie van VWS geïnformeerd. Dat laat weten dat zieken in een terminale fase als dat maar enigszins kan en te organiseren is, in hun eigen omgeving kunnen sterven. Wel is de zorgzwaarte soms zodanig, stelt het ministerie, dat de zorg het beste in een verpleeghuishuis of hospice kan worden geboden.

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.

Bron: Foto: ANP/Lex van Lieshout